İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi hat levha bölümüne kayıtlı Hilye-i Şeriflerin tezhiplerinin incelenmesi
Examination of Hilya-i Sharif's illumination ornaments in the calligraphy section of the Istanbul Turkish and Islamic Arts Museum
- Tez No: 889926
- Danışmanlar: DOÇ. İLKER ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Müzecilik, Crafts, Fine Arts, Museology
- Anahtar Kelimeler: Hat Levha, Hilye-i Şerif, Kültürel Miras, Tezhip, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Calligraphy, Hılya-ı Sharıf, Cultural Heritage, Illumination, Museum of Turkish and Islamic Arts
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Sanat eserleri, uygarlıkların medeniyet seviyelerini ve estetik arayışlarını en güzel şekilde ifade eden tasarım araçlarıdır. Bu araçlardan biri de Türk sanatlarında kullanılan hilye-i şerif formlarıdır. Süs, ziynet, cevher, güzel sıfatlar, güzel yüz anlamlarına gelen Hilye-i Şerif terimi; Hz. Muhammed'in fiziksel vasıflarının ve karakter özelliklerinin anlatabilmesi amacı ile tasarlanmış formlara verilen isimdir. Geçmişten dönemlerden günümüze kadar ulaşılabilen kültürel mirasımızın unsurları Hilye-i Şerifler, günümüzde özel koleksiyonlar, müzeler ve kütüphanelerde muhafaza edilmektedir. Müzeler, tarihî eserleri bilimsel metodolojilerle tespit eder, analiz eder, değerlendirir, korur, tanıtır ve sergiler. Eğitim programlarıyla halkı bilinçlendirir ve toplumun kültürel düzeyini yükseltmeyi hedeflerler. Bu kurumlar, önemli kültürel değere sahip yazma eserler de dahil olmak üzere geniş bir tarihi materyal koleksiyonuna sahiptirler. İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi, çeşitlilik ve zenginlik açısından önemli bir hazine değeri taşıyan eserleriyle öne çıkan bir müzedir. Yapılan bu araştırmada İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi hat levha bölümünde bulunan hilye-i şerif ismi verilen eserler incelenmiştir. Müze envanterlerine kayıtlı 78 adet hilye bulunmaktadır. Bu eserlerin bir kısmı şu an farklı müzelerde emanet olarak sergilenmektedir. Müzede bulunan hilyelerin 66 tanesinde tezhip süslemesi olduğu tespit edilmiştir; ancak bu hilyelerden 29 tanesinin çizimleri yapılarak detaylı bir şekilde değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında; tezhipleri bulunan 29 hilye üzerinde odaklanılmış, bu eserlerin detaylı eskizleri çizilmiş ve desen ile kompozisyon özellikleri analiz edilerek her biri için ayrıntılı raporlar hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Works of art are design tools that express the civilisation levels and aesthetic pursuits of civilisations in the most beautiful way. One of these tools is the hılya-ı sharıf forms used in Turkish arts. The term Hılya-ı Sharıf, which means ornament, jewellery, jewellery, beautiful attributes, beautiful face; It is the name given to the forms designed to describe the physical qualities and character traits of the Prophet Muhammad. Hılya-ı Sharıfs, elements of our cultural heritage that can be reached from the past to the present day, are preserved in private collections, museums and libraries today. Museums identify, analyse, evaluate, preserve, promote and exhibit historical artefacts using scientific methodologies. They raise public awareness through educational programmes and aim to raise the cultural level of society. These institutions have a large collection of historical materials, including manuscripts of significant cultural value. The Istanbul Museum of Turkish and Islamic Art is a prominent museum with a treasure trove of artefacts of great diversity and richness. In this research, the works called hılya-ı sharıf in the calligraphy plate section of the Istanbul Museum of Turkish and Islamic Arts were examined. There are 78 hilyes registered in the museum inventories. Some of these works are currently exhibited in different museums. It has been determined that 66 of the hılyas in the museum have illumination ornaments; however, 29 of these hılyas were evaluated in detail by making drawings. Within the scope of the study; 29 hılyas with illumination were focused on, detailed sketches of these works were drawn and detailed reports were prepared for each of them by analysing their pattern and composition features.
Benzer Tezler
- İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde bulunan XI-XIV. yüzyıllara ait muhakkak ve reyhani hatlı mushafların hat sanatı bakımından tahlili
XI-XIV, which is located in the Istanbul Turkish And Islamic Works Museum. Analysis of the mushafs with the muhaqqaq and reyhani calligraphy belonging to the centuries in terms of calligraphy
AHMET POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÖZKAFA
- İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi envanterine kayıtlı yazılı ciltler
Written volumes registered in Istanbul Turkish and Islamic Arts Museum inventory
ALİ SERKANDER DEMİRKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU
- İstanbul TİEM'de bulunan Sultan I. Mahmud dönemine ait ferman ve beratların hat sanatı açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the edicts and warrants in the Istanbul TIEM which are belong to the period of Sultan Mahmud the first in terms of calligraphy
MELİKE ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÖZKAFA
- 17. ve 18. yüzyılda Osmanlı Devletinde dekoratif süslemelerin bazı dini eserlere yansıması
Reflections religious works of the 17th and 18th in the world in the century Ottoman decorative ornaments
DİLEK TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP GÖKCESU
- Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde bulunan Memlûk cildleri
Bindings of Mamluk manuscripts found in the Museum of Turkish and Islamic Arts
BETÜL ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2022
Güzel Sanatlarİstanbul ÜniversitesiTürk İslam Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL KAZAN