Antik Yunan, Roma ve Erken Bizans Dönemleri sanatlarında göğe yükselişin İkonografisi
Iconography of ascension in the arts of The Ancient Greece, Rome and The Early Byzantine Periods
- Tez No: 880966
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLGÜN KÖROĞLU, PROF. DR. CHRİSTİNE ANNETTE MARGRİT ÖZGAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 485
Özet
Göğe Yükseliş hemen her kültürde karşımıza çıkan, evrensel bir fenomendir. Göğe yükseliş, yeryüzünden yukarı doğru yapılan alegorik ya da birebir göksel yolculukları tanımlar. Beden dışı veya ruh-beden bütünlüğü içerisinde gerçekleşebilirler. Bedensel yolculuklar nakil anlatıları ile ortaklıklar taşır. Göğe yükseliş özneye statü artışı sağlayabilir. Bu çalışmanın perspektifinde göğe yükseliş, yeryüzüne ait olan ya da yeryüzünde bedenlenen varlığın, göğün katmalarına; üst göğe, Güneş, Ay ve yıldızların bölgesine ya da göğün ötesine yolculuğunu temel alır. Çalışmada göğe yükseliş motifi merkeze alınarak, Yunan ve Roma dünyasının pagan bağlamından Hristiyan bağlamına; Erken Hristiyanlıktan Bizans dünyasına göğe yükseliş temsilleri incelenecektir. Öncelikle göğe yükseliş motifi morfolojik bir yaklaşımla ele alınacaktır. Literatür incelemesi ve ikonografik değerlendirme sonucu tanrısal güç, tanrısal onay ve tanrısal müdahale olmak üzere sonuç kısmında üç kategorik grup önerilmiştir. İlki yükselen figürün kendisine, diğer ikisi dışsal etkilere bağlıdır. Metin ve imge karşılaştırıldığı zaman, sanatçıların göğe yükselişi, âşina oldukları vasıtaların imgeleriyle aktardıklarını ve bazen bu durumun Herakles ve Ganymedes ikonografisinde olduğu gibi miti yeniden şekillendirdiğine şahit oluyoruz. Ayrıca bazı durumlarda quadriga ya da kartal gibi imgelerin kendileri bizzat göksel referans oluştururlar. Bu imgeler, mekânı yersellikten gökselliğe taşır. İkonografik incelemede mekân kurgusu, peyzaj, uzamsallık, tanıklık, etkenlik ve edilgenlik gibi özellikler üzerinde özellikle durulmuştur. Ayrıca eserin izleyicisinin katılımı da göz önünde bulundurulmuştur. Bunların yanında, Hristiyan apolojistleri pagan çağdaşlarının göksel yolculuk anlatılarından haberdar olmakla beraber, pagan anlatıların yanlış inanışların sonucu olduğunu savunurlar. İsa'nın göğe yükselişini paganizmi çürütme argümanı olarak kullanırlar. Özellikle Iustinus Marytr'da İsa'nın göğe yükselişini, Yunan ve Roma dünyasından aldığı mitolojik ve tarihsel karakterlerin yükselişleri ile karşılaştırmasına şahit oluruz. İsa'nın yükselişi, Hristiyanlar tarafından aynı zamanda İlyas'ın yükselişi ile de karşılaştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Ascension is a universal phenomenon that appears in almost every culture. The ascension describes the allegorical or literal celestial journeys made from the earth upwards. These can occur outside the body or in a body-soul unity. Physical journeys share commonalities with translation narratives. Ascension can grant the subject a status increase. From the perspective of this study, ascension is based on the journey of an entity belonging to the earth or incarnated on the earth to the layers of the sky; the upper sky, the region of the Sun, Moon, and stars, or beyond the sky. This study will examine the representations of ascension from the pagan context of the Greek and Roman world to the Christian context; from Early Christianity to the Byzantine world. Initially, the motif of ascension will be addressed with a morphological approach. As a result of literature review and iconographic evaluation, three categorical groups have been proposed in the conclusion: divine power, divine approval, and divine intervention. The first depends on the rising figure itself, and the other two depend on external influences. When comparing texts and images, we see that artists conveyed the ascension with images of vehicles they were familiar with, and sometimes this situation reshaped the myth, as in the case of the iconography of Heracles and Ganymede. Additionally, in some cases, images such as the quadriga or eagle themselves form celestial references. These images transport the space from earthliness to celestiality. In the iconographic examination, features such as spatial construction, landscape, spatiality, testimony, activity, and passivity were particularly emphasized. The participation of the work's viewer was also taken into consideration. In addition to these, although Christian apologists were aware of the celestial journey narratives of their pagan contemporaries, they argued that pagan narratives were the result of false beliefs. They used the Ascension of Jesus as an argument to refute paganism. Especially in Justin Martyr, we witness his comparison of Jesus' Ascension with the ascensions of mythological and historical characters from the Greek and Roman world. The Ascension of Jesus was also compared by Christians with the Ascension of Elijah.
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Tlos antik kenti stadyum alanı seramikleri
Pottery from the stadium area in Tlos ancient city
KUDRET SEZGİN
- The historical topography of a provincial Byzantine city in Thrace with special attention to the fortifications: Vize (Bizye)
Trakya'da bir Bizans kentinin surlar odaklı tarihsel topoğrafyası: Vize (Bizye)
AYÇA BEYGO
Doktora
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- Çeşme tarihi doku araştırması koruma ve restorasyon önerileri
Başlık çevirisi yok
EMEL KAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. RECEP MERİÇ
- Mozaik sanatı ve büyük saray mozaikleri restorasyon çalışmaları
Mozaic art and great palace mozaics restoration studies
OGUZ ERKAN