Aydın ili tarım işletmelerinde sürdürülebilir kalkınma için yeter gelirli işletme büyüklüğünün belirlenmesi
Determination of sufficient income enterprise size for sustainable development in agricultural enterprises in Aydın province
- Tez No: 883664
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKSEL ARMAĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Tarımsal işletmeler, Yeter gelir, Sürdürülebilir kalkınma, Sürdürülebilir tarım, Yaşam memnuniyeti/mutluluk, Aydın, Agricultural enterprises, Sufficient income, Sustainable development, Sustainable agriculture, Life satisfaction/happiness, Aydin
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı, tarımsal üretim yoğunluğunun ve çeşitliliğinin fazla olduğu Aydın ilinde tarımsal üretim faaliyetlerini sürdüren tarımsal işletmelerin ekonomik büyüklüklerini, yeter gelirli işletme büyüklüğünü, sürdürülebilirlik düzeylerini ve yaşam memnuniyetlerini araştırmaktır. Materyal ve Yöntem: Araştırma, 2022 yılının Temmuz-Aralık aylarında, Aydın ilinde tarımsal üretimin ve üretici sayısının en yoğun olduğu ova köylerdeki işletme sahiplerinden elde edilen birincil verilerle yürütülmüştür. Coğrafi konum dikkate alınarak 17 ilçeye bağlı 46 köyde toplam 389 işletme sahibinden anket yoluyla elde edilen tarımsal işletme verileri kullanılmıştır. Bu verilerden yola çıkarak işletmelerin bazı sosyo-demografik ve sosyo-ekonomik özellikleri analiz edilmiştir. Ele alınan işletmelerin tarımsal gelir göstergesinden yola çıkarak bu işletmelerin ESU'ya göre tarımsal işletme ekonomik büyüklükleri ve TÜİK göreli yoksulluk sınırına göre ise yeter gelirli işletme büyüklüğü belirlenmiştir. Yeter gelir düzeyine göre gruplandırılan işletmelerin bazı sosyo-ekonomik değişkenlerine ait ortalamaların işletme grupları arasında anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini ve hangi tarımsal işletme grubunun diğerinden istatistiksel açıdan farklı olduğunu saptamak için Anova ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Kategorik değişkenlerde gözlenen ve beklenen frekanslar arasındaki farklılıkları belirlemek ve kategorik verileri incelemek için Khi-kare testi kullanılmıştır. Ayrıca çok sayıda değişken ve/veya yargı arasındaki ilişkileri saptayarak bunları birbiriyle ilişkili ana gruplara ayırmak için Faktör analizinden yararlanılmıştır. Bulgular: ESU kriterine göre, işletmelerin %30,85'i ekonomik açıdan büyük, %51,16'sı orta altı ve orta üstü, %18'i ise küçük ve çok küçük ekonomik büyüklük grubunda yer almaktadır. Ele alınan işletmelerin tarımsal gelir hesabından yola çıkarak 2022 gelire dayalı yoksulluk sınırı eşik değer kabul edilerek işletmeler yeter gelir düzeyine göre gruplara ayrılmıştır. Tarımsal gelir değerleri göreli yoksulluk sınırından %15 düşük olan işletmeler, yeter gelir sınırının altında kalan birinci grup işletmelerdir. Tarımsal gelirleri yoksulluk sınırında kalan işletmeler ise yeter gelirli tarımsal işletmelerdir. Yeter gelirli işletmelerde 2022 yılı işletme brüt mârj değeri 380 €/da/yıl ve tarımsal gelir değeri 299 €/da/yıl olarak tespit edilmiştir. Yeter gelirli işletmelerde 2024 yılı brüt mârj değeri 13.300 TL/da/yıl ve tarımsal gelir değeri 10.465 TL/da/yıl'dır. Yeter gelirli tarımsal işletmelerin ekonomik büyüklükleri, tarımsal gelirleri, brüt mârjları ve sürdürülebilir kalkınma düzeyleri yeter gelirin altında kalan işletmelerden daha yüksek bulunmuştur. Yeter gelir düzeyinin altında kalan işletmelerin, tarımsal üretim faaliyetleri ile elde ettikleri tarımsal gelirle 2022 göreli yoksulluk sınırının altında kaldığı tespit edilmiştir. Bu işletmelerin tasarruf, yatırım ve kendine yeter gelir sağlayamadıkları için sürdürülebilir kalkınma fırsatlarına sahip olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca Khi-kare analizine göre, tarımsal işletmelerin ekonomik sürdürülebilirlik düzeylerinin sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik düzeylerinden daha yüksek çıktığı bulunmuştur. Genel olarak işletmelerin %52,4'ünün yüksek sürdürülebilirlik grubunda, %21,3'ünün ise sürdürülemez grubunda olduğu saptanmıştır. Dünya Değerler Araştırması ve Oxford Mutluluk Envanteri kapsamında, işletme sahiplerinin %45'inden fazlasının yaşamından memnun ve mutlu olmadıkları saptanmıştır. Yaşam memnuniyet/mutluluk düzeyi, yeter gelirli tarımsal işletme düzeyi ve sürdürülebilirlik düzeyi düşük olan işletmelerin sürdürülebilir kalkınması ve tarımı sürdürmesi daha da zorlaşır. Sonuç: İncelenen işletmelerin ekonomik büyüklükleri, yeter gelirli işletme büyüklükleri, sürdürülebilirlik düzeyleri ve yaşam memnuniyetleri araştırılmıştır. Bu işletmelerin çoğunluğu ekonomik olarak yeter gelirli ve sürdürülebilirlik düzeyleri yüksek olsa da işletme sahiplerinin yaklaşık %45'inden fazlası yaşamından memnun ve mutlu olmadığı tespit edilmiştir. Yeter gelir düzeyinin altında kalan tarımsal işletmelerin aileye gelir sağlama ve yatırımları uygulama noktasında yeter gelirli işletme büyüklüğünü sağlayamamalarından dolayı bu işletmelerin sürdürülebilir kalkınma fırsatlarına sahip olamadığı saptanmıştır. Tarımın, işletmelerin ve kırsal alanların sürdürülebilir kalkınması ve sürdürülebilirliği için ekonomik, sosyal, çevresel sürdürülebilirlik düzeyleri ve yeter gelir düzeyi ile yaşam memnuniyet/mutluluk düzeylerinin yükseltilmesinin hedeflenmesi ve bu konuların birlikte ele alınması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this research is to investigate the economic size, sufficient income enterprise size, sustainability levels, and life satisfaction of agricultural enterprises carrying out agricultural production activities in Aydın Province, where agricultural production intensity and diversity are high. Materials and Methods: The research was conducted from July to December 2022 with primary data obtained from enterprise owners in lowland villages where agricultural production and the number of producers are the highest in Aydın Province. Considering geographical location, agricultural enterprise data obtained from a questionnaire administered to 389 enterprise owners in 46 villages in 17 counties were used. Based on these data, some socio-demographic and socio-economic characteristics of the enterprises were analyzed. Based on the agricultural income indicators of the enterprises, the economic size of these enterprises according to ESU, and the size of the enterprise with sufficient income according to the TURKSTAT relative poverty line were determined. ANOVA and Kruskal Wallis tests were used to determine whether the averages of some socioeconomic variables of the enterprises grouped according to the sufficient income level showed a significant difference between the enterprise groups and which agricultural enterprise group was statistically different from the other. Khi-square test was used to determine the differences between observed and expected frequencies in categorical variables and to analyse categorical data. Factor analysis was also used to determine the relationships between a large number of variables and/or judgements, and to categorize them into main interrelated groups. Findings: According to the ESU criterion, 30,85% of holdings were economically large, 51,16% were below medium and above medium, and 18% were in the small and very small economic size groups. Based on the agricultural income calculation of enterprises, the 2022 income-based poverty line was accepted as the threshold value, and enterprises were divided into groups according to their income level. Enterprises with agricultural income values that are 15% lower than the relative poverty line are the first group of enterprises below the adequate income line. Enterprises with agricultural income in the poverty line are agricultural enterprises with sufficient income. The enterprise gross margin value for 2022 was determined to be 380 €/da/year, and the agricultural income value was determined to be 299 €/da/year in adequate income enterprises. The gross margin value in 2024 is 13.300 TL/da/year and the agricultural income value is 10.465 TL/da/year. The economic size, agricultural income, gross margin, and sustainable development levels of agricultural enterprises with sufficient income were found to be higher than those of enterprises below the sufficient income level. It was determined that the agricultural income of enterprises below the sufficient income level was below the 2022 relative poverty line, with the agricultural income they obtained from agricultural production activities. It has been determined that these enterprises do not have sustainable development opportunities because they cannot provide savings, investment and self-sufficient income. In addition, according to the Khi-square analysis, it was found that the economic sustainability levels of agricultural enterprises were higher than the social and environmental sustainability levels. In general, 52,4% of the enterprises were in the high sustainability group and 21,3% in the unsustainable group. Within the scope of the World Values Survey and Oxford Happiness Inventory, it was found that more than 45 per cent of business owners were unsatisfied and happy with their lives. It becomes more difficult for enterprises with low life satisfaction and happiness levels, adequate income, and sustainability levels to develop and sustain agriculture sustainably. Conclusion:The economic size, size of enterprises with sufficient income, sustainability levels, and life satisfaction of the analyzed enterprises were investigated. Although the majority of these enterprises have sufficient economic income and high sustainability levels, it has been determined that more than 45% of the owners are not satisfied and happy with their lives. It has been determined that these enterprises cannot have sustainable development opportunities because of the inability of agricultural enterprises below a sufficient income level to provide income to the family and to provide sufficient income enterprise size at the point of implementing investments. For the sustainable development and sustainability of agriculture, enterprises, and rural areas, economic, social, and environmental sustainability levels, sufficient income level, and life satisfaction/happiness levels should be targeted, and these issues should be addressed together.
Benzer Tezler
- Tarımdan sanayi sektörüne geçiş örneği; Tekirdağ ili Çorlu ilçesi örneği
Transition from agriculture to industry sector; case Çorlu county of Tekirdağ city
ADNAN AYDIN
- Bir kooperatif örneğinde süt sığırı işletmelerinin alternatif mekanizasyon olanaklarının irdelenmesi
Examination of alternative mechanization possibilities of dairy farms in a case of cooperative
ZEKİ OYMAK
- Tarım işletmelerinde sürdürülebilirliğin ölçülmesi: Aydın ili örneği
Measurement of sustainable agriculture: The case of Aydin province
MERYEM ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKSEL ARMAĞAN
- Samsun ili Bafra ilçesinde çevresel sürdürülebilir tarımsal üretimi sağlayan optimum işletme organizasyonunun belirlenmesi
Determining optimal farm organization which provides environmental sustainable agricultural production in Bafra district of Samsun, Turkey
GAMZE AYDIN ERYILMAZ
- Sürdürülebilirlik temelli tarımsal standartlara uygulanan desteklerin etkisinin analizi: Aydın ili incir örneği
Analysis of impact of supports applied to sustainable oriented agriculture: The case study of fig farmers in Aydin
HALİL İBRAHİM YILMAZ
Doktora
Türkçe
2021
EkonometriAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİT ÇOBANOĞLU