Tip 2 diyabeti olan bireylerde psikososyal uyum ve hastalık algısının tedavi uyumuna etkisi
The effect of psychosocial adjustment and illness perception on treatment compliance in individuals with Type 2 diabetes
- Tez No: 877731
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İMATULLAH AKYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Araştırma, Tip 2 diyabeti olan bireylerde psikososyal uyum ve hastalık algısının tedavi uyumu üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak 16 Ekim 2023- 05 Nisan 2024 tarihleri arasında Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji Polikliniği'nde Tip 2 diyabet tanısı ile takip edilen 150 katılımcı ile yürütülmüştür. Veriler Tanıtıcı Bilgiler Formu, Hastalığa Psikososyal Uyum-Öz Bildirim Ölçeği, Hastalık Algısı Ölçeği ve Tip 2 Diabetes Mellitus Tedavisine Hasta Uyum Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler ile bağımsız iki grubun karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi; üç ve daha fazla grubun karşılaştırılması için Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Katılımcıların Psikososyal Uyum-Öz Bildirim Ölçeği toplam puanı ortalamaları 73,51 ± 9,18 olduğu ve kötü psikososyal uyum düzeyine sahip oldukları belirlenmiştir. Katılımcıların hastalık algısının olumsuz olduğu saptanmıştır. Tip 2 Diabetes Mellitus Tedavisine Hasta Uyum Ölçeği toplam puanı ortalamaları 66,17 ± 6,97 ve tedavi uyumunun orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Diabetes Mellitus Tedavisine Hasta Uyum Ölçeği puanları ile Hastalık Algısı Ölçeğinin Süre (Akut/Kronik), Süre (Döngüsel), Kişisel Kontrol ve Tedavi Kontrolü alt ölçekleri arasında negatif, Sonuçlar alt ölçeği arasında pozitif ilişki saptanmıştır. Hastalık Algısı Ölçeğinin kişisel kontrol alt ölçeği ile HbA1c düzeyinin pozitif yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Hastalığa Psikososyal Uyum-Öz Bildirim Ölçeği toplam puanları ile Hastalık Algısı Ölçeğinin Sonuçlar alt ölçeği arasında pozitif ve Tedavi Kontrolü, Hastalığı Anlayabilme, Süre (Döngüsel) alt ölçekleri arasında negatif yönde ilişkili olduğu bulunmuştur. Çalışma sonuçlarına göre tip 2 diyabet tanısı olan bireylerin psikososyal uyumlarına etki eden faktörlerin belirlenmesi, hastalık algılarını olumlu etkileyerek tedavi uyumlarını güçlendirecek eğitim programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The research was conducted descriptively with 150 participants were followed up with diagnosis of Type 2 diabetes mellitus at Ankara Training and Research Hospital Endocrinology Polyclinic between 16 October 2023 and 05 April 2024, to determine the effect of psychosocial adjustment and illness perception on treatment compliance in individuals with Type 2 DM. Data were collected with Introductory Information Form, Psychosocial Adjustment to Illness Scale- Self Report (PAIS-SR), Illness Perception Questionnaire (IPQ), and Type 2 Diabetes Mellitus Treatment Patient Compliance Scale. In the analysis of data, descriptive statistics and Mann Whitney U test were used to compare two independent groups; Kruskal Wallis test was used to compare three or more groups. The mean score of the participants on the PAIS-SR was determined 73.51 ± 9.18 and they had poor psychosocial adjustment. The participants' perception of illness was determined negative. Mean score of Type 2 Diabetes Mellitus Treatment Patient Compliance Scale was 66.17 ± 6.97 and treatment compliance was determined as moderate. A negative relationship found between the scores of Type 2 Diabetes Mellitus Treatment Patient Compliance Scale and Timeline (Acute/Chronic), Timeline (Cyclic), Personal Control and Treatment Control subscales of the IPQ, and a positive relationship was found between Results subscale. The Personal Control subscale of IPQ and HbA1c level were determined positively related. A positive correlation found between scores of the PAIS-SR and the Consequences subscale of IPQ, and a negative correlation between Treatment Control, Identity, Timeline (Cyclic) subscales. According to the results, to determine the factors affecting psychosocial adjustment of individuals with type 2 diabetes mellitus and organize training programs to strengthen treatment compliance by positively affecting their illness perception is recommended.
Benzer Tezler
- Tip-2 diyabetes mellitus tanılı hastalardakan şekeri regülasyonunun yaşam kalitesi üzerindeki etkisinin kronik hastalıklarda beklenen stigma ölçeği ile değerlendirilmesi
Type-2 diabetes mellitus diagnosis patientsevaluation of the effect of blood candy regulation on the quality of life with the expected stigma scale in chronic diseases
SELMAN BARAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. ESMA GÜLDAL ALTUNOĞLU
- Bir kronik hastalık hikayesi: Diyabetes Mellitus tanısı olan yetişkin bireylerin hastalık deneyimleri ve yönetimlerini etkileyen sosyo-kültürel faktörlerin incelenmesi: Tokat örneği
A story of chronic illness: An examination of socio-cultural factors affecting the disease experience and management of adults with Diabetes Mellitus: Tokat case
SAADET LALE SAFA
Doktora
Türkçe
2024
SosyolojiMaltepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇESU AKŞİT DUDAKLI
- Tip 2 diyabetli bireylerde diyabete ilişkin yaşanan güçlüklerin ve öz yönetim düzeyinin incelenmesi
Examination of diabetes-related difficulties and self-management level in individuals with type 2 diabetes
SULTAN FATMA BİLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıAksaray ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMİLE KÜTMEÇ YILMAZ
- Tip 2 diabetes mellitus tanılı hastalarda anksiyete ve obezite ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between anxiety and obesity in patients diagnosed with type 2 diabetes mellitus
BÜŞRA TOKAT KÜTÜKOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN ERSİN ŞİMŞEK
- Kırsalda yaşayan tip 2 diyabetlilerin hastalığa ilişkin stigmaları ve ilişkili faktörleri: Kesitsel bir çalışma
Diabetes-related stigma and associated factors among individuals with type 2 diabetes living in rural areas: A cross-sectional study
MURAT GEZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZELİHA YELDA ÖZER