Türk tarihyazımına Avrupamerkezciliğin etkisi: Niyazi Berkes örneği
The impact of Eurocentrism on Turkish historiography: The case of Niyazi Berkes
- Tez No: 890755
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇAPAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Avrupamerkezcilik uzun süredir tartışılan ve içeriği itibariyle yoğun eleştirilere maruz kalan bir paradigmadır. Bu paradigmanın güçlü ve zayıf yönleri, yerli ve yabancı düşünürler tarafından yapılan eleştiriler ve yorumlar bağlamında incelendiğinde, bilinen gerçekliklerin ötesinde bir yapıya sahip olduğu ortaya çıkmaktadır. Özellikle Avrupa'nın tarihsel varlığı ve dünya genelinde Avrupa'nın merkezde olduğu sistemlerin sorgulanması, sosyal bilimler alanında önemli bir tartışma ve eleştiri konusu olmuştur. Türk tarihyazımı açısından değerlendirildiğinde, Avrupamerkezci paradigmanın geniş bir etkisi olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, Avrupamerkezciliğin Türk tarihyazımı üzerindeki etkilerinin eleştirel bir bakış açısıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Bu inceleme neticesinde elde edilen bulguların, Türk tarihyazımı açısından değerlendirilebilmesi için araştırmada örneklem olarak Niyazi Berkes'in çalışmaları tercih edilmiştir. Böylelikle Niyazi Berkes'in Türk modernleşmesi üzerine kaleme aldığı eserler üzerinden, Avrupamerkezci paradigmanın Türk tarihyazımındaki yeri ve etkileri ortaya konulmuştur. Avrupamerkezci paradigmanın genel izleğini oluşturmak amacıyla, bu konuda yazılmış eserler kronolojik çerçevede analiz edilmiştir. Bu analizler ile paradigmanın genel yapısı ve özellikleri ortaya konulmuştur. Bu noktadan hareketle, Niyazi Berkes'in eserleri taranmış, Avrupamerkezci bulgular tespit edilmiştir. Niyazi Berkes'in eserlerindeki Avrupamerkezci yaklaşımlar paradigma bağlamında analiz edilerek Avrupamerkezci yönü vurgulanmış ve bu düzlemde Türk tarihyazımındaki Avrupamerkezci etkiler gösterilmiştir. Çalışmada varılan sonuç Türk toplumunun tarihsel kimlik ve hafızasına kendilik bilinci üzerinden erişebilmesi için Türk tarihyazımının Avrupamerkezci etkilerden arındırılması gerektiği olmuştur.
Özet (Çeviri)
Eurocentrism is a widely debated paradigm that has faced significant criticism regarding its content. When analyzing the strengths and weaknesses of this paradigm within the framework of critiques and observations put forth by both local and foreign intellectuals, it becomes obvious that it possesses a structure that extends beyond established realities. The historical presence of Europe and the examination of the systems in which Europe holds a central position in the world have been significant topics of debate and examination in the realm of social sciences. The Eurocentric paradigm has had a significant influence on Turkish historiography. Within this framework, the aim is to analyze the impact of Eurocentrism on Turkish historiography through a critical lens. To assess the findings of this examination in relation to Turkish historiography, the research focused on the works of Niyazi Berkes. Therefore, through Niyazi Berkes' works on Turkish modernization, the place and effects of the Eurocentric paradigm in Turkish historiography were revealed. To establish a comprehensive overview of the Eurocentric paradigm, the literature on this topic was examined within a chronological framework. The analyses showed the overall structure and distinctive features of the paradigm. We thoroughly examined Niyazi Berkes' works from this perspective, identifying Eurocentric findings. Through an examination of Niyazi Berkes' works within the paradigm, the focus was placed on the Eurocentric approaches, and their impact on Turkish historiography was demonstrated. The results of the study suggest that Turkish historiography needs to be purified of Eurocentric influences for Turkish society to fully embrace its historical identity and memory through self-consciousness.
Benzer Tezler
- La història de Jacob Xalabín a la luz de las fuentes turcas
Türk kaynakları ışığında Yakub Çelebi'nin öyküsü
MEHMET SAİT ŞENER
Yüksek Lisans
İspanyolca
2012
Batı Dilleri ve EdebiyatıUniversidad Complutense de MadridDilbilim Ana Bilim Dalı
DR. JUAN CARLOS BAYO JULVE
DR. JUAN MIGUEL RIBERA LLOPIS
- Türk sinema tarihyazımı: Nijat Özön
Turkish cinema historiography: Nijat Özön
EMRAH DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEJAT ULUSAY
- Sinemada seyirci ve mekan: Türkiye'de değişen sinema seyir kültürü
Audience and space in cinema: Changing cinema viewing culture in Turkey
BURAK MEDİN
Doktora
Türkçe
2017
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAKİR AVŞAR
- Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver'in geleneksel Türk sanatları tarih yazımına katkısı: Necmeddin Okyay defterleri
Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver's contributions to the historiography of traditional Turkish arts: His notebooks on Necmeddin Okyay
PINAR ATAYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ASLIHAN ERKMEN BİRKANDAN
- Celal Esad Arseven'in Les Arts Décoratifs Turcs adlı eseri ve Türk süsleme sanatına katkıları
Les Arts Décoratifs Turcs by Celal Esad Arseven and its Contributions to Turkish Decorative art
BURCU ÜYKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELMAN CAN