Ortaokul öğrencilerinde öz-şefkat ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracı rolü
The mediating role of cognitive flexibility in the relationship between self-compassion and resilience in secondary school students
- Tez No: 880134
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ LOKMAN KOÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bayburt Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinde öz-şefkat ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ayrıca öz-şefkat, psikolojik sağlamlık ve bilişsel esneklik değişkenlerinin cinsiyet, yaş, annenin eğitim durumu, babanın eğitim durumu, ebeveynlerin birliktelik durumu, annenin hayatta olma durumu, babanın hayatta olma durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığı da ele alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Trabzon şehrinde öğrenimini devam ettiren 545 kız (%52.9) ve 485 erkek (%47.1) olmak üzere toplam 1030 ortaokul öğrencisi yer almaktadır. Araştırmanın verileri;“Kişisel Bilgi Formu”,“Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (ÇGPSÖ-12)”,“Öz-Şefkat Ölçeği Kısa Formu”ve“Bilişsel Esneklik Ölçeği”ile toplanmıştır. Araştırmada öz-şefkat, psikolojik sağlamlık ve bilişsel esneklik arasındaki ilişkiler, korelasyon analizi ile incelenmiştir. Psikolojik sağlamlık ile öz-şefkat arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracılık rolü üstlenip üstlenmediğini belirlemek amacıyla Hayes Process Macro (2013) analizi gerçekleştirilmiştir. Test edilmesi hedeflenen aracı modellerdeki doğrudan ve dolaylı etkiler bootstrap yöntemiyle belirlenmiştir. İlgili alanyazın ışığında, aracılık modelleri kurulmuş ve bu doğrultuda bilişsel esnekliğin aracı rolü sınanmıştır. Buna ek olarak öz-şefkat, psikolojik sağlamlık ve bilişsel esneklik seviyelerinin cinsiyet, ebeveynlerin birliktelik durumu, annenin hayatta olma durumu, babanın hayatta olma durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız örneklemler için t-testi, yaş değişkeni korelasyon analizi, annenin eğitim durumu, babanın eğitim durumu ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile ele alınmıştır. Verilerin analizinde SPSS 23.0 paket programından yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ortaokul öğrencilerinde öz-şefkat ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin anlamlı bir aracılık rolüne sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen bir diğer sonuca göre ise; ortaokul öğrencilerinin psikolojik sağlamlık puanları cinsiyet, yaş, ebeveyn birliktelik durumu değişkenleri açısından anlamlı düzeyde bir farklılık gösterirken annenin eğitim düzeyi, babanın eğitim düzeyi, annenin hayatta olma durumu, babanın hayatta olma durumu değişkenlerine göre ise anlamlı farklılaşmadığı belirlenmiştir. Öz-şefkat puanları cinsiyet, yaş, ebeveyn birliktelik durumu, annenin hayatta olma durumu, babanın hayatta olma durumu açısından anlamlı düzeyde bir farklılık gösterirken annenin eğitim düzeyi, babanın eğitim düzeyi değişkenlerine göre ise anlamlı farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Bilişsel esneklik puanları cinsiyet, yaş, ebeveyn birliktelik durumu, annenin hayatta olma durumu açısından anlamlı düzeyde bir farklılık gösterirken, annenin eğitim düzeyi, babanın eğitim düzeyi ve babanın hayatta olma durumu değişkenleri açısından anlamlı düzeyde bir farklılık göstermediği sonucu elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, ilgili alanyazın bağlamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the mediating role of cognitive flexibility in the relationship between self-compassion and resilience in secondary school students. The study also examined whether the variables of self-compassion, resilience and cognitive flexibility differ according to gender, age, mother's education level, father's education level, parents' relationship status, mother's survival status, father's survival status. The study group of the research includes a total of 1030 secondary school students, 545 girls (52.9%) and 485 boys (47.1%), who continue their education in the city of Trabzon in the 2023-2024 academic year. Data of the research; It was collected with the“Personal Information Form”,“Child and Adolescent Resilience Scale (CGPSS-12)”,“Self-Compassion Scale Short Form”and“Cognitive Flexibility Scale”. In the study, the relationships between self-compassion, resilience and cognitive flexibility were examined by correlation analysis. Hayes Process Macro (2013) analysis was carried out to determine whether cognitive flexibility played a mediating role in the relationship between resilience and self-compassion. Direct and indirect effects in the mediator models targeted to be tested were determined by the bootstrap method. In the light of the relevant literature, mediation models were established and the mediating role of cognitive flexibility was tested accordingly. In addition, whether the levels of self-compassion, resilience and cognitive flexibility differ significantly according to gender, parents' relationship status, mother's survival status, father's survival status were determined by t-test for independent samples, age variable correlation analysis, mother's educational status, father's status. Educational status was analyzed with one-way analysis of variance (ANOVA). SPSS 23.0 package program was used to analyze the data. As a result of the analyses, it was determined that cognitive flexibility had a significant mediating role in the relationship between self-compassion and resilience in secondary school students. According to another result obtained in the study; While the resilience scores of secondary school students showed a significant difference in terms of gender, age, and parental relationship variables, it was determined that there was no significant difference according to the variables of mother's education level, father's education level, mother's survival status, and father's survival status. While self-compassion scores showed a significant difference in terms of gender, age, parental relationship status, mother's survival status, father's survival status, it was determined that there were no significant differences according to the variables of mother's education level and father's education level. It was concluded that while cognitive flexibility scores showed a significant difference in terms of gender, age, parental relationship status, and mother's survival status, there was no significant difference in terms of mother's education level, father's education level and father's survival status variables. The findings were discussed in the context of the relevant literature.
Benzer Tezler
- Çözüm odaklı grupla psikolojik danışmanın ergenlerin özşefkat düzeylerine etkisi
The effect of psychological counseling with a solution- focused group on adolescents' self-compatibility levels
AYŞE NUR AYTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEKİR ÇELİK
- Ergenlere yönelik öz-şefkat geliştirme programının öz-şefkat, kendine şefkat vermekten korkma ve öznel iyi oluş üzerindeki etkililiğinin incelenmesi
Examination of the effectiveness of the self-compassion enhancement program towards adolescents on the fear of self-compassion and the subjective well-being
MUSA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. TUĞBA SARI
- 9-13 yaş aralığındaki özel yetenekli çocukların öz -şefkat düzeyleri ile bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlilik düzeylerine anne baba tutumlarının etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of parent attitudes on the self-comfort levels and conscious awareness based self-efficiency of special talent children aged 9-13
ELİF DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Aile Hekimliğiİstanbul Aydın ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLCAY KULAKOĞLU
- Özel yetenekli öğrencilerde öznel iyi oluşun yordanmasında öz şefkat ve bilişsel esnekliğin rolü
The role of self compassion and cognitive flexibility in predicting subjective well being in gifted students
KÜBRA SEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL KILIÇASLAN ÇELİKKOL
- Türkiye'de yaşayan ortaokul düzeyindeki yabancı uyruklu öğrencilerin sosyal beceri ve okula uyumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
Examining the social skill and school adaptation of secondary school level foreign national students living in Turkey according to various variables
BEYZA NUR TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimUfuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KILIÇ