Konya ilindeki halk kütüphanelerinin performanslarının veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi
Evaluation of the performance of public libraries in Konya with data envelopment analysis
- Tez No: 881560
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLAL TOKLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Veri Zarflama Analizi (VZA), benzer girdi ve çıktılara sahip karar verme birimlerinin (KVB) performanslarını objektif bir biçimde karşılaştıran ve göreli etkinliklerini değerlendiren,verilere dayalı bir analitik yaklaşım ve parametrik olmayan bir tekniktir. Bu çalışmanın amacı, VZA kullanarak Konya'daki 25 halk kütüphanesinin göreceli etkinliklerini değerlendirmektir. VZA uygulaması KVB'lerin göreli etkinliklerini ölçmek için, girdi ve çıktı odaklı primal ve dual Charnes-Cooper-Rhodes (CCR) ve Banker-Charnes-Cooper (BCC) modelleri kullanılarak ve modellerin çözümü için GAMS yazılımından yararlanılarak gerçekleştirilmiştir. Modellerden elde edilen etkinlik sonuçları karşılaştırılmıştır. Her bir kütüphanenin etkinlikleri 2019-2023 yılları arasında her yıl için bireysel olarak karşılaştırılmıştır. Ayrıca, her bir kütüphanenin 5 yıllık ortalama skorları da incelenerek artış ve azalış trendlerine bakılmıştır. Girdi olarak toplam kitap sayısı ve personel sayısı; çıktı olarak ise okuyucu sayısı, ödünç verilen materyal sayısı ve üye sayısı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, girdi odaklı primal ve dual BCC VZA'ya göre 2019 yılı için 7 halk kütüphanesi, 2020 yılı için 8 halk kütüphanesi, 2021 yılı için 8 halk kütüphanesi, 2022 yılı için 10 halk kütüphanesi ve 2023 yılı için 9 halk kütüphanesinin etkin olduğu bulunmuştur. Halk kütüphanelerinin etkin olması durumu, bu kurumların girdilerinin çıktı üzerinde mümkün olan en yüksek verimlilikle kullanıldığını göstermektedir. Diğer yandan, etkin olmayan halk kütüphaneleri girdilerini daha etkin bir şekilde kullanarak performanslarını iyileştirebilmektedirler. Bu araştırmanın bulgularının, kütüphanelerin verimliliklerini artırma ve kullanıcılarına daha kaliteli hizmet sunma yolunda stratejik bir rehber olarak işlev görmesi hedeflenmektedir. Etkin kütüphaneler, diğerlerine örnek teşkil edebilmekte ve verimliliklerini artırmak isteyen kütüphaneler için bir referans noktası oluşturmaktadırlar. Bu sayede, etkin olmayan kütüphaneler verimliliklerini artırmak için hangi alanlara odaklanmaları gerektiğini belirleyebilmekte ve uygun iyileştirmeleri gerçekleştirebilmektedirler. Bu durumu göstermek için 2023 yılı baz alındığında en düşük etkinlik skoruna sahip olan Çumra Halk Kütüphanesi'nin hedef değerlerinin nasıl belirleneceğinin hesabı gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Data Envelopment Analysis (DEA) is an analytical approach and a non-parametric technique that objectively compares and evaluates the relative efficiency of decision-making units (DMUs) with similar inputs and outputs. The aim of this study is to assess the relative efficiency of 25 public libraries in Konya using DEA. The application of DEA was carried out to measure the relative efficiency of the DMUs using input and output-oriented primal and dual Charnes-Cooper-Rhodes (CCR) and Banker-Charnes-Cooper (BCC) models, and the models were solved by GAMS software. The efficiency results obtained from the models were compared. The efficiency of each library was individually compared for each year between 2019-2023. Additionally, the 5-year average efficiency scores of each library were examined to observe trends of increase and decrease. The total number of books and the number of staff were used as inputs; the number of readers, the number of materials lent, and the number of members were used as outputs. As a result of the study, according to input oriented primal and dual BCC DEA, 7 public libraries were efficient in 2019, 8 in 2020, 8 in 2021, 10 in 2022, and 9 in 2023. The efficiency of public libraries indicates that these institutions are using their inputs to produce outputs with the highest possible efficiency. On the other hand, inefficient public libraries can improve their performance by using their inputs more effectively. The findings of this research are intended to serve as a strategic guide to enhance the efficiency of libraries and provide better services to their users. Efficient libraries can serve as a model for others, and libraries seeking to improve their efficiency can identify areas for potential enhancement and implement the necessary improvements. To illustrate this situation, the calculation of how to determine the target values of Çumra Public Library, which has the lowest efficiency score based on 2023, is shown.
Benzer Tezler
- Yaygın eğitim öğrenme faaliyetlerinin aktif yaşlanma bağlamında incelenmesi
The investigation of non-formal education learning activities in the context of active aging
MUSTAFA KÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA AYDIN
- Peynir ve tereyağlarında Mycobacterium avium subsp. paratuberculosis varlığının araştırılması
Investigation of Mycobacterium avium subsp. paratuberculosis in cheese and butter
AYŞE NİZAMLIOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Veteriner HekimliğiSelçuk ÜniversitesiBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÜNER
- Epidemiyolojide mekansal analiz konya ili kanser hastalığı örneği
Spatial analyze in epidemiology: Disease of cancer in Konya city
HATİCE CANAN GÜNGÖR
Doktora
Türkçe
2013
CoğrafyaSelçuk ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLGÜN ÖZKAN
- Tedaviyi terk eden tüberküloz hastaları ve aile fertlerinin saha tarama sonuçları
Başlık çevirisi yok
FATİH KARA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2001
Halk SağlığıSelçuk ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SAİD BODUR
- Konya ilinin tıbbi ve aromatik bitkiler ekonomisi
Economic of medical and aromatic plants in Konya
ŞEYMA SELİN ALPTEKİN