Şâfiî mezhebinde had cezaları
Hadd punishments in the Shafi'i sect
- Tez No: 877786
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BOYNUKALIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: İslam Hukuku, Şâfiî Mezhebi, Had, Suç, Ceza, Islamic Law, Shafi'i Sect, Hadd, Crime, Punishment
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 289
Özet
İslam hukuku cezaları tasnif etmiş ve bu tasnif içerisinde haddi gerektiren suçları özellikleri itibariyle diğer suçlardan ayırmıştır. Fıkıh sistematiğinin bu genel yapısı içerisinde de ekol sistematiği açısından mezhepler, hangi suçların hadler içerisinde yer aldığı ve hadlerin niceliği hususunda ihtilaf etmişlerdir. Bu bağlamda ekol sistematiği içerisinde had ile ilgili yapılan tanımlar bu ihtilafın tebarüz etmesi açısından önem arz etmektedir. Nitekim had için yapılan bazı tanımlara göre; belirlenmiş olan had cezalarının sayısında herhangi bir değişiklik söz konusu değilken bazılarında ise yetkililer tarafından cezası belirlenen her suç had kapsamında değerlendirilebilmektedir. Bu nedenle mezhepler arasında hangi suçların hadler içerisinde yer aldığı hususunda sınırlı bir çerçevede ittifak olsa da haddin kapsamının ne kadar genişletilebileceği hususu ihtilafa konu olmuştur. Hatta öyle ki kimi zaman bu ihtilaflar mezheplerin kendi sistematiği içerisinde de vuku bulabilmektedir. Bu nedenle çalışmada Şâfiî Mezhebi merkezinde had cezaları ele alınmış ve konu Hicri 5 ile 10. asırlar arasında sınırlandırılmıştır. Bu dönem içerisinde yer alan Şâfiî kaynakları ve ilgili diğer literatür incelenmiş, hadler ve hadlerin cezalarıyla alakalı Şâfiî mezhebinin anlayışı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yöntemsel açıdan çalışma giriş ve üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde suç ve cezalarla alakalı Şâfiî mezhebinin genel görüş çerçevesi literatür analizi ile ortaya konulmuştur. Bu genel çerçeve içerisinde yer alan kıstasların ve kullanılan terimlerin günümüz ceza hukukunda ve cezanın oluşumunda karşılıklarının olup olmadığı mukayese yöntemi ile tespit edilmiştir. Mezhep sistematiğine yönelik had cezaları merkezinde yapılan eleştiriler değerlendirilmiş ve hadler konusunda ortaya çıkan ihtilaflar metin analizi ile incelenmiştir. Bu incelemenin ardından elde edilen verilerden hareketle eleştiriler, ihtilaflar ve konuyla ilgili sorunlara dair çözümler getirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise her had cezası kendi başlığı altında incelenmiş ve fürua dair ihtilaflar ilgili dönem aralığıyla sınırlı kalmak kaydıyla mezheb görüşünün ne olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Son bölümde de had suçlarının tespit yöntemlerinin neler olduğu üzerinde yoğunlaşılmıştır. Özellikle de günümüzde suçların tespitinde kullanılan teknolojik temelli uygulamaların/gelişmelerin haddi gerektiren cezalarda Şafiî mezhebi merkezinde tespit aracı olarak kabul edilip edilmeyeceği ele alınmıştır. Ayrıca bu bölümde cezaların tatbiki, geciktirici etkenler ve uygulamada dikkat edilmesi gereken hususlar ayrıntılarıyla ele alınarak çalışma sonuçlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Islamic law has classified the penalties and in this classification, it has separated the crimes that require hadd from other crimes in terms of their characteristics. Within this general structure of the fiqh systematics, in terms of the school system, the sects disagreed about which crimes were included in the limits and the quantity of the limits. In this context, the definitions made regarding“hadd”in the school systematics are important in terms of revealing this conflict. As a matter of fact, according to some definitions of“hadd”; while there is no change in the number of hudud penalties, in some cases, every crime whose punishment is determined by the authorities can be evaluated within the scope of hudud penalties. For this reason, although there is a limited agreement among the sects about which crimes are included within the limits, the issue of how much the scope of the limits can be expanded has been a matter of controversy. In fact, sometimes these conflicts can occur within the sects' own systematics. For this reason, in the study, hadd punishments in the center of the Shafi'i Sect were discussed and the subject was limited between the 5th and 10th centuries of Hijri. Shafi'i sources and other relevant literature in this period have been examined and the understanding of the Shafi'i sect regarding the hadds and their punishments has been tried to be revealed. Methodologically, the study consists of an introduction and three main parts. In the first part, the general framework of the Shafi'i sect regarding crimes and punishments is revealed through literature analysis. It has been determined by comparative method whether the criteria and terms used within this general framework have equivalents in today's criminal law and the formation of punishment. Criticisms about the sect's systematics in the center of hadd punishments were evaluated and the disputes that arose regarding hadds were examined through text analysis. Following this analysis, an attempt was made to find solutions to criticisms, controversies and problems related to the subject, based on the data obtained. In the second part of the study, each hadd punishment was examined under its own title and an attempt was made to determine what the sect's view was, provided that the disputes regarding the lineage were limited to the relevant period. The last chapter focuses on the means of proof of hadd crimes. In particular, it has been discussed whether the technological applications/developments used today in the detection of crimes will be accepted as a proof in the Shafi'i sect center in hadd punishments that require limits. In addition, in this section, the study has been concluded by discussing in detail the application of penalties, delaying factors and issues that need to be taken into consideration in practice.
Benzer Tezler
- Râfiî'nin Fethu'l-Azîz isimli eserinde Ebû Hanîfe'ye nispet edilen görüşlerin tespit ve tahlili (Had cezaları özelinde)
Determining and analyzing the opinions applied to Ebû Hanife in Râfii's work titled Fethu'l-Aziz (Specific to had penalties)
YUNUS COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA HAYTA
- İbn Hazm'ın el-Muhallâ adlı eserinde İmam Şâfiî'ye nispet edilen görüşlerin tahkîki (Ceza hukuku örneği)
Analysis of Imam Shafii's views in Ibn Hazm book entitled al-Muhallâ (Criminal law)
KASIM ATİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. OSMAN ŞAHİN
- Arnavutluk'ta çıkan isyanların İslâm-Osmanlı ceza hukuku açısından incelenmesi
Analysis of the Albanian rebellions in the light of the Islamic-Ottoman law
FATİH ŞABANİ
- Şâfiî mezhebinde Ashâbü'l-vücûh
Ashabu'l-wujuh in Shafi'i sect
İBRAHİM İŞSİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinŞırnak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH KARATAŞ
- IV.-VI.(X.-XII.) asırlarda Şâfiî mezhebinde fetvâ faaliyeti ve kaynakları
Fatwa activities of Shâfii scholars of law in the IV.-VI. (X.-XII.) centuries and its sources
RUKİYE SARISOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAİL OKUYUCU