Ebu't-Tayyib et-Taberî'nin et-Ta'lîkatü'l-Kübrâ fi'l-Füru' isimli eserinin hilâf ilmi açısından incelenmesi (Kitabü'l-gasp özelinde)
Examination of Ebu't-Tayyib et-Taberî's work 'et-Ta'lîkatü'l-Kübrâ fi'l-Füru'' from the perspective of Ilm al-khilaf (In Kitabü'l-gasp)
- Tez No: 889483
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HACER YETKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Ebu't-Tayyib et-Taberî (450/1058), hicri V. asırda Bağdat'ta kadılık yapmış ve Irak Şâfiî fukahasının otoritesi kabul edilen, münazaracı kişiliğiyle ön plana çıkmış önemli bir alimdir. Pek çok alanda eser telif etmiş olan Taberî'nin günümüze ulaşmış önemli eserlerinden biri Muhtasaru'l-Müzenî'ye şerh olarak telif ettiği et-Ta'lîkatü'l-kübrâ fi'l-füru' isimli eseridir. Çalışmamızda bu eserin tanıtılmasına katkı sağlamanın yanı sıra hilâf eserlerine benzer yönlerini ortaya koymak hedeflenmektedir. Müellifin mukaddimesinde, ihtilaflı meselelere yoğunlaşacağını belirttiği şeklindeki hedefi başta olmak üzere cedelî üslupla yazılan hilâf mesâilinin eserde geniş yer tutması ve ''ta'lîk/ta'lîka'' ifadesinin genellikle ihtilaflı meselelerin derlendiği ders notlarını isimlendirmede kullanılan bir kavram olması dikkate alındığında; bu eserin ilm-i hilâf nitelikleri baskın bir eser olduğu dolayısıyla hilâf açısından incelenmeye uygun olduğu anlaşılmaktadır. İki bölümden oluşan tezimizin ilk bölümünde Ebu't-Tayyib et-Taberî'nin hayatı, ilmi kişiliği ve et-Ta'lîkatü'l-kübrâ'nın genel özellikleri ortaya konmuştur. İkinci bölümde ise Ta'lîka'nın hilâf eserlerine yakınlığı, müellifin kullandığı cedel yöntemleri ve hilâf mesâiline etkisi gasp bölümü özelinde incelenip tahlil edilerek aktarılmıştır. Bu etkinin somut olarak tespiti için Ta'lîka'nın gasp bölümündeki hilâf mesâili; Taberî'nin öğrencisi Ebu İshak eş-Şîrâzî'nin (476/1083) en-Nüket ve Taberî ile münazaraları kayıtlara geçen çağdaşı Hanefî alim Kudûrî'nin (428/1073) et-Tecrid isimli hilâf eserleri ile yine Taberî'nin çağdaşı Şâfiî fakih Mâverdî (450/1058)'nin Muhtasaru'l-Müzenî şerhi olarak yazdığı el-Hâvi'l-kebîr isimli eserindeki ihtilaflı meselelerle mukayese edilerek incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Ebu't-Tayyib et-Taberî (450/1058) was a prominent scholar who lived in Baghdad during the 5th century of the Hijri. He served as a judge and was recognized as an authority among the Shafi'i jurists in Iraq, noted for his debating persona. Among his numerous works et-Ta'lîkatü'l-kübrâ fi'l-füru' ise one of his rare works that has survived to the present day,which he wrote as commentary of Muhtasaru'l-Müzenî. In this study, our aim is introduction of this work along with highlighting its similarities to works on ilm al-khilaf. Based on the author's initial intention to center on contentious issues, the work's extensive coverage of khilâf topics in a dialectical (jadal) manner, and the common application of“ta'lîk/ta'lîka”for course notes on disputed matters, it is clear that this work predominantly displays ilm al-khilaf characteristics, thus making it ideal for examination from a khilâf standpoint. This thesis comprises two chapters. The first chapter presents Abu al-Tayyib al-Taberî's life, scholarly persona, and the general characteristics of al-Ta'lîkat al-kübrâ. The second chapter focuses on the proximity of Ta'lîka to works of khilaf, the jadal (dialectical) methods employed by the author, and their impact on khilaf issues, specifically examined and analyzed in the usurpation (gasp) section. To concretely ascertain this impact, the khilaf issues in the usurpation section of Ta'lîka are compared with the corresponding sections in en-Nüket, a khilaf work by Taberî's student Abu İshak Shîrâzî (476/1083), and al-Tecrid by Qudûrî (428/1073), a contemporary of Taberî noted for his recorded debates with him. Additionally, comparisons with the disputed issues in al-Hâvi al-kebîr, written by the Shafi'i jurist Mâverdî (450/1058) as a commentary on Muhtasaru'l-Müzenî, are included.
Benzer Tezler
- قرة الأنظار على شرح تنوير الأبصار لأبي الطيب السندي (1149هـ)المقدمة إلى نهاية كتاب الطهارة (دراسة وتحقيقاً)
Ebû Tib es-Sindi'nin (Ö. 1149 H.) Kurratü'l-Enzâr Alâ Şerhi Tenviri'l-Ebsâr adlı eserinin tahkik ve analizi (Giriş bölümünden taharet bölümüne kadar)
OSAMAH GHANAM MOHAMMED MOHAMMED
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Abdulsalam Yousuf Essa AL-YAGOOB
- Sıddîk Hasan Han (Ö. 1307/1890) ve Hadis Şerh Metodu
Siddiq Hasan Khan (D. 1307/1890) and Hadith Commentary Method
YUNUS HATİPOĞLU
- Ebu't-Tayyib el-Lugavî ve Arap dilbilimi açısından Kitâbu'l-Ezdâd'ı
Abu at-Tayyib al-Lughawî and his work Kitâb al-Addâd from the viewpoint of Arabic linguistics
SELÇUK PEKPARLATIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET TASA
- Ebu't-Tayyib el-Mutenebbî'nin şiirlerinde yabancılaşma olgusu
The phenomenon of alienation in the poems of Ebu't-Tayyib el- Mutanebbi
ABDULKADİR AYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH TUR
- İmam Ebu't-Tayyib es-Sindî'nin (ö. 1149) Kurratü'l-Enzâr alâ Şerhi Tenvîri'l-Ebsâr İsimli Eseri
قرة الأنظار على شرح تنوير الأبصار للإمام أبي الطيب السندي(ت:1149هـ)(دراسةً وتحقيقاً)
MHMOOD ABDULRAHMAN SHLASH AL-HUSSEIN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF GEZER