Selanik Ticaret Mahkemesi (1868-1912)
Selanik Commercial Court (1868-1912)
- Tez No: 882752
- Danışmanlar: PROF. DR. TURAN GÖKÇE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Tarih, Law, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 313
Özet
Osmanlı Devleti'nde Tanzimat'tan önceki dönemde şeri'yye mahkemelerinde tutulan şer'iyye sicilleri, Osmanlı hukuk tarihi araştırmalarında başvurulan temel kaynaklarındandır. XIX. yüzyıla gelindiğinde bu mahkemelerin yanında ticaret mahkemeleri kurulmuştur. Ticaret mahkemelerinin kaynakları, klasik dönemdeki mahkemelerin kaynaklarından farklı şekilde tutulmuştur. Bu bağlamda çalışmamızda Selanik Ticaret Mahkemesi'nin ana kaynakları ele alınmış ve bölümler bu veriler çerçevesinde şekillendirilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde mahkemenin kuruluş sürecinde devlet uleması ile bürokratları arasında olan tartışmaların geniş bir boyutuna ve mahkemenin yeni binasının taşınması sırasında konsoloslarla olan iletişimine yer verilmiştir. İkinci bölümde mahkemenin iç dinamiklerini oluşturan yargı personelinin yetişme ve atanma kriterleri açıklanmıştır. Ardından mahkemeye gelen dilekçelerin geniş analizi ile mahkeme salonlarından yargılaması yapılan davalar, konusuna göre incelenerek kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Selanik Ticaret Mahkemesi'nin Selanik Şer'iyye Mahkemesi, hukuk ve ceza mahkemeleri ile olan ilişkilerine değinilmiştir. Son bölümde harç kayıtları üzerinden mahkemenin gelir-gider dengesini koruyup koruyamadığı konusu dikkatle incelenmiştir. Metin içinde on iki kalemde alınan harçların analizi yapılmıştır. Osmanlı hukuk tarihi ve buna ait terminolojiye dair araştırma ve inceleme eserlerde yapılan ve bazı alanlarda izah edilemeyen hususlar üzerinde durulan bu çalışmada, Osmanlı Devleti taşrasında açılan ticaret mahkemesi üzerine yeni bakış açıları ve iddialar ortaya konulmuştur. Bu çalışma ayrıca, mahkeme salonlarında tutulan kayıtlardan çıkan veriler üzerinden çapraz okumalar yapılarak, Osmanlı Devleti'nin hukuksal düzenlemelerini esas alıp hukukun merkezileştirme boyutunun taşradaki yansımalarına odaklanmaktadır. Taşra meclislerinden modern mahkeme hüviyetine kavuşturulan bu hukuksal sürecin dönüşümünün iç ve dış dinamiklerin etkisi de göz ardı edilmeden bir bütün olarak ele alınmış ve bu süreç mahkemenin nesnel dinamikleri olan belgeler üzerinden açıklığa kavuşturulmuştur. Bütün bu süreç, taşrada kurulan Selanik Ticaret Mahkemesi'nin hukuk, ticaret ve kanun üçgeninde meydana gelen değişimleri, mahkemenin kendi enstrümanları olan evraklara dayandırılıp sorgulanarak ortaya hem yeni bilgiler koyulmuş hem de ilerde yapılacak çalışmaların altyapısı oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the Ottoman Empire, the shar'iyye registers (şer'iyye sicilleri) kept in the shar'iyye courts in the period before the Tanzimat are one of the basic materials used in Ottoman legal historiography. In the 19th century, commercial courts were established alongside these courts. The registers of the commercial courts were kept differently from those of the courts. In this context, the main registers of the Selanik Commercial Court are examined and discussed in this study; and the chapters are shaped within the framework of the data retrieved from these registers. The first part of the study deals with a broad dimension of the discussions between the ulema and bureaucrats during the establishment process of the court and analyzes the court's communication with the consuls at the transfer of the court building to its new location. In the second part, the criteria for the training and appointment of judicial personnel, which constituted the internal dynamics of the court, are explained. This is followed by a comprehensive analysis of the petitions received by the court and the cases that were tried in the courtrooms. The Selanik Commercial Court's relations with the Selanik Sharia Court, other civil and criminal courts are also discussed. In the last section, the fees records are carefully analyzed to determine whether the court was able to maintain a balance between income and expenditure. In this section, a deep analysis of twelve items of fees is provided. In this study, new perspectives and arguments are put forward on the functioning of commercial courts established in different provinces of the Ottoman Empire, while it focuses on the unexplored issues in research areas of Ottoman legal history and legal/administrative terminology. This study also focuses on the reflections of the centralization dimension of law in the provinces based on the legal regulations of the Ottoman Empire by cross-reading the data from the records kept in the courtrooms. The transformation of this legal process from provincial assemblies to modern courts is analyzed as a whole without ignoring the impact of internal and external dynamics, and this process is clarified through the documents that are the objective dynamics of the court. This whole process, the changes that took place in the triangle of law, commerce and legislation of the Selanik Commercial Court, which was established in the provinces, have been questioned based on the court's own instruments, the documents, and new information has been put forward and the infrastructure for future studies has been created.
Benzer Tezler
- Osmanlı Devleti'nde taşra ticaret mahkemeleri (Beyrut, İzmir, Selanik ve Ankara örnekleri)
Provincial commercial courts in the ottoman empire (beirut, izmir, thesalloniki and ankara examples)
AKMANDAR DEMİRCİ
- Bizans İmparatorluğunda ticaret (VIII-X. yüzyıllar)
Trade in the Byzantine Empire (VIII-X. centuries)
MEHMET ERTAN BAMYACI
Doktora
Türkçe
2017
TarihFırat ÜniversitesiGenel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEZGİN GÜÇLÜAY
- H. 1303-1304/M. 1885-1886 Selanik Vilayet Salnamesi'ne göre Selanik vilayeti
The Thessalonic province according to the thessalonic province of Thessalonic Annual A.H. 1303-1304/A.D. 1885-1886
SENEM KOYUNCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET OĞUZ
- Selanik'te iktisadi hayatın izlenmesinde bir rehber olarak şark ticaret yıllıkları
The 'Annuaire oriental' as a guide for economic life in Selanik
GÖKSEL ZEKERİYA İSMAİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN COŞKUN ALBAYRAK
- Osmanlı döneminde Selanik
Salonica at Ottman period
LİNA SAFA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM KAÇAN ERDOĞAN