Küçük ölçekli işyerleri ile çalışanlarının iş sağlığı hizmetleri bakımından araştırılması
Investigation of small enterprises and their workers according to occupational health services
- Tez No: 88388
- Danışmanlar: PROF. DR. HİLMİ ERGİNÖZ, PROF. DR. AYŞE KAYPMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
ÖZET Araştırmamız, kesitsel, tanımlayıcı tipte bir araştırma olup, KOBİ' lerde çalışanların sosyo-demografik özelliklerini ortaya koymak, işyeri ortamının sağlık güvenlik koşullarını değerlendirmek, çalışanların sağlıklarım kollama ve koruma ile ilgili davranışlarını, işveren ve çalışanlarının aldıkları sağlık hizmetleri hakkında düşünce ve beklentilerini ortaya koymak, İOSB için gereksinim ve seçeneklerini belirleyerek, İOSB' lerinin kendilerini geliştirebilmeleri için katkıda bulunmak, orta vadede bu bölgelerde yeni hizmet birimleri için model çalışmalarına ve mevcut mevzuatta çalışanların sağlığına yönelik yapılabilecek olumlu değişikliklere kaynak olmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, küme örnekleme yöntemi ile seçilen Doğu Sanayi Sitesi' de faal 195 işletmeden araştırmaya katılan 164 işletmedeki işyeri sorumluları ve bu işletmelerden tabakalı rasgele örnekleme metodu ile seçilen 314 çalışan oluşturmaktadır. Yüz yüze görüşülerek yapılan anket çalışmasının işletme sorumlularını kapsayan 1. bölümü Nisan- Ağustos 1997, çalışanları kapsayan 2. bölümü Kasım 1997- Nisan 1998 tarihleri arasında yapılmıştır. Toplanan veriler SPSS programında değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılan işletmeler tekstil, kimya, metal ve diğer işkolu başlığı altında toplanmış olup, işletmelerin % 48.8' i metal işkolunda faaliyet göstermektedir. İşyeri sorumluları ile yapılan görüşme sonrasında, işyerlerinin gezilmesiyle sağlık ve güvenlik koşullan incelenmiştir. İşletmecilerin ve çalışanların sosyo-demografık özellikleri saptanmıştır. İşletmelerin işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu olmadığı gözlenmiştir. 164 işletmenin birinde İşyeri Sağlık Birimi kurulmuştur. 48 işletme İOSB' ne üyedir. Üye olmayan 55 işletmeden 31' i İOSB' den kendi istekleri doğrultusunda ücret karşılığı özel sağlık hizmeti alıp, hiçbiri işyeri hekimlik hizmeti almamaktadır. İşyeri hekimlik hizmeti alan işletmelerin %95.9' u İOSB ve İşyeri Sağlık Birimi' nden tedavi, %91.8' i ilkyardım, %93.9' u periyodik muayene, % 20.4' ü sağlık eğitimi, % 12.2' si aşılama hizmeti almıştır. Koruyucu hekimlik hizmetlerinin düzeyi düşük 137bulunmuştur. İşyeri hekimlik hizmeti almayanlar beklentileri doğrultusunda tedavi ve ilkyardım hizmetleri almaktadır. Çalışmamızda, işyeri hekimlik hizmetinin işvereni ve çalışanları memnun ettiği, hizmetin niteliğinin arttığı oranda memnuniyet düzeyinin yükseldiği saptanmıştır. İOSB, özellikle organize sanayi sitelerinde örgütlenen, kısıtlı ekonomik kaynaklan olan küçük işletmeler için en uygun işyeri hekimlik hizmet modelidir. Ancak nitelikli, koruyucu hekimlik hizmetlerine ağırlık verilmesi gerekmektedir. Sanayi sitelerinin içinde, İOSB' lerinin çalışmalarını destekleyici ve denetleyici rol üstlenecek, işveren ve işçi temsilcilerinin aktif görev yapacakları, görev ve yetkileri ile yapısı mevcut yasal düzenlemelerden farklı olmayan İşyeri Ortak İşçi Sağlığı İş Güvenliği Kurulu' nun (İOİSİGK) oluşturulması yasalarla zorunlu kılınmalıdır. 138
Özet (Çeviri)
SUMMARY This descriptive and cross-sectional study examines health and safety conditions at small and middle size enterprises (KOBI) by identifying the social and demographic characteristics of their employees at the time of the research. Furthermore, the study investigates the employees' and employers' satisfaction levels from and expectations about the available health services, as well as their behavioral patterns regarding the utilization of preventive and protective medicine. This research also lists the needs for development of the Workplace Common Health Units (IOSB), and identifies alternative means towards fulfillment of those needs. Finally, the study provides an analysis to facilitate the modeling of new Health Services Units and the improvements of existing regulations regarding health and safety conditions at KOBIs. As part of the group sampling method employed in this study, Doğu Sanayi Sitesi was selected as a representative member of the similarly structured industry parks situated throughout the country. Out of 195 enterprises that were active at Doğu Sanayii Sitesi at the time of the research, managers of 164 enterprises as well as randomly sampled 314 employees have participated in this research. The first part of the survey study that included face to face interviews with managers was done between April 1997 and August 1997. The second part of this survey, which comprised interviews with employees, was completed between November 1997 and April 1998. All the resulting data have been analyzed by using the SPSS software program. Of all the enterprises that have participated in this study, 48.8% belongs to the metal industry whereas the others are part of the textile, chemical or other industries. Following the interviews of managers of participating enterprises, the health and safety conditions have been observed at workplaces. The social and demographic characteristics of employers and employees have been examined. It has been understood that employers are 139not obliged to have an occupational health service practitioner at the premises. Only one out of 164 organizations has established an occupational health service unit on the premise. 48 enterprises were found to be a member of the IOSB. 31 of the 55 non-member enterprises have had various arrangements to receive private health services, which do not include any occupational health services. Among the enterprises that have occupational health services available to them, 95.9% receive treatment service, 91.8% first aid service, 93.9 % periodic physical examination, 20.4 % health education, 12.2% vaccination service from IOSBs and Business Health Unit (ISB)s. In this study we have observed that occupational health services contribute to the happiness of both employers and the employees. Furthermore, we have observed that the level of satisfaction increases with the scope and the quality of services provided. We concluded that the IOSB is the most suitable health services model for the small enterprises that are located in an industrial site and have extremely limited financial resources. On the other hand, emphasize given to preventive medicine needs to be increased. It is important that the establishment of the Workplace Common Workers Health and Work Security Council (IOISIGK), where employers and employees play active roles, is enforced by applicable laws within all industry parks. Furthermore, IOISIGKs should assume responsibility for supporting and auditing of IOSBs. 140
Benzer Tezler
- İş sağlığı ve güvenliği, acil durum ve afet yönetimindeki risk yönetimi entegrasyonu
Risk management integration in occupational health and safety, emergency and disaster management
AYŞEGÜL BAYIN SARIAHMETOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul Teknik ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİDEM SALOĞLU DERTLİ
- Ankara'da ağaç iş kolunda, küçük, orta ve büyük ölçekli işletmelerde çalışanlar ve işyerlerine ilişkin özelliklerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
A Compared study on the workers of small, medium and big sized incorporations together with the properties related to the worksites of the wood products branch of industry in Ankara
SAADET KASAPGİL
- Determination of exhaust emission gas ratios in businesses carrying out car maintenance, repair and fix - Yozgat
Otomobil bakım, tamir ve onarım işlemlerini yapan işletmelerdeki egzoz emisyon gaz oranlarının belirlenmesi-Yozgat ili
CEMAL KIZIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıYozgat Bozok Üniversitesiİş Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONER ÖZEN
- An ergonomic study bridging North Cyprus industrial district work places and domestic hazards
Kuzey Kıbrıs endüstriyel bölgesi iş yerleri ve ev içi kazaları birleştiren ergonomik bir çalışma
BARQ RAAD KHASHEI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiAtılım ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURAN ERMAN ERKAN
- Otomotiv yetkili ve özel servislerinde iş güvenliği risk etmenleri ve çalışan teknik personelin iş güvenliği kültürü: Çanakkale ili örneği
Occupational safety risk in automotive authorized and special services and work safety culture of technical staff working: Case of Çanakkale
SEDAT TAYYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mühendislik BilimleriÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİş Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ RİZA MOTORCU