Yavuz Özkan filmlerinde toplumsal sınıfların sunumu
Presentation of social classes in Yavuz Özkan films
- Tez No: 882860
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEYHAN AKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, İletişim Bilimleri, Radio and Television, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Kapitalist düzendeki üretim ilişkilerinin sonucunda ortaya çıkan ve birbirleri ile farklı düzlemlerde ve süreklileşmiş bir mücadele içinde olan toplumsal sınıflar, sinemada çoğunlukla bu özellikleri ile sunulmazlar. Bunun temel nedeni; egemenlerin, kitleler üzerindeki gücünü erkenden fark ettikleri sinemayı kendi çıkarları için kullanmalarıdır. Dünyada ve Türkiye'de sinema pratiklerine girişen kişiler, bunu bilerek ve kabullenerek, on yıllardır, müesses nizamın sorgulanmasına fırsat vermeyecek, sömürü ve eşitsizliği görünmez kılacak ve aynı zamanda kâr elde etmelerini sağlayan filmler üretmektedirler. Ancak sayıları az olsa da bu denklemin içinde yer almayı reddeden sanatçılar vardır ve bunlardan biri de pek çok yapıma imza atan Yavuz Özkan'dır. Özkan, ilk filmlerinden itibaren, toplumsal sınıfları, ekonomik ve siyasi bağlamı göz ardı etmeden perdeye taşımış; ülkedeki köklü değişimlerin insanların sosyal ve bireysel yaşamlarına etkilerini, sınıfsal bir bakış açısıyla öyküleştirerek seyirciye aktarmıştır. Bu çalışmada; Yavuz Özkan'ın 1970'lerden 2000'lere uzanan süreçte çektiği filmlerin, toplumsal sınıf olgusu gözetilerek incelenmesi ve yönetmenin sinemasında sınıfların sunumuna ilişkin süreklilik ve kopuşların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, Yavuz Özkan'ın Maden (1978), Demir Yol (1979), Umut Yarına Kaldı (1988) ve Bir Sonbahar Hikayesi (1994) adlı yapıtları; Marksizmde üretim araçlarının özel mülkiyetine sahip olma ve olmama ölçütüyle belirlenen iki sınıf temel alınarak ve“sınıf bilinci”,“toplumsaldan bireysele”,“kadınlar ve erkekler”,“sınıfların duyguları”ve“mekânın sınıfsallığı”temaları aracılığıyla nitel içerik çözümlemesine tabi tutulmuştur. Çözümleme sonucunda; farklı dönemlerin iktisadi, sosyal ve politik özelliklerinin, yönetmenin filmlerindeki toplumsal sınıf sunumlarını da çeşitli yönlerden etkilediği ve değiştirdiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The social classes that emerge due to production relations in the capitalist system and engage in continuous struggles across different levels are often not portrayed with these characteristics in cinema. The primary reason for this is the early recognition by the ruling class of cinema's power over the masses, which they harness for their own interests. Those involved in the global and Turkish film industries have knowingly and willingly produced films for decades that prevent questioning of the establishment, obscure exploitation and inequality, and also generate profits. Despite this prevailing trend, a few artists, like Yavuz Özkan, have chosen not to conform. Özkan has depicted social classes in his films since his earliest works, always mindful of the economic and political contexts. He has told the audience about the effects of the radical changes in the country on people's social and individual lives by narrating them from a class perspective. This thesis examines Yavuz Özkan's films from the 1970s to the 2000s, focusing on their treatment of social class dynamics and identifying continuity and changes in how classes are shown in his cinema. In this analysis, Özkan's works -Maden (1978), Demir Yol (1979), Umut Yarına Kaldı (1988) and Bir Sonbahar Hikayesi (1994)- were studied through qualitative content analysis, using Marxist criteria regarding ownership of the means of production. These films were subjected to qualitative content analysis through the themes of“class consciousness”,“from social to individual”,“women and men”,“emotions of the classes”and“spatial class dynamics”. The findings indicate that different eras' economic, social and political contexts significantly influence and shape the portrayal of social classes in Özkan's cinematic works.
Benzer Tezler
- Yavuz Özkan filmlerinde işçi temsilleri ve toplumsal dönüşümle bağlantısının yorumlanması
Interpretation of the connection between representations of workers and social change in Yavuz Özkan's films
GENÇER YURTTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL KIREL
- Yavuz Özkan sinemasında Türk aile yapısı ve değerlerinin temsili
Başlık çevirisi yok
DİLER KOŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALEV FATOŞ PARSA
- Atıf Yılmaz Batıbeki'nin sineması
The cinema of Atif Yilmaz Batibeki
KAMİL ENGİN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2022
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. ALEV İDRİSOĞLU
- 1970'ler Türkiye sinemasında modernizm bağlamında işçi filmlerinde anlatı
Narration in worker films in the context of modernism in 1970s Turkish cinema
EZGİ DİREN KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KARADOĞAN
- Türkiye ekonomisindeki gelişmelerin sinema sektörüne yansıması (1970-1980)
Reflection of changes in Turkish economics on cinema industry (1970-1980)
MUSA DEMİRDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM MURAT BOZKURT