Umurbey İpek Üretim ve Tasarım Merkezinin Bursa ipekli dokumalarına katkıları ve geleneksel dokuma temelli yeni uygulama önerileri
Contributions of Umurbey Silk Production and Design Center to Bursa silk weavings and new application suggestions based on traditional weaving
- Tez No: 877784
- Danışmanlar: DOÇ. SERVET SENEM UĞURLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Halı-Kilim Eski Kumaş Desenleri Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
İpek, tarih boyunca farklı birçok kültür ve medeniyet tarafından büyük bir ilgiye sahip olmuştur. İpek üretiminin başlangıç tarihi kesin olarak bilinmese de bulunan belgeler incelendiğinde M.Ö. 2000'li yıllarda ipeğin dokumacılıkta kullanıldığı ve kullanıldığı bölgenin Çin ve çevresi olduğu anlaşılmaktadır. İpek, kumaşlarda hammadde olarak kullanıldığı zamandan itibaren işlenmesinin zor olması, büyük bir işçilik gerektirmesi, değerli olması ve üretiminin sınırlı olması gibi nedenler dolayı önceleri saraylarda kendine yer bulmuştur. İpek, dokumalarda kullanılmaya başlandığı Çin topraklarından ülkelerin birbirleriyle olan iletişimleri, savaşlar gibi sosyal ve ekonomik nedenlerle zaman içerisinde dünyanın farklı birçok bölgesine taşınmıştır. İpeğin Çin sınırlarından başlayarak Avrupa'ya ulaşması rotasında Anadolu önemli bir yere sahiptir. Doğu ve batı arasındaki ilişkilerde etkili olan ticaret yolunun ismi de ipekle anılmıştır. İpek Yolu'yla ipeğin taşınmasını ve dünyanın farklı birçok bölgesine taşınmasında Türk toplumlarının katkısı olmuştur. İpek ve ipekli dokumalar Türkler için de değerli kabul edilmiştir. Dokumacılık alanında gelişmiş Büyük Selçuklular zamanla Anadolu'yu yurt edinen Anadolu Selçukluları ve Osmanlılar yüksek kalitede üretilmiş ipekli kumaş dokuması örnekleri sunmuşlardır. Altın, gümüş gibi kıymetli malzemelerle birlikte kullanılan ipek, saray ve halk tarafından beğeniyle kullanılmıştır. İpek Yolu'nun güzergâhındaki Bursa şehri, ipekböceği yetiştiriciliği ve ipekli dokumacılıkta önemli merkezlerdendir. Anadolu'da dokunan ipekli dokumalar, malzeme, teknik ve kompozisyon gibi özellikleriyle Seraser, Kemha, Selimiye gibi farklı kumaş çeşitlerini oluşturmuştur. Osmanlı döneminde özellikle 16. yüzyılda ipekli dokumacılık alanında üstün nitelikli kumaşlar üretilmiştir. Osmanlı, ipek üretimi ve kullanımına dair sınırlar çizmiş, kanunlarla dokunacak ipekli kumaşların özelliklerini belirlemiştir. İpekböceği yetiştiriciliği ve ipekli dokumacılığın artması için fabrikalar kurulmuştur. Ancak sanayi devrimi, çevresel faktörler gibi nedenlerden ipekböceği yetiştiriciliği ve ipekli dokumacılık etkilenmiş ve giderek azalmıştır. Tez çalışmasının konusunda yer alan Umurbey İpek Üretim ve Tasarım Merkezi, ipekli dokumacılığın günümüzde sürdürülebilirliğini sağlayabilmek adına çalışmalar yürütmektedir. Merkez, ipekli el dokumacılığın zamanla azalmasının önüne geçebilmek için yürütülen faaliyetler içerisinde yer almaktadır. Çalışmada, ipekböceği yetiştiriciliği, ipeğin üretim süreci ve dokumalarda kullanımı incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Silk has garnered significant interest throughout history from various cultures and civilizations. Although the exact start date of silk production is not known, historical documents suggest that silk weaving was practiced as early as the 2nd millennium BCE in the region of China and its surroundings. Silk initially found its place in palaces due to its difficulty in processing, requiring great craftsmanship, its value, and limited production. From its origins in weaving in the territories of China, silk gradually spread to various parts of the world over time due to social and economic factors such as communication between countries, wars, and others. Anatolia played a crucial role in the route of silk reaching Europe from the borders of China. The trade route that influenced relations between East and West has been named after silk. The Silk Road facilitated the transportation of silk and contributed to its spread to various parts of the world, with Turkish communities playing a significant role in this global exchange. Silk and silk textiles were also considered valuable for the Turks. Advanced in the field of weaving, the Great Seljuks and later the Anatolian Seljuks and Ottomans, who made Anatolia their home, presented examples of high-quality silk fabric weaving. Silk, used alongside precious materials like gold and silver, was admired and used both in palaces and by the general populace. The city of Bursa, located on the Silk Road route, was an important center for silkworm cultivation and silk weaving. Silk fabrics woven in Anatolia contributed to various types of fabrics such as Seraser, Kemha, and Selimiye, distinguished by their materials, techniques, and compositions. Particularly in the 16th century during the Ottoman period, superior quality silk fabrics were produced. The Ottomans established boundaries and regulations concerning silk production and use, specifying the characteristics of silk fabrics to be woven through laws. To increase silk production and usage, silk farms were established. However, factors such as the Industrial Revolution and environmental influences impacted silk farming and silk weaving, leading to a decline over time. The Umurbey Silk Production and Design Center, the focus of this thesis, works towards ensuring the sustainability of silk weaving today. The center is involved in activities aimed at preventing the decline of silk hand weaving over time. The study examines silkworm cultivation, the production process of silk, and its use in weaving.
Benzer Tezler
- Urban transformation without gentrification? unveiling the urbanscapes of umurbey
Soylulaştırma olmadan kentsel dönüşüm? umurbey'in kentsel çehresini [urbanscapes] ortaya çıkarmak
ÇİÇEK ŞADİYE TEZER
Doktora
İngilizce
2024
Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK AKPINAR AKSUGÜR
- Bursa hanları ve Tuz Han'ı koruma önerileri
Hans of Bursa and Tuz Han propositions of protection
ARZU ÜNGÖRGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REHA GÜNAY
- Umurbey Çayı Havzası (Çanakkale) tarım coğrafyası
Agriculture geography Of Umurbey River Basin (Çanakkale)
CENNET KIRMIZI ERDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN ZEHRA ÇAVUŞ
- Umurbey Ovası'nın ekolojik risk analizi ve coğrafya öğretmenlerinin ekolojik riskler konusunda görüşlerinin incelenmesi
Investigation of ecological risk analysis of Umurbey Plain and geography teachers' views on ecological risks
ÖZENDER BAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET EVREN ERGİNAL
- Umurbey kıyı kesimi kıyı alan değişimlerinin incelenmesi üzerine araştırmalar
Studies on the investigation of coastal area changes in the Umurbey coastal section
KARDELEN ATİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN YILMAZ