Acil serviste femoral santral kateterizasyonda girişim süresini etkileyen faktörler
Factors affecting the intervention time in femoral central catheterization in the emergency department
- Tez No: 879306
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF ALİ ALTUNCI, UZMAN ÖZGE CAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Acil Tıp, Emergency Medicine
- Anahtar Kelimeler: Santral venöz kateter, femoral kateter, acil servis, acil tıp asistanı, kritik hasta, kateter süre modeli, Central venous catheter, femoral catheter, emergency department, emergency medicine assistant, critically ill patient, model of catheter duration
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Acil Tıp Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Giriş: Santral venöz kateterler, intravenöz erişimi zor olan, özellikle periferik erişim için tekrarlayan girişimler gerektiren durumlarda, obezite, renal replasman tedavisi, uzun süreli vazopressör veya inotrop kullanımı, yüksek osmolariteye sahip ilaçların hızlı infüzyonu ve hemodinamik izleme için tercih edilmektedir. Acil servislerde sık uygulanan santral kateterizasyon yöntemlerinden biri olan femoral kateterizasyon işlemi daha hızlı uygulanabilir olması nedeniyle sıklıkla tercih edilen bir girişim yöntemi olmakla birlikte işlemin etkin, doğru ve hızlı yapılmasının yaşamsal önemi büyüktür. Amaç: Çalışmanın amacı, acil serviste primer hekimince femoral kateterizasyon işlemi endikasyonu konulan hastalarda, uygulayıcıya herhangi bir müdahalede bulunmadan, girişim süresini etkileyecek faktörleri incelemektir. Gereç ve Yöntem: Etik izni 27.07.2023 tarihinde karar no:23-7.1T/4 olan bu araştırma, 27.7.2023-02.04.2024 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin üçüncü seviye acil servisinde ve primer acil hekimince femoral santral kateterizasyon endikasyonu konulan toplam 214 hasta ile yapılmış, kesitsel ve tanımlayıcı prospektif bir çalışmadır. Çalışmada kullanılan veri toplama formu, işlemi uygulayacak olan acil tıp asistanına ait faktörler, işlem endikasyonu ve saati ile kateter takılan hastaya ait faktörleri tanımlayan sorulardan oluşmuştur. Verilerin istatistiksel analizleri IBM SPSS Statistics 25.0 programı kullanılarak, değişkenlerin normal dağılıma uyup uymadığı Shapiro-Wilk analizi, betimsel veriler sayı (n) ve yüzde (%) (frekans dağılımları), karşılaştırma analizleri parametrik ve nonparametrik koşullar dahilinde bağımlı ve bağımsız değişkenlerin ilişki analizinde için iki ortalama arasındaki farkın anlamlılık testi (t-testi)/ Mann-Whitney U testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)/ Kruskal-Wallis H testi ile yapılmıştır. Bağımlı değişken ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişkinin gücü ve yönü korelasyon analizi ile, bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisi ise Doğrusal Regresyon Analizi ile yorumlanmıştır. Bulgular: Çalışmaya alınan hastaların %57,5'i erkek, yaş ortalamaları 63,68 ± 1,17 yıl, vücut kitle indeksi ortalamaları 27,66 ± 0,91 olarak bulunmuştur. Kateter yerleştirme süresi ortalaması 12,49 ± 0,64 (dakika) saptanmıştır. Çalışmada hastaların yaş, cinsiyet, laboratuvar değerleri, girişim sırasında düz yatabilmesi, eksternal rotasyon yapabilme durumu, sistolik ve diyastolik kan basıncı, ek hastalık bulunması ile kateter yerleştirme süresi arasındaki ilişki anlamlı bulunmamıştır. Vücut kitle indeksindeki her bir birimlik artışın kateter yerleştirme süresinde 2 kat artışa neden olduğu görülmüştür. Acil tıp asistanının çalışma yılı, kateter uygulama sayısı arttıkça kateter yerleştirme süresinin azaldığı, uygulayıcının ponksiyon sayısı artıkça da sürenin arttığı saptanmıştır. Ultrasonografi kılavuzluğu olmadan uygulanan girişimlerin kateter yerleştirme süresi, daha az bulunmuş, girişimde Ultrasonografi kullanılmasının süreyi 5,6 kat artırdığı saptanmıştır. Kateter yerleştirme süresini yordayan ve anlamlı katkı sağlayan değişkenler ile elde edilen regresyon modelinde, vücut kitle indeksi, komplikasyon oluşumu ve volüm durumunun kateter yerleştirme süresininin belirleyici değişkenleri olduğu görülmüştür. Tartışma ve Sonuç: Santral femoral kateter, özellikle yoğun bakım ve acil servislerde kritik hasta bakımında vazgeçilemez yöntemlerden biri olmaya devam etmektedir. Özellikle kritik hastalarda venöz erişim için bazen tek seçenek olabilmektedir. Bu nedenle yerleşiminde hasta için en güvenli girişimin en kısa sürede yapılması önemlidir.
Özet (Çeviri)
Introduction: Central venous catheters are preferred for conditions that require repeated attempts for intravenous access, especially for peripheral access, obesity, renal replacement therapy, long-term use of vasopressors or inotropes, rapid infusion of high osmolarity drugs, and hemodynamic monitoring. Femoral catheterization, which is one of the central catheterization methods frequently applied in emergency departments, is a frequently preferred intervention method due to its faster application, and it is vital that the procedure is performed effectively, correctly, and quickly. Aim: The aim of the study is to examine the factors that will affect the intervention time in patients who are indicated for femoral catheterization by their primary physician in the emergency department, without any intervention by the operator. Materials and Methods: This study, which received ethical approval on 27.07.2023 with decision no:23-7.1T/4, is a cross-sectional and descriptive prospective study conducted between 27.07.2023 and 02.04.2024 in a university hospital's third level emergency department with a total of 214 patients who were indicated for femoral central catheterization by the primary emergency physician. The data collection form used in the study consisted of questions defining the factors related to the emergency medicine assistant who will perform the procedure, the indication and time of the procedure, and the factors related to the patient who had the catheter inserted. Statistical analyzes of the data were performed using the IBM SPSS Statistics 25.0 program, Shapiro-Wilk analysis to determine whether the variables fit the normal distribution, descriptive data in number (n) and percentage (%) (frequency distributions), comparison analyzes for the relationship analysis of dependent and independent variables within parametric and nonparametric conditions. The significance test of the difference between two means (t-test) / Mann-Whitney U test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA) / Kruskal-Wallis H test was performed. The strength and direction of the relationship between the dependent variable and independent variables were interpreted with correlation analysis, and the effect of the independent variable on the dependent variable was interpreted with Linear Regression Analysis. Results: 57.5% of the patients included in the study were male, their average age was 63.68 ± 1.17 years, and their average body mass index was 27.66 ± 0.91. The average catheter placement time was determined as 12.49 ± 0.64 (minutes). In the study, the relationship between the patients' age, gender, laboratory values, ability to lie flat during the procedure, ability to perform external rotation, systolic and diastolic blood pressure, presence of additional diseases and catheter placement time was not found to be significant. It was observed that each unit increase in body mass index caused a 2-fold increase in catheter placement time. It was determined that the catheter placement time decreased as the emergency medicine assistant's working year and the number of catheter applications increased, and the time increased as the operator's puncture number increased. The catheter placement time of the procedures performed without ultrasonography guidance was found to be shorter, and it was determined that the use of ultrasonography in the procedure increased the time by 5.6 times. In the regression model obtained with the variables predicting the catheter placement time and providing significant contribution, it was seen that body mass index, complication formation and volume status were the determinants of catheter placement time. Discussion and Conclusion: Central femoral catheter continues to be one of the indispensable methods in critical patient care, especially in intensive care and emergency services. It can sometimes be the only option for venous access, especially in critically ill patients. For this reason, it is important for the patient to have the safest intervention in place as soon as possible.
Benzer Tezler
- Acil serviste takılan santral venöz kateterlerin değerlendirilmesi
Evaluation of central venous catheters inserted in the emergency departmant
MEHMET KIY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
İlk ve Acil YardımAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ DUMAN
- Acil serviste USG rehberliğinde femoral, subklavyan ve juguler kateterlerin ilk uygulamalarının karşılaştırılması
Compraing the femoral, subclavian and internal juguler catheter insertions with ultrasound guidance by inexperienced residents in the E.R
UMUT ÖZTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
İlk ve Acil YardımSağlık Bilimleri ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMET PARLAK
- Acil serviste ultrasonografi eşliğinde santral venöz kateterizasyonun etkinliği
The effıcacy of central venous catheterızatıon wıth the guıdance of ultrasonography ın emergency department
ŞULE ESEN TÜRKYILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
İlk ve Acil YardımAtatürk ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP GÖKCAN ÇAKIR
- Acil serviste yatakbaşı ultrasonografi ile vena kava inferior ve aort çapı ölçümlerinin santral venöz basınç değeri ile ilişkilendirilmesi
Comparison of central venous pressure and inferior vena cava diameter measurements with bedside ultrasonography in emergency department
GÖKHAN TAŞKIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
İlk ve Acil YardımUludağ ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KÖKSAL
- Acil servis hastalarında kateter uygulamasında ultrasonun süreci yönetmedeki etkinliği
Effectiveness of ultrasound in managing the process in catheter administration in emergency department patients
FADİME KARA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İlk ve Acil YardımSağlık Bilimleri ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KEŞAPLI