Kamu okullarında yaşanan bütçe sorunları bağlamında Türkiye için bir okul bütçesi modeli önerisi
A school budget model proposal for Türkiye in the context of budget problems experienced in public schools
- Tez No: 888146
- Danışmanlar: PROF. DR. KASIM KARAKÜTÜK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 290
Özet
Bu araştırma, Türkiye'de okullara kaynak sağlama sistemindeki sorunları inceleyerek, farklı ülkelerdeki örneklerden yararlanarak, Türkiye'deki okulların gereksinimlerini karşılayacak bir bütçe modeli önermeyi amaçlamaktadır. Araştırma iki boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın birinci boyutunda çalışma grubu oluşturulmuştur. Çalışma grubu, Ankara'nın üç farklı ilçesinde (Çankaya, Keçiören, Mamak) görev yapan 18 okul müdürü, üç öğretmen, üç okul aile birliği üyesi ve İlçe Milli Eğitim Şube Müdürlüklerinde görev yapan üç şube müdüründen oluşmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi, ölçüt örneklem ve kolay ulaşılabilir durum örneklemesi temel alınarak oluşturulmuştur. Araştırma bir olgubilim çalışmasıdır. Araştırmada verileri elde etmek için uzman görüşleri alınarak görüşme soruları oluşturulmuş ve kapsam geçerliği sağlanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmeler ile ulaşılan araştırma verileri betimsel çözümleme yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın ikinci boyutunda birinci boyutundan elde edilen veriler çerçevesinde Türkiye için bir okul bütçesi modeli önerilmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlara bakıldığında; Türkiye'de okulların öğretim hizmetini beklenen düzeyde sunabilmesi için sorunlar yaşadığı görülmüştür. Okul aile birlikleri aracılığı ile okullara sağlanan ek kaynakların farklılaşmasından dolayı okullar arasında bir eşitsizlik oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır. Görüşme yapılan katılımcılar bütçe yetersizliğinden kaynaklanan sorunların çözümü için okullara bütçe verilmesini önermiştir. Çalışma grubu üyeleri okul bütçesinin planlanmasına okul içindeki tüm işgörenlerin katılımını önermişlerdir. Sabit ve öngörülmeyen giderlerin hesaplanması ve okulda yapılacak etkinliklerin planlanması ile bir bütçe tekniği kullanarak bütçe hazırlanması önerilmiştir. Mali disipline katkı sağlayacağı için bütçenin fayda maliyet hesaplaması yapılarak oluşturulması önerilmiştir. Eğitim ve okul yöneticileri okul bütçesi yönetiminde deneyimli oldukları için, bütçe hazırlama sorumluluğunun yalnızca bu işgörenler tarafından üstlenilmesi gerektiği belirtilmiştir. Alanyazın taraması, okul müdürleri, eğitim yöneticileri, öğretmenler ve okul aile birliği üyelerinin görüşleri temel alınarak bir model geliştirilmiştir. Modelin amaç, yapı ve süreç boyutlar ile betimlenmesi amaçlanmıştır. Farklı sosyoekonomik arka planlardan gelen veya farklı öğrenme gereksinimlere sahip öğrenciler arasındaki başarı farkı kapatılmalıdır. Bu yüzden ağırlıklı öğrenci formülü kullanılarak okullara bütçe verilmelidir. Her öğrenciye gereksinim duyabilecekleri ek kaynakları yansıtan bir“katsayı ağırlığı”verilmelidir. Öğrenci başına ödeme yapıldığında 1 olarak belirlenen katsayı değeri, okulun bulunduğu bölgenin SED'ine ve öğrencinin sosyoekonomik durumuna göre ayarlanmalıdır. Okulun yapılan harcamalarıın uygunluğu ile bütçe planınında belirtildiği şekilde gerçekleşebilmesi için okul içerisinde bütçe izleme, okul yönetimi tarafında sürekli yapılmalıdır. Geliştirilen bu model ile öğrenci ve okulların gereksinimlerini dikkate alarak kamusal kaynakların adil bir şekilde okullara sağlanması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to propose a budget model that will meet the needs of schools by identifying the problems of school resource allocation system in Turkey and using examples from different countries. The phenomenological study consists of two dimensions. In the first dimension of the study, a study group was formed. The study group consisted of 18 school principals working in three different districts of Ankara (Çankaya, Keçiören, Mamak), three national education directors, three teachers working in the same districts and the members of the parent school association of the schools. The study group of the research was formed via maximum diversity, criterion sampling, and convenience sampling. To collect data, interview questions were developed based on expert opinions, and content validity was ensured. The study data collected through semi-structured interviews were analyzed using the descriptive analysis method. In the second dimension of the study a school budget model for Türkiye was proposed within the framework of the data collected from the first dimension. The results of the study indicate that schools in Türkiye face challenges in providing the expected level of educational services. It was concluded that an inequality has arisen among schools due to the variation in additional resources provided through school-family associations. Participants in the interviews suggested that budgets should be allocated to schools to address the issues arising from budget insufficiency. The members of the study group have proposed the involvement of all staff within the school in the planning of the school budget.It has been stated that since educational and school administrators are experienced in managing school budgets, the responsibility of preparing the budget should be undertaken solely by them. A model was developed based on a literature review and the opinions of school principals, educational administrators, teachers, and members of school-family associations. The model is intended to be described in terms of its objectives, structure, and process dimensions. The achievement gap between students from different socioeconomic backgrounds or with varying learning needs must be closed. Therefore, schools should be allocated budgets using a weighted student formula. Each student should be assigned a“weighting coefficient”that reflects the additional resources they may need. The coefficient value set at 1 for per-student funding should be adjusted based on the socioeconomic disadvantage (SED) of the area where the school is located and the socioeconomic status of the student. To ensure that the school's expenditures are appropriate and align with the budget plan, budget monitoring should be conducted continuously by the school administration.The model aims to ensure the fair allocation of public resources to schools by taking into account the needs of students and schools with this developed model.
Benzer Tezler
- Globalleşme sürecinde gelişmekte olan ülkelerdeki maliye politikası uygulama sonuçları ve Kırgızistan örneği
The results of fiscal policies in less developed countries within process of globalization and Kyrgyzstan case
RUSLAN LAMİYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MaliyeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LÜTFÜ ÖZTÜRK
- Күндөлүк эсеп тартыштыгы көйгөйү жана анын туруктуулугу: кыргызстан мисалында
Cari açık problemi ve sürdürülebilirlik: Kırgızistan örneği
UUBOLSUN NURKAMİLOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ZAMİRA ÖSKÖNBAEVA
- Sekiz yıllık ilköğretim okullarında yaşanan sorunlara ilişkin yönetici görüşleri (İstanbul il örneği)
The Ideas of the managers about the problems hoppening in eight year primary schools (as an example in Istanbul)
SERHAT YENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HASAN BASRİ GÜNDÜZ
- Kamu okullarına yönetici görevlendirme sisteminin değerlendirilmesi
Evaluation of administrator assignment system for public schools
AYNUR AKYILDIZ TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TARIK SOYDAN
- Öğretmenlerde sabır ve tükenmişlik ilişkisi
The relationship between patience and burnout in teachers
ERDAL MERİÇ
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ERDEM