Ağırlıkla ilişkili etkileşimler ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması ve yetişkin bireylerde beslenme ile ilişkinin belirlenmesi
Adapting the weight-related interactions scale into Turkish and determining the relationship with nutrition in adult individuals
- Tez No: 880153
- Danışmanlar: DOÇ. SİNEM BAYRAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Ağırlık yönetimi sürecinde sosyal destek, sürecin sağlıklı ve başarılı ilerleyebilmesi ve sürecin devamlılığının sağlanması bakımından önemlidir. Ağırlık yönetimi sürecinde sosyal desteğin belirlenebilmesi için geçerli ve güvenilir bir ölçek eksikliği bulunmaktadır. Bu çalışma bu eksikliğin kapatılması için Ağırlıkla İlişkili Etkileşimler Ölçeğinin (AİEÖ) Türkçe geçerlik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi, fazla kilolu ve obez bireylerin beslenme durumları, fiziksel aktivite düzeyleri, antropometrik ölçümleri, duygusal yeme düzeyleri, sosyal görünüş kaygısı düzeyleri ve mutluluk düzeylerinin belirlenerek AİEÖ ile beraber değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Bireylerin ağırlık yönetimi sürecinde sosyal destek düzeylerini belirleyebilmek için Ağırlıkla İlgili Etkileşimler Ölçeği'nin Türkçeye adaptasyonu ile geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Çalışma Şubat 2022- Aralık 2023 tarihleri arasında Ankara'da özel bir diyet kliniğinde en az 3 ay diyet tedavisi alan 18-65 yaş arası yetişkin bireyler ile yüz yüze yürütülmüştür. Çalışmaya 89'u erkek, 141'i kadın olmak üzere yaş ortancası 33.0 (19-64) yıl olan toplam 230 birey katılmıştır. Bireylerin %60'ı fazla kilolu, %25.2'si I. derece obez ve %14.8'i II. ve III. derece obezdir. Bireylere AİEÖ formu ile genel bilgiler anketi, fiziksel aktivite formu, 24 saatlik besin tüketim kaydı formu, Duygusal Yeme Ölçeği, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği ve Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formu uygulanmış ve antropometrik ölçümleri araştırmacı tarafından alınarak kaydedilmiştir. AİEÖ'nün orijinal ölçekte olduğu gibi üç faktörden (boyut) oluştuğu, her boyuttaki faktör yüklerinin 0.559-0.864 değerleri arasında olup ilgili yüklerin kabul edilebilir düzeyde olduğu ve toplam varyans açıklama yüzdesinin %72.28 olduğu belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, AİEÖ Türkçe versiyonunun geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlenmiştir. Çalışmaya katılan fazla kilolu bireylerin AİEÖ toplam puan ortalaması (144.62±35.74), Ⅰ. derece obez (121.26±40.19) ve Ⅱ.-Ⅲ. derece obez (114.15±46.02) bireylere göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p˂0.05). Evli bireylerin AİEÖ puan ortanca değeri (150.0) bekar bireylere göre (120.0) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p˂0.05). Bireylerin günlük diyetle aldıkları enerjinin karbonhidrat yüzdesinin önerilerin altında, protein ve yağ alım değerleri ise önerilerin üzerinde bulunmuştur. B grubu vitaminlerden piridoksin haricindeki B grubu vitaminleri ve A vitamini, C vitamini, E vitamini alım değerleri TÜBER 2022 önerileri üzerinde bulunmuştur. Kadın katılımcıların diyetle potasyum ve demir alım değerleri TÜBER 2022 önerilerine göre yetersizdir. Bireylerin AİEÖ toplam puanı ile günlük aldıkları enerji (r=-0.156), karbonhidrat (r=-0.191), posa (r=-0.141), pantotenik asit (r=-0.133), demir (r=-0.149), sodyum (r=-0.143) ve magnezyum (r=-0.171) arasında ters yönlü istatistiksel olarak anlamlı düşük düzeyde ilişki bulunmaktadır (p˂0.05). Bireylerin AİEÖ toplam puanları ile DYÖ (r=-0.480) ve SGKÖ (r=-0.488) toplam puanı arasında ters yönlü, OMÖ-K puanları (r=0.531) arasında ise pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı orta düzeyde ilişki saptanmıştır (p˂0.05).
Özet (Çeviri)
Social support during the weight management process is important in terms of ensuring the healthy and successful progress of the process and ensuring the continuity of the process. There is a lack of a valid and reliable scale to determine social support during the weight management process. In order to fill this gap, this study aims to evaluate the Turkish validity and reliability of the Weight-Related Interactions Scale (WRIS), determine the nutritional status, physical activity levels, anthropometric measurements, emotional eating levels, social appearance anxiety levels and happiness levels of overweight and obese individuals and evaluate them together with the WRIS. In order to determine individuals' social support levels during the weight management process, a validity and reliability study was conducted by adapting the Weight-Related Interactions Scale into Turkish. The study was conducted face to face with adult individuals aged 18-65 who received diet treatment for at least 3 months at a private diet clinic in Ankara between February 2022 and December 2023. A total of 230 individuals, 89 men and 141 women, with a median age of 33.0 (19-64) years, participated in the study. Of the individuals 60% are overweight, 25.2% are degree I. obese, 14.8% are degree II. and III. obese. The individuals were administered the WRIS form, general information questionnaire, physical activity form, 24-hour food intake record form, Emotional Eating Scale, Social Appearance Anxiety Scale and Oxford Happiness Scale Short Form, and their anthropometric measurements were taken and recorded by the researcher. It was determined that the WRIS consists of three factors (dimensions) as in the original scale, the factor loads in each dimension are between 0.559-0.864, the relevant loads are at an acceptable level and the total variance explanation percentage is 72.28%. As a result of the analyses, it was determined that the WRIS Turkish version is a valid and reliable scale. WRIS total score of the overweight individuals participating in the study (144.62±35.74) was found to be statistically significantly higher than Ⅰ. degree obese (121.26±40.19) and Ⅱ.-Ⅲ. degree obese (114.15±46.02) individuals (p˂0.05). The median WRIS score of married individuals (150.0) was found to be statistically significantly higher than single individuals (120.0) (p˂0.05). The carbohydrate percentage of individuals' daily energy consumption was found to be below the recommendations, while their protein and fat consumption was above the recommendations. Consumption values of B group vitamins, except pyridoxine, and vitamin A, vitamin C, and vitamin E were found to be higher than TÜBER 2022 recommendations. Potassium and iron consumption of female participants is insufficient according to TUBER 2022 recommendations. There is a statistically significant low levels of negative relationship between individuals' total WRIS score and their daily intake of energy (r=-0156), carbohydrates (r=-0.191), fiber (r=-0.141), pantothenic acid (r=-0.133), iron (r=-0.149), sodium (r=-0.143) and magnesium (r=-0.171) (p˂0.05). A statistically significant negative and moderate relationship was found between the individuals' WRIS total scores and their DYÖ and SGKÖ total scores, and a positive and moderate relationship was found between their OMÖ-K scores (p˂0.05).
Benzer Tezler
- Örgüt kültürünün denetim elemanlarının etik algıları üzerindeki etkisinin incelenmesi ve bir uygulama
The impact of organizational culture on the ethical perceptions of audit staff and a study case
YUNUS ÇOBAN
- Hatay mihrapları
The mihrabs in Hatay
MUSTAFA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYLEM GÜZEL
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHİME MİNE TEMİZ
- Endüstri ürünleri tasarımı eğitimi ve girişimcilik arasında kurulabilecek etkileşim ve işbirlikleri: İTÜ ekosistemi üzerinden deneysel bir çalışma
Possible interactions and collaborations between industrial design education and startup: An experimental study on ITU ecosystem
OZAN SOYUPAK
Doktora
Türkçe
2019
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE HÜMANUR BAĞLI
- 3-D velocity structure for the Sea of Marmara and surrounding region (NW Turkey) by using full waveform tomography
Marmara Denizi ve Kuzeybatı Anadolu Bölgesi üç boyutlu (3-B) hız yapısının tam dalgabiçimi tomografi yöntemi ile analizi
YEŞİM ÇUBUK SABUNCU
Doktora
İngilizce
2016
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY TAYMAZ
- Effects on the transportation of pollen grains and inorganic particles in sedimentological processes
Sedimentolojik süreçlerin polen tanelerinin ve inorganik parçacıkların taşınması üzerindeki etkileri
DURSUN ACAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET BİLTEKİN
PROF. DR. ÖZCAN KALENDERLİ