Erken 20. yüzyıl mimarlığında gesamtkunstwerk anlatısı
THE GESAMTKUNSTWERK NARRATIVE IN EARLY 20TH CENTURY ARCHITECTURE
- Tez No: 885228
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELVAN ERKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Richard Wagner ile tanınan,“Gesamtkunstwerk”kavramı“bütünsel sanat eseri”anlamına gelmektedir. Wagner için sanat, bir toplumun göstergesi niteliğindedir ve bu yönüyle toplum üzerinde dönüştürücü etkiye sahiptir. Ona göre; sanatın en büyük amacı, toplumsal ve kültürel olarak bir ideal yaratması ve bu idealin aktarılmasını sağlamaktır. Tüm sanatların, tek ve bütün bir sanat eseri ortaya koyabilmek için bir araya gelmesi gerektiğini ancak tüm bu sanat dalları arasındaki ayrımın ortadan kalkarak eser bünyesinde sentezlenmesi gerektiğini düşünmektedir. Bu düşünsel yaklaşımını ise;“Gesamtkunstwerk”terimi ile açıklamaktadır. Kavramın mimari bağlamda kullanılması ise; yapının kütlesel özellikleri, cephesi, iç mekânı, mobilyaları ve hatta aksesuarlarına kadar her detayı ile tek bir bütün eser olarak, belirli bir üslup çerçevesinde tasarlandığı bir anlayışı ifade etmektedir. Söz konusu eser; bazen tek bir kişi tarafından oluşturulurken, bazen de farklı disiplinlere mensup sanatçılarla yapılan iş birliklerinin sonucunda meydana gelmektedir. Erken 20. yüzyıl'da, özellikle Modern Mimarlık söylemlerinden etkilenmiş yüzyıl dönümü yapı örnekleri arasından, birbirlerine yakın tarihlerde inşa edilmiş ve benzer işlevlere sahip olan 4 yapıyı içeren bir seçki hazırlanmış, söz konusu örneklerin“Gesamtkunstwerk”anlatısı üzerinden değerlendirmeleri yapılmıştır. Bu örnekler sırasıyla; István Medgyaszay'ın Veszprém Petőfi Tiyatrosu, Arif Hikmet Koyunoğlu'nun Eski Türk Ocağı Binası, Bruno Taut'un Glashaus'u ve Rudolf Steiner'in Goetheanum adlı yapısıdır. Söz konusu yapıların her biri Modern Mimarlık kültürü içerisinde var olmuş ve Modern Mimarlık söylemlerinden etkilenmiş mimar ya da tasarımcılar tarafından inşa edilmiştir. Bunun yanında seçkiye dahil edilen 4 yapının bir başka ortak noktası ise felsefi ya da ideolojik bir arka plana sahip olmaları olmuştur. Bu perspektiften değerlendirildiğinde; István Medgyaszay, Veszprém Petőfi Tiyatrosu tasarımında, dağılan imparatorluktan sonra Macar halkının özüne dönmesi gerekliliği doğrultusunda Macar ulusal kimliğini yaratmak için gelenekten yararlanırken; Arif Hikmet Koyunoğlu da yine benzer bir kaygı ile, yeni ulus inşası sürecinde genç cumhuriyet ideolojisinin ifadesi olarak Türk Ocağı Merkez Binası'nda geleneksel unsurlar ile modern malzeme ve teknikleri sentezlemiştir. Bruno Taut, Glashaus aracılığıyla cam ütopyasına dair fikirlerini hayata geçirmeyi amaçlarken; Rudolf Steiner ise Goetheanum yapısı ile Antroposofi felsefesinin ideallerini yansıtmak istemiştir. Sonuç olarak; tez kapsamında incelenen 4 yapının sahip olduğu ideolojik ve felsefi arka planlarını destekleyecek şekilde; cephesi, iç mekânı, mobilyaları ve hatta aksesuarları ile bir bütün olarak düşünülerek belirli bir üslup çerçevesinde, mimar ya da tasarımcı tarafından bir ideoloji veya ütopya nesnesi olarak“Gesamtkunstwerk”anlayışı çerçevesinde inşa edildiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The concept of“Gesamtkunstwerk”, recognised by Richard Wagner, means“holistic work of art”. For Wagner, art is an indicator of a society and has a transformative effect on society in this respect. According to him, the greatest aim of art is to create a social and cultural ideal and to ensure the transmission of this ideal. He thinks that all arts should come together in order to produce a single and complete work of art, but the distinction between all these art branches should be eliminated and synthesised within the work. He explains this intellectual approach with the term“Gesamtkunstwerk”. The use of the concept in the architectural context refers to an understanding in which the building is designed within the framework of a certain style as a single whole work with its mass features, facade, interior, furniture and even accessories. While the work in question is sometimes created by a single person, sometimes it is the result of collaborations with artists from different disciplines. Among the examples of turn-of-the-century buildings that were particularly influenced by the discourses of Modern Architecture in the early 20th century, a selection of 4 buildings built in close proximity to each other and having similar functions has been prepared, and these examples have been evaluated through the“Gesamtkunstwerk”narrative. These examples are; István Medgyaszay's Veszprém Petőfi Theatre, Arif Hikmet Koyunoğlu's Old Turkish Hearth Building, Bruno Taut's Glashaus and Rudolf Steiner's Goetheanum. In addition, another common point of the 4 buildings included in the selection is that they have a philosophical or ideological background. From this perspective, István Medgyaszay makes use of tradition to create a Hungarian national identity in the design of the Petőfi Theatre in Veszprém, while Arif Hikmet Koyunoğlu, with a similar concern, synthesises traditional elements with modern materials and techniques in the Turk Ocağı Headquarters Building as an expression of the ideology of the young republic in the process of new nation building. While Bruno Taut aimed to realise his ideas of glass utopia through Glashaus, Rudolf Steiner wanted to reflect the ideals of Anthroposophy with the Goetheanum building. As a result, it can be said that the 4 buildings examined within the scope of the thesis were constructed by the architect or designer as an object of ideology or utopia within the framework of“Gesamtkunstwerk”understanding as an object of ideology or utopia within the framework of a certain style by considering them as a whole with their facade, interior, furniture and even accessories in a way to support their ideological and philosophical backgrounds.
Benzer Tezler
- Art Nouveau, Art Deco ve Bauhaus arasında, İstanbul mimarlığında üslup melezlenmeleri: İnönü caddesi özelinde cephe analizleri üzerinden bir okuma
Hybridizations of styles between Art Nouveau, Art Deco and Bauhaus in Istanbul architecture: A reading on facade analysis specific to İnönü avenue
ULUÇ ALGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELVAN ERKMEN
- Çizim mimarlığı: Mimari bir motivasyon olarak çizim
Paper architecture: Drawing as a motivation of architecture
FUNDA TAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURBİN PAKER KAHVECİOĞLU
- İstanbul'da birinci ulusal mimarlık dönemi yapılar'ının kent bütünü içindeki yerinin değerlendirilmesi
Evalation of the first national architecture period buldings among thecity in İstanbul
SELDA KIZILDERE
- Mimarlıkta otantiklik teknolojileri kartografisi: Teknik aracılar, özneleşmeler ve mimarlık kültürü
A cartography for technologies of authenticity in architecture: Technical media, subject and the culture of architecture
HÜSEYİN FURKAN BALCI
- 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başı yapı cephelerinde kullanılan yapay taşların mimarlık ve koruma bilimi açısından değerlendirilmesi
An architectural evaluation of the artificial stones used on building façades of the late 19th and early 20th centuries with reference to conservation science
NİLÜFER BATURAYOĞLU YÖNEY