Molla Halil Es-Si'irdî'nin el Kâfiyetü'l Kübra fi'n-Nahv adlı eserinde Kur'ân âyetleriyle istişhâdının İbnü'l-Hâcib'in el Kâfiye fi'n-Nahv eseriyle mukayesesi
Acomparison of Molla Halil Es-Si'irdî's citations of Quranic verses in his work 'al-Kafiyatu'l-Kubra fi'n-Nahw' with Ibn al-Hajib's citations in his work 'al-Kafiya fi'n-Nahw'
- Tez No: 877933
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Molla Halil, İbnü'l-Hacib, el-Kâfiyetü'l-Kübra, Kur'ân Âyetleri, İstişhâd, Molla Halil, Ibn al-Hajib al-Kâfiyat al-Kubrâ fi al-Nahy, Quranic Verses, İstishād
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
1750-1843 yılları arasında Siirt'te yaşayan Molla Halil Es-Si'irdî, gerek düşünce ve fikirleriyle gerekse de muhtelif alanlarda ortaya koymuş olduğu eserleriyle son dönem Osmanlı ilim ve fikir hayatına büyük katkılar sunan alimler arasında yer almıştır. Müellif fıkıh, hadis, tefsir, tasavvuf gibi İslami ilimlerin birçok alanında eser telif etmiş velut bir alimdir. Ortaya koymuş olduğu bu eserlerinin bazısı sadece isim olarak bilinse de diğer bir kısmı matbu olarak o gün bugündür kimi medreselerde ders kitabı olarak okutulmaktadır. Ayrıca Siirt'in 18. ve 19. yüzyılda ilim ve kültür merkezi olmasında Molla Halil'in büyük katkısı olmuştur. Bizim bu araştırmadaki amacımız Es-Si'irdî'nin el-Kâfiyetü'l-Kübrâ fi'n-Nahv adlı eserinde Kur'ân âyetleriyle yapmış olduğu istişhâdların İbnü'l-Hâcib'in el-Kâfiye fi'n-Nahv adlı eserdeki âyet istişhâdlarıyla mukayesesinin yapılıp aralarındaki farkın ortaya konulmasıdır. Bu minvalde çalışmamız üç bölümden oluşacaktır. İlk bölümde her iki müellifin hayatı, hocaları, eserleri ve bu eserlerin muhtevaları hakkında bilgiler verilecektir. İkinci bölümde ise Arap Edebiyatındaki istişhâd kavramı ve çerçevesi genel anlamda ele alınacaktır. Araştırmamızın asıl konusu olan üçüncü bölümde ise bahsi geçen eserde Molla Halil'in nahiv kurallarını ortaya koyarken Kur'ân-ı Kerim'den yapmış olduğu istişhâdları tek tek tahlil edilerek daha sonra İbnü'l-Hâcib'in, el-Kâfiyesi'de aynı konuda hangi âyetleri istişhâd ettiği ve her iki müellifin ortak-farklı yönleri ortaya konulacaktır. Öyle umut ediyoruz ki bu araştırmamız Molla Halil'in nahivdeki yöntemiyle alakalı literatüre mütevazi bir katkıda bulunur.
Özet (Çeviri)
Molla Halil Es-Si'irdî, who lived in Siirt between 1750 and 1843, was one of the scholars who made significant contributions to the intellectual and scientific life of the late Ottoman period through his thoughts and ideas, as well as his works in various fields. The author was a prolific scholar who authored works in many areas of Islamic Sciences such as Fiqh, Hadith, Tafsir, and Sufism. While some of these works are known only by name, others have been published and used as textbooks in some madrasas to this day. Furthermore, Molla Halil played a significant role in making Siirt a center of science and culture in the 18th and 19th centuries. The purpose of this research is to compare the Quranic verses used by Es-Si'irdî for citation in his work“al-Kāfiyatu'l-Kubrā fī'n-Nahw”with the verses cited in Ibn al-Hajib's“al-Kāfiya fī'n-Nahw”and to highlight the differences between them. In this context, our study will consist of three parts. In the first part, information about the lives, teachers, works, and contents of these works of both authors will be provided. In the second part, the concept and framework of citation in Arabic literature will be discussed in general terms. In the third part, which is the main subject of our research, the citations from the Qur'an used by Molla Halil to present grammatical rules in the aforementioned work will be analyzed one by one. Then, it will be examined which verses Ibn al-Hajib cited on the same subject in his“al-Kāfiya,”and the common and different aspects of both authors will be revealed. We hope that this research will make a modest contribution to the literature regarding Molla Halil's method in grammar.
Benzer Tezler
- Molla Halil es-Siirdî ve el-Kâfiyetu'l-Kubrâ Adlı Eseri
Mullah Khalil al-Kubra his work-poetry, and hand-Kâfiyetu'l
ABDULKERİM BİNGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DilbilimDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. EDİP ÇAĞMAR
- Molla Halil el-İs'irdî'nin Şerhu Dıyau Basîreti Kalbi'l-A'ruf fi'Tecvîdi ve'r-Resmi ve Ferşi'l-Hurûf adlı eserinin tahkik ve değerlendirilmesi
دراسة وحتقيق ألفية مال خليل اإلسعردي املسماة بشرح ضياء بصرية قلبالعروف يف التجويد والرسم وفرش احلروف
ABDUL KHALEK ALABDUL KARIM
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAİM DÖNER
- Molla Halil Es-si'irdi'nin 'Usulü Hadisi'l-Ezher Min Muhtasar ve Şerhihi Li-ibn Hacer' isimli eserinin tahkiki ve metoduكتاب 'أصول الحديث الأزهر من مختصر وشرحه لابن حجر' لملا خليل السعردي تحقيقا ودراسة ومنهجه في أصول الحديث
The verifacation and methodology of Mullah Halil al-si'irdî's work which is named 'Usûlü Hadîsi'l-Ezher Mine'l-Muhtasar ve Şerhihi Li-i̇bn Hacer'
JADALLA HASAN
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinSiirt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÜNALAN
- Molla Halil'in 'el-Kâmûsu's-Sânî fî'n-Nahv ve's-Sarf ve'l-Me'ânî' adlı eserinin tahkîk ve tahlîli
The critical edition and analysis of Molla Khalil's book 'al-Kâmûsu's-Sâni fi'n-Nahv ve's-Sarf ve'l-Ma'ânî'
MAHMUT TEKİN
Doktora
Türkçe
2020
DilbilimDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CEVAT ERGİN
- شرح المعفوات الخليلية للشيخ محمود الزوقيديدراسةً و تحقيقاً
Şeyh Mahmud ez-Zukaydî'nin 'Şerhu'l-Ma'fuvat' adlı eserinin tahkiki ve değerlendirilmesi (Investigation and evolation of ' Sheikh Mahmut ez-Zukaydı's ')
MUHAMMED ŞAFİ DERŞEVİ
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinSiirt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN MEMDUHOĞLU