Kentsel yayılım bölgelerindeki kırsal alanlar için kavramsal peyzaj planlama modeli önerisinin geliştirilmesi; Antalya kenti örneği
Development of a conceptual landscape planning model proposal for rural areas in urban sprawl zones; The case of Antalya city
- Tez No: 888552
- Danışmanlar: PROF. DR. MERYEM ATİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Kentsel yayılma, kentsel alanların çevredeki kırsal veya gelişmemiş arazilere doğru kontrolsüz ve plansız bir şekilde genişlemesi olup, kent çevresindeki kırsal alanlar genellikle nüfus artışı, artan konut talebi ve ulaşım ağları ile genişleyen kentlerin baskısı altında hızlı değişime uğramaktadır. Tarımsal üretim, gıda güvenliği, geleneksel yaşam, doğa koruma başta olmak üzere çoklu fonksiyona sahip kırsal yayılım alanların yönetiminde doğru planlama araçlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tez çalışmasında Antalya kenti merkez ilçe sınırlarında yer alan kentsel yayılım alanlarındaki kırsal bölgelerin doğal, fiziksel ve sosyal/ekonomik/kültürel özellikleriyle birlikte değerlendirilip, kalkınma hedefleri ışığında kent ve kırın bir arada ele alındığı geçiş alanlarında bütüncül ve kavramsal bir Peyzaj Planlama Modeli önerisinin getirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda Antalya Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı, Muratpaşa ve Serik merkez ilçeleri 1984-2003-2022 yılları arasında ve 3 dönemde arazi kullanım (AK)/arazi örtüsü (AÖ) değişimleri ortaya koyulmuş, AK/AÖ değişiminde etkili olduğu belirlenen değişkenler yardımıyla AK/AÖ kullanımlarında gerçekleşecek 2041 yılı projeksiyonu ve kentleşmenin gelecekteki olası sonuçları tahmin edilmiş, bu projeksiyon üzerinden kentsel yayılım alanları içerisinde kalacak ve potansiyel değişim riski altında bulunan kırsal nitelikteki alanlar tespit edilmiş, kentsel yayılım içinde kalan kırsal nitelikteki Çakırlar, Çamlıbel, Gökçam ve Zümrüt mahalleleri için stratejiler geliştirilmiş ve kavramsal bir Peyzaj Planlama Modeli önerisi getirilmiştir. Çalışma sonuçları Antalya kenti özelinde alınan kararların kırsal nitelikli mahallelerde özellikle tarımsal alan ve doğal alanların kaybına sebep olduğunu ve biyofiziksel eşiklerin geri planda kaldığını göstermektedir. Bu bağlamda karmaşık olan kentsel yayılma kavramının nedenleri ve sonuçlarının üzerinden çok yönlü bir bakış açısıyla kentsel-kırsal dokunun mekandaki değişimi ve dağılımını gösteren birçok gösterge sunarak kentsel yayılmanın izlenmesi sağlanmıştır. Çalışma kapsamında önerilen Kavramsal Peyzaj Planlama Modeli'nin kent, yayılım bölgeleri ve kırsal bölgeyi birlikte ele alması ile elde edilen sonuçların planlama kararları verilirken önlem alınmasını sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Urban sprawl is the uncontrolled and unplanned expansion of urban areas into surrounding rural or undeveloped lands, and rural areas around cities often undergo rapid change under the pressure of population growth, increasing housing demand and expanding cities with transportation networks. Proper planning tools are needed in the management of rural sprawl areas with multiple functions such as agricultural production, food security, traditional life and nature conservation. In this thesis, it is aimed to evaluate the natural, physical and social/economic/cultural characteristics of the rural areas in the urban sprawl areas within the borders of the central districts of Antalya city and to propose a holistic and conceptual Landscape Planning Model in transition areas where urban and rural areas are handled together in the light of development goals. In this context, land use (LU)/land cover (LC) changes in Antalya Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı, Muratpaşa and Serik central districts between 1984-2003 and 2022 and in 3 periods have been revealed, and with the help of the variables determined to be effective in the LU/LC change, the projection of 2041 in the LU/LC uses and the possible future consequences of urbanization have been estimated, Based on this projection, rural areas that will remain within the urban expansion areas and are under the risk of potential change have been identified, strategies have been developed for the rural Çakırlar, Çamlıbel, Gökçam and Zümrüt neighborhoods within the urban expansion and a conceptual Landscape Planning Model has been proposed. The results of the study show that the decisions taken in the city of Antalya have led to the loss of agricultural and natural areas in rural neighborhoods and that biophysical thresholds have remained in the background. In this context, urban sprawl has been monitored by presenting many indicators showing the change and distribution of the urban-rural texture in space with a multidimensional perspective on the causes and consequences of the complex concept of urban sprawl. It is expected that the Conceptual Landscape Planning Model proposed within the scope of the study will address the city, sprawl zones and rural areas together and the results obtained will enable measures to be taken while making planning decisions.
Benzer Tezler
- Conflictual interplay between rural and urban areas: Demarcation of peri-urban areas and challenges in planning, the case of Izmir
Kentsel ve kırsal alanlar arasındaki çatışmalı etkileşim: Kentsel çeper alanlarının belirlenmesi ve planlamasındaki zorluklar, İzmir örneği
SENA AYDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİGEN AKPINAR
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ ÇELİK
- Investigation of optimum solar-wind hybrid or separate water pumping and electricity generation systems for somalia
Optimum güneş-rüzgar hibrit veya ayrı su pompalama ve elektrik üretim sistemlerinin somali için araştırılması
ZAKARIA IBRAHIM ALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
EnerjiSelçuk ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FARUK KÖSE
- Liman kentlerinin kimlik ve kavranabilirlik açılarından değerlendirilmesi: Giresun ve Hamburg limanları
The evaluation of port cities in terms of identity and comprehension: Giresun and Hamburg ports
ŞUARA GEDÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Arel ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLFERAH ÇORAPÇIOĞLU
- Micro-climatic effects of green roof applications in dense urban areas
Yoğun kentsel alanlarda yeşil çatı uygulamalarının mıkro*iklimsel etkileri
TANNAZ SABAMEHR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Estimation of PM10 variations in the Southeastern and Eastern Anatolia regions of Türkiye using remote sensing and statistical models
Türkiye'nin Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki PM10 değişimlerinin uzaktan algılama ve ı̇statistiksel modeller kullanılarak tahmini
SULTANAY MURZAEVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL