Kazanç yönetimi kapsamında ertelenmiş vergilerin incelenmesi: Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerde uygulama
Examination of deferred taxes within the scope of earnings management: An application in companies traded on Borsa Istanbul
- Tez No: 875779
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ ÇİFTCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, İşletme, Finance, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Muhasebe manipülasyon türlerinden biri olan kazanç yönetiminin amacı, muhasebe bilgi kullanıcılarının şirket yönetiminin çıkarlarına hizmet edecek kararlar almasını sağlayacak kârın finansal tablolarda raporlanmasıdır. Raporlanan kazançların manipüle edilmesi haksız servet transferine, finansal piyasalara güvenin azalmasına dolayısıyla ekonomik sistemde büyük tahribata neden olabilmektedir. Yakın geçmişte ortaya çıkan (Enron, Worldcom, Xerox, Parmalat, vb.) muhasebe skandalları finansal raporlamanın önemine dikkatleri çekmiş, buna tepki olarak kamu gözetimini genişleten ve hukuki yaptırımlar içeren düzenlemeleri beraberinde getirmiştir. Muhasebe ve denetim alanında daha koruyucu düzenlemelere gidilmesi, kazançlarını yönetmek isteyen firma yöneticilerini, yasalardaki boşluklardan ve muhasebe standartlarının esnekliğinden istifade eden yöntemler kullanmaya zorlamıştır. Muhasebe standartları ile vergi düzenlemeleri arasındaki yapısal farklılıklar nedeniyle, kazanç yönetimi uygulamalarının vergi kârı ve muhasebe kârını aynı ölçüde etkilemeyeceği düşünülebilir. Muhasebe standartları ile vergi yasaları arasındaki geçici farklılıkların cari dönem kârına etkisi ertelenmiş vergi gideri(geliri) olarak gelir tablosunda, gelecek hesap dönemlerine etkisi ertelenmiş vergi varlıkları(yükümlülükleri) olarak bilançoda raporlanmaktadır. Bu çalışmada, firmaların kazanç yönetimi uygulamalarının ertelenmiş vergi bakiyelerini etkileyeceği varsayımına dayanarak, ertelenmiş vergilerin kazanç yönetimi göstergesi olarak kullanılıp kullanılamayacağı, Borsa İstanbul (BİST) Sınai Endeksinde 2015-2021 arasında sürekli işlem gören 147 şirketten oluşan örneklem kullanılarak test edilmiştir. Araştırma kapsamında oluşturulan ekonometrik modelde, birim ve zaman etkilerinin modele yansıtılarak, daha geçerli tahmin sonuçları elde edilebilmesi için panel veri analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında, ertelenmiş vergiler ile kazanç yönetimi ilişkisinin tespit edilmesine yönelik yapılan çoklu regresyon analizlerinde, Jones modelinin farklı iki versiyonundan türetilmiş ihtiyari tahakkuklar, kazanç yönetimi göstergesi olarak kullanılmıştır. İhtiyari tahakkukların düzeltilmiş Jones modelinden elde edildiği test sonuçlarına göre ertelenmiş vergi gideri ile kazanç yönetimi arasında pozitif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Bu sonuç, mevcut araştırmalarla tutarlı olarak, firmaların kazanç yönetimi uygulamalarının ertelenmiş vergi gideri bakiyelerini etkilediğini göstermektedir. Çalışmadan elde edilen diğer bulgular, firma büyüklüğü ve önceki dönem esas faaliyet kazançlarının, kazanç yönetimi davranışlarını pozitif yönde etkilediğini; firmaların faaliyet nakit akışlarındaki artışın ve borçluluk oranındaki artışın kazanç yönetimini negatif yönde etkilediğini göstermektedir. Ayrıca, etkin vergi oranı ile kazanç yönetimi arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of earnings management, which is one of the types of accounting manipulation, is to report profits in the financial statements that will enable users of accounting information to make decisions that serve the interests of company management. Manipulation of reported earnings can lead to unfair wealth transfer and decrease trust in financial markets, and thus cause significant damage to the economic system. The accounting scandals that emerged in the recent past (Enron, Worldcom, Xerox, Parmalat, etc.) have drawn attention to the importance of financial reporting, leading to regulatory measures that expand public oversight and include legal sanctions in response. The adoption of more protective regulations in accounting and auditing has forced company managers who want to manage their earnings to use methods that take advantage of legal loopholes and the flexibility of accounting standards. Due to the structural differences between accounting standards and tax regulations, it can be thought that earnings management practices will not affect tax profit and accounting profit to the same extent. The effect of temporary differences between accounting standards and tax laws on the current period profit is reported as a deferred tax expense (income) in the income statement, and the effect on future accounting periods is reported as deferred tax assets (liabilities) in the balance sheet. In this study, based on the assumption that firms' earnings management practices will affect their deferred tax balances, whether deferred taxes can be used as an earnings management indicator is tested using a sample of 147 companies continuously traded in the Borsa Istanbul (BIST) Industrial Index between 2015 and 2021. In the econometric model created within the scope of the research, the panel data analysis method was used in order to obtain more valid estimation results by reflecting unit and time effects on the model. In the multiple regression analyses conducted to determine the relationship between deferred taxes and earnings management, discretionary accruals derived from two different versions of the Jones model are used as an indicator of earnings management. According to the test results, where discretionary accruals are derived from the adjusted Jones model, a significant positive relationship is found between deferred tax expense and earnings management. Consistent with existing research, this result suggests that firms' earnings management practices affect their deferred tax expense balances. Other findings from the study indicate that firm size and prior-period operating earnings positively affect earnings management behaviors, while an increase in operating cash flows and an increase in indebtedness negatively affect earnings management. Moreover, there is no significant relationship between the effective tax rate and earnings management.
Benzer Tezler
- Ertelenmiş vergi ve kazanç yönetimi ilişkisi: BİST SINAİ endeksindeki işletmeler üzerine bir araştırma
The relationship between deferred tax and earning management: A study on the companies traded with the XUSIN index
ÖMER AYVAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeKaradeniz Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKERİM DAŞTAN
- Kamunun aydınlatılması ilkesi kapsamında kazanç yönetimi uygulamalarının finansal raporlama kalitesi ve şirket performansı üzerine etkisi: İMKB'de bir uygulama
The practices of earnings management effect over the quality of financial reporting and company's performance in the principal of disclosure: An application in IMKB
HALUK DUMAN
- Sürdürülebilir atık yönetimi kapsamında organik atıkların solucan ile kompostlaştırılması: İTÜ Ayazağa kampüsü örneği
Composting organic wastes with worms within the scope of sustainable waste management: The case of ITU Ayazaga campus
AYŞE NUR USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN GÜVEN
- IFRS 9 kapsamında beklenen kredi zarar karşılığının finansal olmayan işletmelerin kârlılığı üzerindeki etkisinin analizi ve BİST 50 üzerinde bir uygulama
Analysis of the effect of expected credit loss provision on the profitability of non-financial enterprises within the scope of IFRS 9 and an application on BIST 50
EZGİ AYGENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN ZAİF
- Endeks oluşturulması vasıtasıyla işletmelerin üçlü sorumluluk açıklamaları ve kazanç yönetimi ilişkisi: BİST'te bir uygulama
The examination of the relationship between triple bottom line disclosures and earnings management via the creation of an index: An application on Borsa İstanbul
ELİF ENSARİ ALPAY