Bizans sanatında balık: İkonografik ve üslupsal değerlendirme
Fish in Byzantine art: Iconographic and stylistic evaluation
- Tez No: 879286
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERYEM ACARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Hıristiyanlık, Bizans Sanatı, Balık Figürü, İkonografi, Christianity, Byzantine Art, The Fish Figure, Iconography
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 301
Özet
Hıristiyanlığın ilk dönemlerinden itibaren sanat anlayışı içerisinde bazı önemli figürlerin kullanıldığı bilinmektedir. Antik Çağ'ın ve Pagan geleneklerin bir mirası olarak karşımıza çıkan balık figürü, Hıristiyanlık inancı ile bütünleşerek yeni anlamlar kazanmıştır. Erken Hıristiyanlığın ilk dönemlerinden itibaren sıklıkla kullanılan balık figürü, ilk Hıristiyanların birbirlerini tanımak için kullandığı gizli bir sembol olmuştur. İsa'yı ve ona inananları temsil eden balık figürü, aynı zamanda çeşitli anlamlara da ev sahipliği yaparak; Tevrat'ta yer alan Yunus Peygamber'in Hikayesi ile bağdaştırılmış ve ruhun kurtuluşu olarak görülmüştür. Balık figürlü, balık sembollü ya da balık biçimli aydınlatma araçlarında da İsa'nın monogramlarının görülmesi, O'nun dünyanın ışığı olması ile ilişkilendirilmiştir. Erken Hıristiyanlık döneminde büyük bir gelişim gösteren balık figürü, Bizans döneminde de kullanımına devam edilen sembolik bir miras olmuştur. Böylelikle söz konusu olan figürün, Bizans sanatında sürekli olarak uygulanan, çeşitli eserlerde tasvir edilen önemli bir sembol olduğunu söylemek mümkündür. Bu bilgiler doğrultusunda, Bizans'a ait olduğu tespit edilen balık figürlü eserlerin detaylıca incelendiği bir katalog çalışması oluşturulmuş ve değerlendirmeye alınmıştır. Bizans sanatında kullanılan balık figürünün, form özellikleri dışında ikonografik anlamları da ele alınarak, üslupsal bir değerlendirme yapılmış ve dini açıdan önemli figür olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
It is known that some important figures have been used in the understanding of art since the early periods of Christianity. The fish figure, which appears as a legacy of Antiquity and Pagan traditions, has gained new meanings by integrating with the Christian faith. The fish figure, which has been frequently used since the early periods of early Christianity, has been a secret symbol used by the first Christians to recognise each other. The fish figure, which represents Jesus and those who believe in him, also hosts various meanings; It was associated with the Story of the Prophet Jonah in the Torah and was seen as the salvation of the soul. The appearance of Jesus' monograms on lighting instruments with fish figures, fish symbols or fish shapes is associated with Him being the light of the world. The fish figure, which showed a great development in the early Christian period, became a symbolic heritage that continued to be used in the Byzantine period. Thus, it is possible to say that the figure is an important symbol that was constantly applied in Byzantine art and depicted in various artefacts. In line with this information, a catalogue study in which the artworks with fish figures identified to be Byzantine were examined in detail was created and evaluated. A stylistic evaluation was made by considering the iconographic meanings of the fish figure used in Byzantine art, in addition to its form features, and it was determined that the fish figure was an important figure in religious terms.
Benzer Tezler
- Kappadokia kayaya oyma kiliselerindeki melek tasvirleri
Representations of angels at the Cappadocian rock-cut churches
GÜLÇİN PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SACİT PEKAK
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Bizans tasvir sanatında üç bilge kral (Üç müneccim kral)
Three wise kings (three astrologers kings) in Byzantine depiction art
JÜLİDE AYDIN
- Bizans sanatında yemek sahneleri
Meal scenes in Byzantine art
ŞEBNEM ERSİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLGÜN KÖROĞLU
- 9-12. yüzyıl resimli el yazmaları ışığında Bizans'ta mobilya
9-12. furniture in Byzantine in the light of century painted manuscripts
DİDEM GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERYEM ACARA ESER