Kitābu Gülistān Bi't-Türkî'de niteleme sıfatları
Qualifying adjectives in Kitāb Gulistān Bi't-Turkī
- Tez No: 880369
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAŞAR TOKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Bu çalışma, Gülistan'ın aslı Farsça olup 1391 yılında Mısır'daki Türk-Memlük sahasında Seyf-i Sarāyî tarafından Kıpçak Türkçesi'ne tercüme edilmiş ilk versiyonunun niteleme sıfatlarını incelemeyi hedeflemektedir. Çalışmamıza konu olan bu ilk versiyonu incelememizdeki amaç; Seyf-i Sarāyî'nin“Kitābu Gülistān bi't-Türkî”adlı eserindeki niteleme sıfatlarını hem yapısal hem de işlevsel açıdan inceleyip analiz yaptıktan sonra tasnifleme ile birlikte niteleme sıfatlarının çeşitlilik ve kullanışlılık düzeyini anlama, bunun metne katmış olduğu anlamsal zenginlikleri keşfetme ve Türk dili dönemlerine ait eserlerin daha iyi anlaşılmasına ve kıyaslanmasına zemin hazırlamaktır. Öncelikle metin taranmış ve niteleme sıfatı olan sözcük ve sözcük grupları tespit edilmiştir. Sonrasında tespit edilmiş olan niteleme sıfatları işlevlerine göre başlıklara ayrılarak gruplandırılmıştır. Yine aynı sıfat ve sıfat grupları bu kez yapılarına göre incelenerek gruplandırılmıştır. Belirlenen bu niteleme sıfatlarının bulunduğu cümleler günümüz Türkçesine çevrilmiştir. Çevirisi yapılmış olan dizeler ve cümleler her başlığın altına birkaç örnek ile aktarılmıştır. Bir sıfatın birden fazla kullanımı olabildiğinden bu kullanımlar başlıkların altında dizin tabloları oluşturularak verilmiştir. Böylelikle tablodan niteleme sıfatı, nitelenen ad, niteleme sıfatının kullanım sayısı ve sıfatın eserdeki yerini net bir şekilde görme fırsatı sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyze the qualifying adjectives of the first version of Gulistan, originally in Persian and translated into Kipchak Turkish by Seyf-i Sarāyī in the Turkish-Mamluk field in Egypt in 1391. The purpose of examining this first version, which is the subject of our study, is to examine and analyze the qualifying adjectives in Seyf-i Sarāyî's“Kitābu Gülistān bi't-Türkī”both structurally and functionally, to understand the level of diversity and usefulness of qualifying adjectives with classification and classification, to discover the semantic richness it adds to the text, and to prepare the ground for a better understanding and comparison of the works belonging to the Turkish language periods. First of all, the text was scanned and words and phrases that are qualifying adjectives were identified. Then, the identified qualifying adjectives were grouped under headings according to their functions. Again, the same adjectives and adjective groups were analyzed and grouped according to their structures this time. The sentences containing these qualifying adjectives were translated into contemporary Turkish. The translated lines and sentences were transferred under each heading with a few examples. Since an adjective can have more than one use, these uses are given by creating index tables under the headings. In this way, it was possible to clearly see the qualifying adjective, the qualified noun, the number of uses of the qualifying adjective and the place of the adjective in the work.
Benzer Tezler
- Asıl Memlûk Kıpçak Türkçesinin söz dizimi
Syntax of original Mameluke Kipchak Turkish
ONUR NİZAM
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN ÖZGÜR
- Anlambilimi açısından Kitabu Gülistan bi't-Türki
Kitabu Gülistan bit't-Türkiin terms of semantics
YAŞAR TOKAY
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA TOPRAK
- kıpçakçanın söz varlığı
Vocabulary of Kiptchah Turkish
KULİXİLA ZHAMALİHAN
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Tarihi Kıpçak Türkçesi metinlerinde Oğuzca unsurlar
Oghuz elements in the historical Kipchak Turkish texts
MUZAFFER SAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDİNÇ DEMİRAY
- Kitab-ı Sergüzeşt-i Zaifi(İnceleme, metin, nesre çeviri, indeks)
Kitab-i Sergüzeşt-i Zaifi
MEHMET ALİ ÜZÜMCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İ.GÜVEN KAYA