Duyguların kesinlik-belirsizlik boyutunun belleği dışa yükleme sürecine etkisi
The effect of the certainty-uncertainty dimension of emotion on the memory offloading process
- Tez No: 888404
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYCAN KAPUCU ERYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: belleği dışa yükleme, dışsal bellek, duygu, kesinlik, memory offloading, external memory, emotion, certainty
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Belleği dışa yükleme, çağlar boyu insanlar tarafından kullanılmış bir bellek stratejisi olsa da teknolojik gelişmeler nedeniyle günlük yaşamdaki yeri giderek artmaktadır. Stratejik kullanıldığında verimliliği artıran bu strateji, dışa yükleme yapılan dışsal kaynağa erişim olmadığında bilginin daha zayıf hatırlanmasına neden olmaktadır. Literatürde bulunan birçok çalışma belleği dışa yüklemenin zayıflatıcı etkisini çeşitli yöntemlerle ortaya koymuştur. Buna karşın günümüze değin yapılmış çalışmalar arasında duygunun bu süreç üzerindeki etkisine rastlanmamıştır. Değerlendirme eğilimi yaklaşımına dayanan birçok çalışma duygunun kesinlik düzeyinin sezgisel düşünme ve bilişsel kestirme yollara başvurma eğilimini artırdığını ortaya koymuştur. Bilişsel kestirme yollara başvurmanın bilgiyi dışsal kaynaktan edinme eğilimi ile ilişkili olduğuna dair bulgulara da dayanarak duygunun kesinlik düzeyi arttıkça belleği dışa yükleme eğiliminin artacağı hipotez edilmiştir. Deneyde kesinlik ve belirsizlikle ilişkili olarak kullanılmak üzere korku ve tiksinti duyguları nötr duygu koşulu ile bir arada incelenmiş, bu duygular film parçası yoluyla duygu sevki yöntemiyle prosedüre dahil edilmiştir. Bunu incelemek üzere önce hedef örneklem üzerinde kullanılmak üzere bir uyaran seti geliştirilmiş, ardından literatürde bulunan çalışmalardan bu örnekleme uyarlanan bir deney prosedürü oluşturulmuştur. Bu prosedürle katılımcıların belleği dışa yükleme olanağına sahip olduğu ve olmadığı durumlardaki uyaran belleği performansları incelenmiş, bunun yanı sıra deney sonrasında kaynak belleğine ilişkin değerlendirmeler de yapılmıştır. Bellek duyarlılığı ve tepki yanlılığını birbirinden bağımsız olarak incelemek üzere veri sinyal tespit kuramı çerçevesinde analiz edilmiştir. Analizler sonucunda belleği dışa yüklemenin zayıflatıcı etkisi literatürle uyumlu şekilde gözlemlenmiş, deney prosedürü ve uyaran setinin Türkiye örnekleminde çalıştığı sonucuna varılmıştır. Çalışma bulguları arasından en önemlisi, korku ve tiksinti duygularının belleği dışa yükleme eğilimini azalttığı, buna karşın bilinçli olarak uygulanan bir belleği dışa yükleme stratejisinin bu azaltıcı etkiyi ortadan kaldırdığı bulgusudur.
Özet (Çeviri)
Even though memory offloading is a strategy that has been used by people over ages, it is becoming more common in daily life due to technological advances. When used strategically, it boosts efficiency, but if access to the external source is disrupted, it can impair memory performance. There are already many previous studies that have shown the disrupting effects of memory offloading. However, there has not been much research on how emotions affect this process. Studies based on the appraisal tendency framework suggest that as the certainty level of emotion increases, the tendency to intuitive thinking and using heuristics also increase. Since heuristics are related to the tendency of providing information from external sources, it's hypothesized that emotions that are associated with higher certainty lead to an increase of the tendency of memory offloading. In the experiment, as emotion conditions, fear which is associated with uncertainty and disgust which is associated with certainty were induced alongside a neutral emotion condition. For this, emotion induction by film clips method was used. A experiment procedure and a stimulus set to use with it was created based on previous studies in this area. Participants' memory performance for items was tested in situations where memory offloading was possible and where it was impossible. The source memory performance for the items was also measured after the experiment. To examine memory sensitivity and response bias independently of each other, the data were analyzed within the framework of signal detection theory. Consistent with previous research, the analysis showed that memory offloading weakens memory performance. It was also concluded that the experiment and stimulus set works well for the Turkish sample. The most important finding of the study is that fear and disgust reduce the tendency to offload memory, but consciously using memory offloading strategies can counteract this effect.
Benzer Tezler
- Kesinlik/belirsizlik değerlendirme eğiliminin duygu tahminlemeye etkisi
The effect of certainty/uncertainty appraisal tendency on affective forecasting
BEYZA YENER
- Duygunun kural temelli ve benzerlik temelli kategorizasyon süreçleri üzerine etkisinin değerlendirme eğilimi yaklaşımı bağlamında incelenmesi
The investigation of the effect of emotion on rule-based and similarity-based categorization processes in the context of appraisal tendency framework
ELVAN ARIKAN İYİLİKCİ
- Tanıma belleği kararlarında duygusal kesinlik ve belirsizlik etkilerinin difüzyon modeliyle incelenmesi
The investigation of emotional certainty and uncertainty effects on recognition memory decisions with diffusion modeling
ELİF YÜVRÜK GÖKDAĞ
- Kronik rahatsızlıklarda zihinselleştirmenin rolüne ilişkin bir araştırma: Tip 1 Diyabet hastalarında zihinselleştirmenin tedavi uyumuyla ilişkisinin incelenmesi
A research on the role of mentalization in chronic diseases: Investigating the relationship of mentalization to the treatment compliance in patients with Type 1 Diabetes
KADİR MERT DURNA
