Sağlığın teşviki ve geliştirilmesi kapsamlı eğitim müdahalesinin bakım veren yaşlı aile üyelerinin kırılganlık düzeyleri üzerine etkisi
The effect of a health promotion comprehensive educational intervention on the frailty of elderly families allowing care
- Tez No: 880791
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLÜFER KORKMAZ YAYLAGÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Geriatri, Halk Sağlığı, Sağlık Eğitimi, Geriatrics, Public Health, Health Education
- Anahtar Kelimeler: Gerontological intervention, Older caregiver, Informal care, fraility, Health promotion
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gerontoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Amaç: Bu araştırmada, kırılganlık sürecindeki 60 yaş üstü bakım veren aile üyelerine uygulanan,“Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi”kapsamlı eğitimin katılımcıların kırılganlıkları, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kaliteleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma randomize kontrollü çalışma olarak yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini 17 Temmuz 2023 ve 15 Mart 2024 tarihleri arasında Antalya Merkez Kepez Devlet Hastanesine bağlı evde sağlık biriminde kayıtlı bakım alıcıların 75 bakım veren aile üyesi oluşturmuştur (müdahale:38, kontrol:37). Verilerin toplanmasında“Katılımcı Bilgi Formu”,“Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları II Ölçeği”,“FRAİL Kırılganlık Ölçeği”ve“Dünya Sağlık Örgütü Yaşlılar için Yaşam Kalitesi Modülü”kullanılmıştır. Müdahale grubuna Pender'in sağlığı geliştirme modeline göre geliştirilmiş eğitim müdahalesi uygulanmıştır. Araştırmada, bağımsız grupların karşılaştırılmasında bağımsız örneklem t testi, ikiden fazla grubun karşılaştırmasında tek yönlü ANOVA testi ve grupların kendi ön test-son test puan karşılaştırmalarında bağımlı örneklem t testi uygulanmıştır. Bulgular: Bağımsız grupların ön test ve son test puan karşılaştırmalarında, müdahale grubunun tüm bağımlı değişkenlere ait puanlarında bir artış saptanırken“Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları II”puanları için anlamlı bir farklılık (p˂0,05) ve güçlü bir etki (d=1,0) elde edilmiştir. Grupların bağımlı değişken ön test ve son test puanlarının karşılaştırılması sonucunda ise müdahale grubunda tüm bağımlı değişkenler için anlamlı bir farklılık (p˂0,05) ve güçlü etki (d> 0,8) elde edilmiştir. Sonuç: Araştırmada müdahalenin katılımcıların FRAIL kırılganlık ölçeği puanları“Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları II”ve“Dünya Sağlık Örgütü Yaşlılar için Yaşam Kalitesi Modülü”ölçek puanları üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Bu sonuç; yaşlı ya da yaşlanan nüfusun sağlığına yönelik gerontolojik müdahalelerin değerini ortaya koymaktadır. Gerontologlar tarafından sağlığın geliştirilmesine yönelik müdahaleler tasarlanırken; sadece yaşlı bireyler değil bunlar içinde bakım verenler gibi sağlık açısından daha riskli gruplar ele alınmalı, sahip oldukları sınırlılıklar gözönünde bulundurulmalı ve uygulama sonuçları değerlendirilmelidir. Değerlendirme sonucu uygulamalı gerontoloji alanı için en iyi ve etkin modeller yaygınlaştırılmalıdır.
Özet (Çeviri)
Aim: The study aims to determine the effect of the“Health Promotion and Development”comprehensive training on the frailty, healthy lifestyle behaviors and quality of life in family caregivers aged over 60 suffering from frailty. Method: The randomized controlled study was conducted with 75 caregivers (intervention: 38, control: 37), registered in home health unit affiliated with Antalya Central Kepez State Hospital during July 2023 and March 2024. Data was collected with the Personal Information Form,“Healthy Lifestyle Behaviors II”scale,“FRAIL”frailty scale and“World Health Organization Quality of Life Module for the Elderly”scale. The educational intervention training was developed according to Pender's health promotion model and applied only to the intervention group. Independent sample t test and One-way ANOVA were used for group differences, while Paired sample t test was applied to determine the effect of intervention. Results: According to baseline and follow-up comparisons, an increase was detected in the intervention group's scores on all dependent variables, while“Healthy Lifestyle Behaviors II”scores were significantly different (p˂0,05) with a strong effect (d=1). Comparing the dependent variables of pre-test and post-test scores of the groups, a significant difference (p˂0,05) and a strong effect (d> 0,8) were obtained for all dependent variables in the intervention group. Conclusion: The intervention was effective on Frailty, Halthy Lifestyle Behaviors, and Quality of Life in older adults, revealing the value of gerontological interventions for the health of older adults. Since interventions to improve health of older adults are designed by gerontologists; not only older adults but also caregivers should be considered and evaluated as a risk group. Their limitations should be taken into account and determined individually, and most effective models of applied gerontology should be determined.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi: Isparta ili örneği
Determining the health literacy levels of teachers: The case of Isparta
ABDİL LORCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiEkonomi ve Yönetim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERTUĞRUL BAYER
- Kırsal bölgeler için atık yönetimi planlanması
Waste management planning for rural areas
TAYYAR KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL BEKTAŞ
- Hava kirliliğinin kontrolünde biyolojik prosesler
Biological processes in the control of air pollution
BASIR AHMAD HAMIDY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DENİZ UÇAR
- Simulation based optimization of aeration in carousel reactors for securing new EU discharge regulations
Yeni AB deşarj yönetmeliklerinin güvence altına alınması için karusel reaktörlerde havalandırmanın simülasyon tabanlı optimizasyonu
IRMAK ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRETTİN GÜÇLÜ İNSEL