Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklik, öz-anlayış ve yılmazlıkları ile kariyer stresleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between cognitive flexibility, self-compassion, resilience and career stress of university students
- Tez No: 880805
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEYMİ DOENYAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bilişsel Esneklik, Kariyer Stresi, Öz-Anlayış, Yılmazlık, Career Stress, Cognitive Flexibility, Resilience, Self-Compassion
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Kariyerin, yaşamda önemli bir yere sahip olması nedeniyle bireyler, hedefleri doğrultusunda kariyerlerini geliştirmeye çabalamaktadırlar. Bu süreçte kariyerlerine ilişkin zorlanmalar yaşayan bireyler ise kariyer stresi yaşayabilmektedirler. Kariyer stresinin geliştirilebilir beceriler olan bilişsel esneklik, öz-anlayış ve yılmazlık ile ilişkisini incelemek, kariyer stresini daha iyi anlamak ve yönetmek açısından önemli olduğu düşünülerek bu çalışmada bu değişkenler incelenmiştir. Ayrıca üniversite öğrencilerinin kariyer stresinin cinsiyete ve eğitim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı da araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 298 kadın 104 erkek olmak üzere toplam 402 lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesinden üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın bulgularına göre, üniversite öğrencilerinin kariyer stresi düzeyleri cinsiyete ve eğitim düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemektedir. Üniversite öğrencilerinin kariyer stresi ile öz-anlayış düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönlü ilişki olduğu görülmüştür. Buna göre öz-anlayış arttıkça kariyer stresinin azaldığı ifade edilebilir. Kariyer stresi ile yılmazlık düzeyleri arasında da istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönlü ilişki olduğu bulunmuştur. Bu bulguya göre, yılmazlık arttıkça kariyer stresinin azaldığı söylenebilir. Üniversite öğrencilerinin kariyer stresi ile bilişsel esneklik düzeyi arasında ise istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ilişki bulunmuştur. Bir başka ifadeyle, bilişsel esneklik arttıkça kariyer stresi de artmıştır. Bilişsel esnekliğin yüksek olmasının bireylerin alternatifleri görmesini sağladığı düşünüldüğünde, kariyere ilişkin çok sayıda alternatif görmeleri ile oluşan belirsizlikle birlikte bireylerin kariyer stresinin de yükselebileceği düşünülmektedir. Yapılan regresyon analizi sonucunda kariyer stresi ile ilişkisi incelenen değişkenlerden öz-anlayış ve yılmazlığın kariyer stresini yordadığına aynı zamanda üniversite öğrencilerinin kariyer streslerinin toplam varyansının %29'unu açıkladığına ulaşılmıştır. Sonuç olarak, öz-anlayışın ve yılmazlığın kariyer stresini açıklamada etkili değişkenler olduğu görülmektedir. Literatüre bakıldığında kariyer stresini açıklayan değişkenlerden yılmazlığın, kariyer stresi ile ilişkisi daha önce incelenmiş ve bu çalışmadaki gibi negatif ilişki bulunmuş olsa da öz-anlayış ile kariyer stresi arasındaki ilişkinin bu araştırma ile ilk defa gösterilmesinin, öz-anlayış, kariyer ve örgütsel psikoloji alanlarına katkı sağladığı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
As career has an important place in life, individuals work to develop their careers in line with their goals. During this process, individuals who experience hardships in their careers may experience career stress. Therefore, examining the relationship between career stress and developable skills such as cognitive flexibility, self-compassion, and resilience is important to better understand and manage career stress, which is the focus of the present research. This research also investigated if the career stress levels of university students differ significantly according to gender and education level. The sample consisted of a total of 402 undergraduate, master's, and doctoral level university students, 298 women and 104 men. Findings showed that career stress levels of university students didn't differ statistically significantly according to gender and education level. A statistically significant, negative relationship between career stress and self-compassion levels of university students was found. A statistically significant, negative relationship between career stress and resilience levels was found. A statistically significant, positive relationship was found between career stress and cognitive flexibility levels of university students. Since high cognitive flexibility enables individuals to consider more alternatives, the uncertainty arising from seeing many alternatives can be associated with increased career stress levels. The regression analysis showed that among the variables whose relationship with career stress was examined, self-compassion and resilience significantly predicted career stress. As a result, it appears that self-compassion and resilience are effective variables in explaining career stress. In the literature, the relationship between resilience and career stress has been previously examined and found to be negative, which is in line with the present research. Yet, no previous study explored the relationship between self-compassion and career stress, which is firstly examined in the present research that is believed to make this contribution to the fields of self-compassion, career, and organizational psychology.
Benzer Tezler
- Öz-anlayış ve kaygı ilişkisinde bilişsel esnekliğin aracılık rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of cognitive flexibility in the relationship between self-compassion and anxiety
SUEDA ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYDİ AHMET SATICI
- Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı olumsuz yaşantılar ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide öz şefkat ve bilişsel esnekliğin rolü
The role of self compassion and cognitive flexibility in the relationship between childhood adverse experiences and psychological well-being in university students
ŞEYMA TOPUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKMEN ARSLAN
- The relationship between undergraduates' cognitive flexibility, emotional self-efficacy and interpersonal problem solving skills
Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklik, duygusal öz-yeterlik ve kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişki
İREM SÜCÜLLÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERKE KIRIKKANAT
- Üniversite öğrencilerinin utanç ve suçluluk duygularının bilişsel esneklik ve öz yeterlik bağlamında incelenmesi
The investigation of university students feelings of shame and guilt in the context of cognitive flexibility and self-efficacy
YASEMİN GÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA CEYHAN
- Öz-şefkat ve affetme arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğü ve bilişsel esnekliğin aracı rolü
Emotion regulatory difficulty and the instrumental role of cognitive flexibility in the relationship between self-commission and forgiveness
TÜRKAN BÜŞRA GÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURHAN ÇAPRİ