Geri Dön

İbn Haldun ve Montesquieu'nun nazariyesine göre; Toplum, devlet ve siyaset algısı'nın karşılaştırmalı analizi

According to Ibn Khaldun and Montesquieu's theory; Comparative analysis of perception of society, state and politics

PDF İndir

  1. Tez No: 875659
  2. Yazar: SERHAT POLAT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET GÖKÜŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Selçuk Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 139

Özet

14. yüzyılın entelektüel birikimi yüksek düşünürlerinden biri olan İbn Haldun düşünceleriyle ve ortaya koyduğu teorileriyle içerisinde bulunduğu çağın oldukça ilerisinde bir düşünür olmuştur. Çok yönlü bir düşünür olan İbn Haldun, yaşadığı dönemde sosyolojiden tarihe, ekonomiden siyasete kadar birçok konuya temas etmiştir. İbn Haldun özellikle sosyoloji ve tarih alanında oluşturduğu düşünce sistemiyle ve derin fikirleriyle bir nevi çağımıza ışık tutmaktadır. Bu doğrultuda İbn Haldun'un kaleme aldığı“Mukaddime”eseri önemli bir rehber niteliğindedir. Mukaddime eseri; İbn Haldun'un sosyolojik gözlemleri doğrultusunda oluşturulmuş olup, toplumsal olgular ile tarihsel olgular arasındaki bağıntıyı kavrayabilmek açısından da oldukça önem arz etmektedir. İbn Haldun olgular arasındaki ilişkiyi açıklayabilmek ve anlamlı köprüler kurabilmek adına; tarih ile sosyoloji bilimlerinin çalışma alanlarının iç içe olmasından hareketle“Umran ilmi”olarak adlandırılan yeni bir tarih anlayışı inşa etmiştir. İbn Haldun geliştirmiş olduğu şahsına münhasır bu yeni tarih anlayışı ile; toplumların analizinden, devletlerin yıkılışına kadar birçok vakaya metodolojik bir çerçeve sunmuş, bilimsel ve çok yönlü bir bakış açısı geliştirmeye çalışmıştır. İbn Haldun geliştirdiği Umran ilminden hareketle devlet kuramını da oluşturmuştur. İbn Haldun devleti anlamak için toplumu anlamak gerektiğinin altını çizmiş ve devlet ile toplum arasındaki ilişkiyi tek bir faktöre bağlamamıştır, bilhassa aralarındaki ilişkiyi açıklama noktasında tarih ile coğrafya arasında görünmez bir bağ olduğunu dile getirmiş ve aralarında nedensellik bağı olduğunu ifade etmiştir. Bu bağlamda İbn Haldun Mukaddime'sinde toplumsal ilişkilere ve devletin inşa sürecine dair“Asabiyet”adında merkezi bir terimden bahsetmiştir. Hiç kuşkusuz ki İbn Haldun'un Mukaddime'sinde yer alan“Umran ve Asabiyet”kavramları onun literatüründe yer alan kavramlardandır ve onun çalışmalarında önemli yer tutmaktadır. 18. yüzyılın önemli aydınlanma savunucusu simalarından biri olan Montesquieu; tarihçi ve araştırmacı kimliğiyle, modern sosyolojinin kurucusu olarak bilinmesiyle, hayat tecrübesiyle birçok disiplinde önder olduğunu hissettirmektedir. Bunun akabinde önemli bir hukukçu ve yargıç olan Montesquieu aydınlanma ruhunu“Kanunların Ruhu Üzerine”isimli eserinde fazlasıyla hissettirmektedir. Montesquieu bu önemli eserinde kanunların ruhunu incelemiş olup kanunların, bireylerin ve ulusların maddi-manevi ihtiyaçları doğrultusunda şekillendiğini, bu düşüncesinden hareketle her ulusun ikliminin, coğrafyasının, dininin, töresinin ve yaşam biçimlerinin kanunlar oluşturulurken göz önüne alınması gerektiğini dile getirmektedir. Montesquieu'nun bir nevi entelektüel sermayesini oluşturan bu eser aynı zamanda tarihten siyasete, dinden ekonomiye kadar Montesquieu'nun geniş bilgi yelpazesini okuyucuya sunmaktadır. Montesquieu'nun hem Kanunların Ruhu Üzerine eserinde hem de“İran Mektupları”adlı eserinde üzerinde durduğu bir başka nokta ise;“kuvvetler ayrılığı ve yönetim çeşitleri”olmuştur. Montesquieu kuvvetler ayrılığı teorisi ile yasama, yürütme ve yargı erklerinin birbirinden bağımsız çalışma alanlarının olması gerektiğini vurgulamıştır. Bu erklerin çalışma mekanizmasından hareketle yönetim şekillerini“Cumhuriyet, Monarşi ve Despotizm”olarak kategorize etmiştir. Montesquieu bu ayrımı yalnızca kuvvetler ayrılığı merkezli yapmamış, aynı zamanda düşüncelerinin özünü oluşturan iklim teorisi fikirlerinin şekillenmesinde etkili olmuş, coğrafi farklılıklar ve dini çeşitlilik gibi öğelerle de bu fikrini desteklemiştir. İbn Haldun ve Montesquieu farklı yüzyıllarda, farklı coğrafyalarda ve farklı kültürlerde yetişmiş iki düşünür olsalar da, birçok konuda farklı yolları ve yöntemleri kullanarak benzer sonuçlar elde etmektedirler. Bu doğrultuda iki düşünürümüzün günümüzde hala önemli bir rehber konumunda bulunan Mukaddime ve Kanunların Ruhu Üzerine eserlerini incelediğimiz zaman benzer temaları merkeze aldıkları karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızın özünü oluşturan bu temalar;“Toplum, Devlet ve Siyaset”kavramlarıdır. Bu iki düşünür; toplum, devlet ve siyaset kavramları arasında sistematik ve kapsamlı bir ilişki kurmuştur. Bu sebeple, çalışmamızda iki düşünürün bu kavramlara olan bakış açısı, bu kavramların birbirleriyle olan görünmez ilişkisi karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Bunun akabinde iki düşünürün coğrafya ve iklim hakkında öne sürdüğü teoriler karşılaştırılmış olup, bu teorilerin sosyal ve siyasal hayata olan doğrudan ve dolaylı etkileri kuramsal bir çerçevede değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

Ibn Khaldun, one of the thinkers of the 14th century with high intellectual accumulation, became a thinker well ahead of his age with his thoughts and theories. Ibn Khaldun, a versatile thinker, touched on many subjects from sociology to history, from economy to politics during his lifetime. Ibn Khaldun sheds light on our age with his thought system and deep ideas, especially in the field of sociology and history. In this direction, the work“Muqaddimah”written by Ibn Khaldun is an important guide. Muqaddimah work; Created in line with Ibn Khaldun's sociological observations, it is quite important in terms of comprehending the relationship between social facts and historical facts. In order to explain the relationship between the facts and to build meaningful bridges, Ibn Khaldun; He built a new understanding of history, called the science of Umran, which emerged from the intertwining of history and sociology. With this unique new understanding of history developed by Ibn Khaldun; He presented a methodological framework to many cases from the analysis of societies to the collapse of states and tried to develop a scientific and multifaceted perspective. Ibn Khaldun also created the theory of the state based on the science of Umran he developed. In this direction, Ibn Khaldun underlined that in order to understand the state, it is necessary to understand the society, and he did not attribute the relationship between the state and society to a single factor, but he specifically stated that there is an invisible link between history and geography at the point of explaining the relationship between them and stated that there is a causal link between them. In this context, Ibn Khaldun mentioned a central term called“Asabiyyah”regarding social relations and the state-building process in his Muqaddimah. Undoubtedly, the concepts of“Umran and Asabiyyah”in Ibn Khaldun's Mukaddime are important concepts in his literature and have an important place in his works. Montesquieu, one of the important enlightenment advocates of the 18th century; As a historian and researcher, he is known as the founder of modern sociology, and with his life experience, he makes you feel that he is a leader in many disciplines. Afterwards, Montesquieu, an important lawyer and judge, makes the spirit of enlightenment felt in his work titled“On the Spirit of Laws”. In this important work, Montesquieu has examined the spirit of the laws and states that laws are shaped in line with the material and spiritual needs of individuals and nations, and based on this idea, the climate, geography, religion, customs and lifestyles of each nation should be taken into consideration while creating laws. This work, which constitutes a kind of intellectual capital of Montesquieu, also presents Montesquieu's wide range of knowledge from history to politics, from religion to economy. Another point that Montesquieu emphasizes both in his work On the Spirit of Laws and in his work called“Persian Letters”;“separation of powers and types of management.”Montesquieu emphasized that the separation of powers theory and the legislative, executive and judicial powers should have independent working areas. Based on the working mechanism of these powers, he categorized the forms of government as“Republic, Monarchy and Despotism”. Montesquieu did not make this distinction centered only on the separation of powers, but at the same time, with the theory of climate, which constitutes the core of his thoughts, geographical differences, religious diversity, etc. He also supported this idea with items such as. Although Ibn Khaldun and Montesquieu are two thinkers who grew up in different centuries, different geographies and different cultures, they achieve similar results by using different ways and methods on many subjects. In this direction, when we examine the works of our two thinkers on the Proclamation and the Spirit of the Laws, which are still an important guide today, it is seen that they center similar themes. These themes, which form the core of our work; They are the concepts of“Society, State and Politics”. These two thinkers; he established a systematic and comprehensive relationship between the concepts of society, state and politics. For this reason, in our study, the perspective of two thinkers on these concepts and the invisible relationship of these concepts with each other were analyzed comparatively. Subsequently, the theories put forward by the two thinkers about geography and climate were compared, and the direct and indirect effects of these theories on social and political life were evaluated in a theoretical framework.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    692717

    İbn Haldun ve Montesquieu'de siyaset ve coğrafya ilişkisi

    Relationship between politics and geography in İbn Khaldun and Montesquieu

    VEDAT EKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Siyasal BilimlerÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET TUNÇ

  2. Tez No

    579109

    İbn Haldun ve Montesquieu'da toplum ve devlet anlayışı

    İbn Haldun and Montesqui̇eu society and state union

    MERVE BERKLİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kamu YönetimiErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA KEMAHLI GARİPOĞLU

  3. Tez No

    582520

    Coğrafyanın siyasete etkileri- İbn-i Haldun ve Montesquieu'nün görüşlerinin karşılaştırılması

    The politics effects of geography - comparison of the views of Ibn Khaldun and Montesquieu

    MUSTAFA KARNIBÜYÜK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    CoğrafyaBursa Uludağ Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DERDA KÜÇÜKALP

  4. Tez No

    145363

    İbn Haldun devlet ve siyaset felsefesi

    Ibn Khaldun's philosopy of state and politics

    ONUR SIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    FelsefeDokuz Eylül Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ESRA ATALAY

  5. Tez No

    41781

    Sosyolojik açıdan devlet teorileri

    Başlık çevirisi yok

    MUHİTTİN SAĞIRLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Kamu Yönetimiİstanbul Üniversitesi

    Sosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FİKRET GEZGİN

Geri Dön