Karkas et fiyatlarının box-jenkins modeller ile geleceğe yönelik kestirimleri: Tokat ili örneği
Forecasting carcass meat prices with box-jenkins models: A case study on tokat province
- Tez No: 886377
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET SALTUK ARIKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Veteriner Hekimliği, Economics, Veterinary Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 61
Özet
Hayvancılık sektöründe kırmızı et fiyatlarının gelecekteki seyri, üreticiler ve tüketiciler açısından büyük önem arz etmektedir. Özellikle Türkiye'de, hayvansal ürünlerin piyasalarında yaşanan belirsizlik, enflasyonist ortam ve ithalat baskısı gibi faktörler, bu konuda ihtiyacı artıran ana etkenler olarak öne çıkmaktadır. Gelecekteki fiyat tahminlerinin yapılması, bu beklentiyi karşılayabilir ve zaman serilerinin ekonometrik yöntemlerle analizi bu tahminlerde kullanılabilmektedir. Bu çalışmada; Tokat ilinde karkas et fiyatlarının ekonometrik yöntemlerle geleceğe yönelik kestirimlerin yapılması amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için ekonometrik analiz yöntemlerinden Box-Jenkins geleceğe yönelik kestirim yöntemleri kullanılmıştır. Bu kapsamda, Tokat ilinde 2018-2024 yıllarına ait karkas fiyatlarının zaman serisi analizi ile çözümlenerek, bu fiyatların 2025 yılı için tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın materyalini Piyasa Takip Sisteminden elde edilen veriler oluşturmuştur. Veri seti; 2018-2024 yılları arasında kesilen aylık dana, inek, düve ve tosun karkas fiyatlarından oluşmuştur. Verilerin tanımlayıcı istatistikleri yapılarak fiyat tahmininde Box-Jenkins modellerinden uyum iyiliği yüksek olan modelin parametreleri tahmin edilerek fiyat kestirimi yapılmıştır. Zaman serilerinin analizlerinde SPSS 25 paket programı kullanılmıştır. Yapılan zaman serileri analizi sonucunda dana, düve, inek ve tosun karkas fiyatları için en uygun modeller sırasıyla ARIMA (1,1,0) (0,0,0), ARIMA (3,1,0) (0,0,0), ARIMA (3,1,0) (0,0,0) ve ARIMA (0,1,0) (1,1,0) modeli olarak belirlenmiştir. Belirlenen ARIMA modelleri doğrultusunda karkas fiyatlarının 2025 yılı Mayıs ayına kadar kestirim sağlanmıştır. Kestirim sonuçlarına göre Türkiye'de Mayıs 2025 döneminde dana karkas 378.57 TL/kg, inek karkas 397.69 TL/kg, düve karkas 352.61 TL/kg ve tosun karkas 550.37 TL/kg' ulaşması tahmin edilmiştir. Sonuç olarak, zaman serisi analizinin geleceğe yönelik olarak dana, düve, inek ve tosun karkas fiyatlarının tahmininde kullanılabileceği ancak tahminlerin zaman içerisinde güncellenmesi gerektiği ve hem üretici hem de tüketicilerin ileriye yönelik yapacağı planlamalara katkı sağlayabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the livestock sector, future red meat prices are of great importance to both producers and consumers. Particularly in Turkey, factors such as market uncertainty for animal products, inflationary pressures, and import competition are the main contributors to the increasing need for accurate price predictions. Forecasting future prices can meet this need, and econometric methods like time series analysis can be employed for this purpose. This study aims to forecast future carcass meat prices in Tokat province using econometric methods. Specifically, the Box-Jenkins forecasting methods, a subset of econometric analysis techniques, will be utilized. The objective is to analyze the carcass prices from 2018 to 2024 in Tokat province through time series analysis and to predict these prices for 2025. The study will use data obtained from the Market Monitoring System, including monthly prices of calves, cows, heifers, and heifers slaughtered between 2018 and 2024. Descriptive statistics will be calculated, and price estimation will be conducted by identifying the model parameters with the highest goodness of fit from the Box-Jenkins models. Time series analyses will be performed using the SPSS 25 software package. As a result of the time series analysis, the most suitable models for calf, heifer, cow and calf carcass prices are ARIMA (1,1,0) (0,0,0), ARIMA (3,1,0) (0,0,0) respectively. , has been determined as ARIMA (3,1,0) (0,0,0) and ARIMA (0,1,0) (1,1,0) model. In line with the determined ARIMA models, carcass prices have been estimated until May 2025. According to the estimation results, it is estimated that the calf carcass will reach 378.57 TL/kg, the cow carcass will reach 397.69 TL/kg, the heifer carcass will reach 352.61 TL/kg and the heifer carcass will reach 550.37 TL/kg in May 2025 in Turkey. As a result, it was concluded that time series analysis can be used to predict calf, heifer, cow and bull carcass prices for the future, but the predictions should be updated over time and can contribute to the future planning of both producers and consumers.
Benzer Tezler
- Et sanayi işletmelerinde, parçalama departmanı birleşik ürünlerinde çeşitli maliyet hesaplama yöntemleri üzerine bir araştırma
A study on various cost calculation methods employed for the compound products at the cutting department of industrial meat processing plants
ÇİĞDEM KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
İşletmeAnkara ÜniversitesiHayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YAVUZ CEVGER
- Türkiye'de hayvancılık sektörünün sorunlarının et fiyatlarına yansıması Kars örneği
Livestock sector not issue price of reflection in Turkey Kars example
ERCÜMENT CİMŞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiKafkas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT ÖZŞAHİN
- Kırmızı et mamülleri imalat işletmelerinin ekonomik analizi ve sektöre ilişkin sorunların tespiti
Economic analysis of the red meat products manufacturing enterprises and the determination of the problems related to the sector
MURAT POLAT
Doktora
Türkçe
2018
Veteriner HekimliğiAnkara ÜniversitesiHayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ CEVGER
- Dünya, AB ülkeleri ile Türkiye'de koyun eti üretiminin mevcut durumu, sorunları ve geleceği
Future and problems, current state of sheep meat production in Turkey, European countries and the world
SHAHEEN FALAH SALEH MOKHTAR
- Türkiye küçükbaş hayvan yetiştiriciliği potansiyelinin belirlenmesi: Fiyat projeksiyonunun yapılması
Determination of Türkiye's ovine breeding potential: Making a price projection
İSA YAVUZ KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA OLFAZ