Sağlık çalışanlarında iş stresi ile bozulmuş yeme tutumları arasındaki ilişkide başa çıkma davranışlarının düzenleyici rolü
The moderator role of coping behaviors in the relationship between job stress and disordered eating attitudes among healthcare professionals
- Tez No: 883130
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU TAŞFİLİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Stres, İş Stresi, Yeme Tutumları, Bozulmuş Yeme Tutumları, Başa Çıkma Davranışları, Stress, Job Stress, Eating Behaviors, Disordered Eating Behaviors, Coping Behaviors
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Altınbaş Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Günlük yaşantının büyük bir bölümünü kaplayan stres bireylerin sağlığını pek çok yönden olumsuz etkileyebilmektedir. Bunlardan en önemlilerinden biri ise yeme tutumlarına olan etkisidir. Bireylerin gün içerisinde en çok vakitlerini geçirdikleri yerin iş ortamı olması nedeniyle“iş stresi”özellikle bireylerin sağlığına önemli ölçüde etki etmektedir. İş yerinde yaşanan yoğun stres sonucunda bireylerin yeme tutumlarında bozulmalar görülebilmekte, yeme tutumlarının bozulması ise yeme bozukluklarının görülmesinin temelini oluşturabilmektedir. Sağlık sektörü genel çalışma koşulları ve gerektirdiği kritik iş sorumlulukları sebebi ile beraberinde yüksek iş stresi getirmekte ve bu durum ise sağlık çalışanlarını yeme bozuklukları açısından riskli bir konuma getirmektedir. Bireylerin stres ile nasıl başa çıktıklarının anlaşılması bu riskleri azaltıcı önlemler alınabilmesi için önemlidir. İşlevsel başa çıkma davranışlarının stres ile sağlık arasındaki ilişkinin yönünü etkilediğine dair alan yazında yer alan bulgular doğrultusunda bu çalışmada, sağlık çalışanlarında iş stresi ile bozulmuş yeme tutumları arasındaki ilişkide başa çıkma davranışlarının düzenleyici etkisi incelenmiştir. Çalışmada, 18-64 yaş arası (Ort. = 36.12, SS = 11.73) 202 sağlık çalışanına kolayda örnekleme yoluyla ulaşılmıştır. Veri toplama aşamasında Hollanda Yeme Davranışı Anketi (DEBQ), İsveç İş Yükü-Kontrol-Destek Ölçeği (İş Stresi Ölçeği) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeğinden yararlanılmıştır. Bu ölçeklerden elde edilen veriler SPSS 27 ve JAMOVI uygulaması kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, iş stresi ve iş yükü ile kısıtlayıcı yeme arasında istatiksel olarak negatif yönde, anlamlı ve güçlü bir ilişki bulunmuştur. Sosyal destek ile kısıtlayıcı yeme arasında ise pozitif yönde, anlamlı ve güçlü bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, iş stresi ile kısıtlayıcı yeme arasındaki ilişkide işlevsel ve işlevsiz başa çıkma davranışları düzenleyici etki göstermiştir. Sosyal destek ile kısıtlayıcı yeme arasındaki ilişkide ise sadece işlevsiz başa çıkma davranışları düzenleyici etki göstermiştir. Araştırmanın bulguları ilgili literatür ile ilişkisi bağlamında tartışılmış ve değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Stress, which occupies a significant portion of daily life, can negatively impact individuals' health in many ways. One of the most important of these is its effect on eating behaviors. Due to the fact that the workplace is where individuals spend most of their time during the day,“job stress”particularly affects individuals' health to a significant extent. Intensified stress in the workplace can lead to disruptions in individuals' eating behaviors, and these disruptions can lay the foundation for eating disorders. The healthcare sector, with its general working conditions and critical job responsibilities, brings along high levels of work stress, putting healthcare professionals at a risky position regarding eating disorders. Understanding how individuals cope with stress is important for taking preventive measures against these risks. Building upon findings in the literature suggesting that functional coping behaviors influence the relationship between stress and health, this study examines the regulatory effect of coping behaviors on the relationship between work stress and disrupted eating behaviors among healthcare professionals. In the study, a sample of 202 healthcare professionals aged 18-64 (X = 36.12, SD = 11.73) was reached through convenience sampling. The Eating Attitudes Test (EAT-26), Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ), Swedish Demand-Control-Support Questionnaire (DCSQ), and Ways of Coping Scale were used in the data collection phase. The data obtained from these scales were analyzed using SPSS 27 and JAMOVI software. The research findings reveal a statistically significant, strong negative relationship between work stress and restrictive eating, as well as a statistically significant, strong positive relationship between social support and restrictive eating. Functional and dysfunctional coping behaviors showed a regulatory effect on the relationship between work stress and restrictive eating. In the relationship between social support and restrictive eating, only dysfunctional coping behaviors exhibited a regulatory effect. The findings of the study were discussed and evaluated in relation to the relevant literature.
Benzer Tezler
- Arı sütü ve rosmarinik asitin yara iyileştirme potansiyelinin araştırılması
Investigation of wound healing potential of royal jelly and rosmarinic acid
YUNUS AKSÜT
Doktora
Türkçe
2024
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ŞEKÜRE NAZLI ARDA
- Türkiye ormancılığında kullanılan yükleme makinelerinin operatörler açısından ergonomik uygunluğunun araştırılması (Batı Karadeniz bölgesi örneği)
The investigation of the ergonomics suitability of loading machines used in Turkish forestry in terms of operators (Western Blacksea region case study)
KENAN MELEMEZ
Doktora
Türkçe
2008
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiMühendislik Bilimleri Bölümü
PROF. DR. METİN TUNAY
- Sağlık çalışanlarında iş stresi ile tükenmişlik ilişkisinin incelenmesi. Ankara'da bir üniversite hastanesi örneği
Investigation of the relationship between work stress and burnout in healthcare personel: A case of Ankara university hospital
AYGUN GULUZADE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ORHANER
- 2007-2008 yıllarında Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Çalışan Sağlığı Birimi'nin ulaştığı sağlık çalışanlarında iş stresinin değerlendirilmesi
Evaluation of job stress among health workers of Dokuz Eylul University Hospital Employee Health Unit-between the years 2007 and 2008
ABDOULAZIZ KAILOU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk SağlığıDokuz Eylül ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ALPARSLAN ERGÖR
ÖĞR. GÖR. AHMET SOYSAL
- Sağlık çalışanlarında iş stresi ve yabancılaşma (Bir eğitim ve araştırma hastanesi örneği)
Work stress and alienation in health workers case of a research and training hospital
MERVE BAHADIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sağlık Kurumları YönetimiBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL ERKAN ÇELİK