Bir bilim olarak iktisadın edebiyat üzerindeki etkisi: Adalet Ağaoğlu romanlarında iktisadi arka plan
The effect of economics as a science on literature: Economic background in Adalet Ağaoğlu novels
- Tez No: 889675
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET GÜNEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Edebiyat, iktisat, iktisat ve edebiyat, roman, yabancılaşma, modernizm, postmodernizm
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Sınırsız ihtiyaçların kıt kaynaklarla karşılanmasının en verimli yolunu bulmak olarak tanımlanabilecek iktisat sosyal bir bilimdir. İnsanın davranışının, doğayla mücadelesinin, toplum olmasının, devletler kurmasının, savaşlar yapmasının, antlaşmalara varmasının, insanın üretim, bölüşüm ve tüketim faaliyetinden yani iktisattan bağımsız olması düşünülemez. Edebiyat ise yeryüzünün bilinç taşıyan varlığı insanın eseri, söz ile ortaya koyduğu sanatıdır ki insan var olduğundan beri var olmuştur ve onu her yönüyle yansıtmıştır ve yansıtacaktır. O halde varlığını insana borçlu ve düşünce sistematiğini, felsefesini oluşturma yönünden insanın üzerinde etkili sosyal bilimler olarak iktisat ve edebiyat birbiriyle ilişkilidir. Bu ilişki kökten ve insanlık tarihi kadar eski iken Cumhuriyet Döneminde eserlerini vermiş Adalet Ağaoğlu'nun romanlarını bu ilişkinin nasıl etkilediği, özellikle bir bilim olarak iktisadın Ağaoğlu'nun kalemine nasıl yön verdiği bu çalışmanın sınırlarını oluşturmaktadır. Adalet Ağaoğlu (1929-2020) edebi yaşamına tiyatro ve radyo oyunları ile başlamıştır ancak daha çok roman ve öyküleri ile tanınmaktadır. Yazarın bu çalışmaya konu olan romanları yayım tarihlerine göre; Ölmeye Yatmak (1973), Fikrimin İnce Gülü (1976), Bir Düğün Gecesi (1979), Yazsonu (1980), Üç Beş Kişi (1984), Hayır (1987), Ruh Üşümesi (1991), Romantik Bir Viyana Yazı (1993) ve son kitabı Dert Dinleme Uzmanı(2014) olarak toplam dokuz eserdir. Bunlardan Ölmeye Yatmak, Bir Düğün Gecesi ve Hayır romanları Dar zamanlar Üçlemesi olarak bir nehir roman örneği olarak bilinmekte iken son kitabı Dert Dinleme Uzmanı'nın da dahil olması ile dörtleme olmuştur. Adalet Ağaoğlu eserlerinde toplumun iktisadi yapısına geniş bir şekilde yansıtmasının yanı sıra iktisat teorisi, iktisat politikası, kalkınma iktisadı, sınıfsal yapı, yabancılaşma, gelir dağılımı, gelişmiş-az gelişmiş ülke ayrımı, modern ve postmoderniktisat, üretim farklılaştırması gibi iktisadi derinlik içeren alanlara da yer vermiştir. Romanları; mekan, zaman, kişi, olay temel unsurlarının iktisat yönünden değerlendirilmesine geniş imkan tanımaktadır. Bir yandan Cumhuriyet'in ilk dönemlerinin iktisadi yapısını ele alırken öte yandan söz gelimi aslında bir iktisadi terim olan yabancılaşma gibi terim, kavram ve olguların kahramanlarının üzerinden okunmasına fırsat vermektedir. Modernizmin keskin sınırlar çizerek birbirinden ayırmaya çalıştığı bilimleri postmodernizm bu sınırları tahrif ederek birbirinin alanlarına doğru hareket ettirmiştir. İnsanın bütünü görme, bütüncül okuma isteği interdisipliner (disiplinlerarası) bir bakışla mümkün olabilecektir. Roman çok katmanlı yapısıyla bilimler arası ve bilim-sanat arası ilişkinin gözle göründüğü anlatı türüdür. Hem bir bilim hem de bir sanat olan edebiyatın iktisat ile kurduğu ilişkiyi okumak bugünün akademik dünyasının bir gereğidir. Adalet Ağaoğlu toplumunu, insanını, dünyayı, dünyanın gittiği yeri iyi tanıyan bir isim olarak romanlarıyla bu ilişkinin okunması açısından işlevsel bir örnek olduğu için seçilmiştir.
Özet (Çeviri)
Economics is a social science that can be defined as finding the most efficient way to meet unlimited needs with scarce resources. Man's struggle with nature, being a society, establishing states, making wars, reaching agreements are not independent of the production, distribution and consumption activities of man and therefore from economics. Literature is the conscious existence of the earth, the work of man, the art that he reveals with words, which has existed since the existence of man and has reflected and will reflect him in every aspect. In that case, economics and literature, which are social sciences that owe their existence to human beings and are influential on humans in terms of forming their thought system and philosophy, are interrelated. While this relationship is as old as the history of humanity, how this relationship affects the novels of Adalet Ağaoğlu who wrote her works in the Republican Period, and how economics as a science directs Ağaoğlu's pen constitute the limits of this study. Adalet Ağaoğlu (1929-2020) started her literary life with theater and radio plays, but she is mostly known for her novels and stories. According to the publication dates of the author's novels, which are the subject of this study,“Ölmeye Yatmak”(1973),“Fikrimin İnce Gülü”(1976),“Bir Düğün Gecesi”(1979),“Yazsonu”(1980),“Üç Beş Kişi”(1984),“Hayır”(1987),“Ruh Üşümesi”(1991),“Romantik Bir Viyana Yazı”(1993) and his last book,“Dert Dinleme Uzmanı”(2020), is a total of nine works. Among them,“Ölmeye Yatmak”,“Bir Düğün Gecesi”and“Hayır”novels are known as an example of a river novel as the Narrow Times Trilogy, while her last book has become a quartet with the inclusion of“Dert Dinleme Uzmanı”. In addition to giving wide coverage to the economic structure of society in his works, Adalet Ağaoğlu also included areas with economic depth such as economic theory, economic policy, development economics, class structure, alienation, income distribution, distinction between developed and underdeveloped countries, modern and postmoderneconomics, and production differentiation. Her novels and stories provide ample opportunity to evaluate the basic elements of space, time, person and event in terms of economics. On the one hand, it examines the economic structure of the early periods of the Republic, while on the other hand, it provides the opportunity to read terms, concepts and phenomena such as alienation, which is actually an economic term, through its heroes. Postmodernism moved the sciences, which modernism tried to separate from each other by drawing sharp boundaries, towards each other's fields by removing these boundaries. A person's desire to see the whole and read holistically will be possible with an interdisciplinary approach. The novel is a type of narrative in which the relationship between science and science and art is visible with its multi-layered structure. Reading the relationship between literature, which is both a science and an art, and economics is a necessity of today's academic world. As a name who knows his society, people, the world and the place where the world is going, Adalet Ağaoğlu has been chosen because it is a functional example in terms of reading this relationship with her novels. Keywords in English: Literature, economics, economics and literature, novel, alienation, modernism, postmodernism.
Benzer Tezler
- Türk kadın roman yazarlarında göç kaynaklı toplumsal sorunlar
Migration-related social problems in Turkish women writers
BURCU TÜTAK
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ TAŞTAN
- Psychiatric power in contemporary British drama: Tom Stoppard's Every Good Boy Deserves Favour, Sarah Daniels's Head-rot Holiday and Joe Penhall's Blue/Orange
Çağdaş İngiliz tiyatrosu'nda psikiyatrik iktidar: Tom Stoppard'ın Every Good Boy Deserves Favour, Sarah Daniels'ın Head-rot Holiday ve Joe Penhall'ın Blue/Orange eserleri
NUR ÇÜRÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SILA ŞENLEN GÜVENÇ
- Hayal aktivitelerinin üniversite öğrencilerinin İngilizce derslerine yönelik başarı, ilgi ve tutumları üzerindeki etkisi
Effect of imagination activities on university students' achievement, interest and attitude toward English lesson
ERDOĞAN DOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALTAY EREN
- Denbêjî di peywenda patronajê de
Patronaj bağlamında denbgêjlik
ZEKİ GÜRÜR
Yüksek Lisans
Kürtçe
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYRULLAH ACAR
- Üniversite öğrencilerinin tüketim tercihleri: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi ve Çankaya Üniversitesi örnekleri
Consumption preferences of university students: Ankara Haci Bayram Veli University and Çankaya University examples
RIFAT AYDIN