Fazlî'nin Gül ü Bülbül mesnevîsi (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Fazlî's Gül ü Bülbül masnavi (Concordance and functional glossary)
- Tez No: 875759
- Danışmanlar: PROF. DR. GENCAY ZAVOTÇU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kara Fazlî, Gül ü Bülbül, Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük, Kara Fazlî, Gül ü Bülbül, Concordance and Functional Glossary
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1424
Özet
Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük çalışmaları, standart sözlüklerden farklı bir yöntem ile hazırlanan özel sözlükler olarak nitelenebilir. Türk edebiyatında bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük çalışmaları yakın geçmişte başlamış ve tezimizde uygulanan yöntem 2007 yılında Furkan Öztürk'ün“Bakî Divanı Sözlüğü [Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük]”adlı çalışması ile ilk örneğine sahip olmuştur. Zaman içerisinde yapılan lisansüstü çalışmalarla 99 tez ve bu tezlere dayalı geniş bir söz varlığına erişmiştir. Geçtiğimiz yıllar içerisinde erişime açılarak ilgililerin istifadesine sunulan bu söz varlığı araştırmacılara büyük bir kolaylık sağlamıştır. Bu çalışmalara katkı olması düşüncesi ile hazırladığımız“Fazlî'nin Gül ü Bülbül Mesnevîsi (Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük)”adlı doktora tezimiz 16. yüzyıl şairi Kara Fazlî'nin Gül ü Bülbül mesnevîsi üzerine hazırlanmıştır. Çalışmamızda erişime açılan söz varlığından da istifade edilmiş, ancak Gül ü Bülbül mesnevîsinde geçen söz ve söz grupları tek tek metin içerisindeki anlamı esas alınarak incelenip değerlendirilmiştir. Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük çalışmalarına uygun olması düşüncesiyle söz ve söz gruplarının sözlük anlamlarından ziyade metin içerisinde yüklendikleri manaların verilmesine azami dikkat sarf edilmiş, bu dikkat sonucu okuyucu ve araştırmacılara metinde verilmek istenen mana/ileti sunulmaya çalışılmıştır. Bunun için bütün tanıklar tek tek ele alınarak anlamlandırılmış ve gerekli yerlerde kaynak eserler referans olarak gösterilmiştir. Günümüzde kullanılmayan atasözleri, deyimler, terimler, kalıp ifadeler, kısacası şairin yaşadığı 16. yüzyıl Osmanlı coğrafyasının şiire yansıyan kültür ögelerini manalandırmada tarihsel sözlük ve temel başvuru kaynaklarından yararlanılmıştır. Kelimelerin cümle içinde diğer kelimelerle kurduğu ilişkiden hareketle anlam kazanan bu tez ile Fazlî'nin Gül ü Bülbül mesnevîsindeki söz varlığı, sözlük biçiminde sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Contextual index and functional dictionary studies can be described as specialized dictionaries prepared using a method different from that of standard dictionaries. In Turkish literature, contextual index and functional dictionary studies have begun in the recent past, with the first example being Furkan Öztürk's work“Dictionary of Bâkî's Divan [Concordance and Functional Glossary]”in 2007. Over time, with postgraduate studies, 99 theses have been produced, leading to an extensive lexicon based on these theses. This lexicon, made accessible to the public in recent years, has provided significant convenience to researchers. In the spirit of contributing to these studies, our doctoral thesis titled“Fazlî's Gül ü Bülbül Masnavi (Contextual Index and Functional Dictionary)”is prepared based on the Gül ü Bülbül masnavi of the 16th-century poet Kara Fazlî. In our study, we utilized the accessible lexicon but focused on analyzing and evaluating the words and phrases in the Gül ü Bülbül masnavi based on their contextual meanings within the text. In alignment with the principles of contextual index and functional dictionary studies, utmost attention was given to presenting the meanings that the words and phrases conveyed in the text rather than their dictionary definitions. As a result, we aimed to provide readers and researchers with the intended meanings/messages within the text. For this purpose, all instances were examined and interpreted individually, and source works were referenced where necessary. Historical dictionaries and primary reference sources were used to interpret proverbs, idioms, terms, and set expressions, in short, the cultural elements of the 16th-century Ottoman geography reflected in poetry, which are not in use today. With this thesis, which gains meaning from the relationships that words form with other words within sentences, the lexicon in Fazlî's Gül ü Bülbül masnavi is presented in dictionary form.
Benzer Tezler
- Türk edebiyatında gül ve bülbül mesnevileri ve Abdurrahim Utizimeni'nin Bülbül ü Gül mesnevisi
Başlık çevirisi yok
FAZIL AGİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AYAN
- Kara fazlî'nin hayatı, eserleri, edebî kişiliği ve dîvânı (inceleme - tenkitli metin)
Life, literary works and personality, and collection of poems of Kara Fazli (?Fazli the black?) (critical textual study)
MUSTAFA ÖZKAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAT ÖZTOPRAK
- Sabir Mehmed: hayatı-eserleri-edebi kişiliği ve Divanı'nın tenkidli metni
Başlık çevirisi yok
NECİP FAZIL DURU
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÇIPAN
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
- Birden fazla metal ile kirlenmiş topraklarda ayçiçeği ve mısırın fitoekstraksiyonu üzerine EDTA ve DTPA'nın etkisi
The EDTA and DTPA effect on phytoextraction of combined metals contaminated soils using sunflower and maize
KLARA İBRAGİMOVA GÜL
Doktora
Türkçe
2011
ZiraatAnkara ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ ARCAK