Bilgi motivasyon davranış becerileri modeline dayalı eğitim programının epilepsi hastalığı olan adölesanların hastalık yönetimine etkisi: Randomize kontrollü çalışma
The effect of education program based on information motivation behavior skills model on disease management of adolescents with epilepsy: A randomized controlled study
- Tez No: 891401
- Danışmanlar: PROF. DR. AYDA ÇELEBİOĞLU, PROF. DR. ÇETİN OKUYAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Araştırma Bilgi Motivasyon Davranış Becerileri (IMB) modeline dayalı eğitimin, epilepsi hastalığı olan adölesanların hastalık yönetimine etkisini incelemek amacıyla, tek kör, randomize kontrollü, paralel gruplar deneysel tasarımda tek merkezde gerçekleştirilmiştir. Araştırma iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, araştırmada kullanılan ölçme aracı olan“Adölesanlar İçin Epilepsi Bilgi Testi”araştırmacı tarafından geliştirilmiş, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Bilgi testinin güvenirlik kat sayısı KR-20=0,843 bulunmuş ve test geçerli ve güvenilir bulunmuştur. İkinci aşamada IMB modeline dayalı eğitimin, epilepsi hastalığı olan adölesanların hastalık yönetimine etkisi incelenmiştir. IMB modeline dayalı eğitim programı Ocak-Nisan 2024 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi Hastanesi Çocuk Nöroloji Polikliniğine başvuran epilepsi hastalığı olan toplam 42 adölesanla yürütülmüştür. Güç analizi ile araştırmanın örneklem sayısı hesaplanmıştır. Katılımcılar girişim (n=21) ve kontrol (n=21) gruplarına blok randomizasyon ile atanmıştır. Araştırma verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu, Adölesanlar İçin Epilepsi Bilgi Testi, Çocuğun Kendi Hastalığına Yönelik Tutum Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Nöbet Öz Yeterlik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Girişim grubundaki adölesanlara IMB modeline dayalı eğitim dört hafta boyunca toplam sekiz oturum şeklinde uygulanmış, kontrol grubundaki adölesanlar ise rutin bakımlarını almaya devam etmiştir. Verilerin analizinde Kolmogorow-Simirnow testi ve basıklık-çarpıklık katsayıları, ortalama, standart sapma, frekans, oran, minimum ve maksimum değerler, Pearson kikare ve Fisher Exact ki-kare testleri, bağımsız gruplarda t-testleri, tekrarlanan ölçümlü varyans analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Çalışma sonucunda, adölesanların tanıtıcı özellikleri bakımından her iki grubun homojen olduğu (p>0,05), eğitim sonrası adölesanların bilgi düzeyinde, algıladığı sosyal desteğinde, hastalığa yönelik tutumunda ve nöbet öz yeterliğinde istatistiksel olarak anlamlı artış bulunmuştur. Sonuç olarak, IMB modeliyle verilen eğitimin, adölesanların bilgi düzeyi, algılanan sosyal desteği, hastalığa yönelik tutumu ve nöbet öz yeterliğini arttırmada etkili olduğu ve adölesanın hastalığı yönetmesinde büyük katkı sağladığı belirlenmiştir. Bu bulgular IMB'in etkili, kliniğe yararlı bir model olduğunu göstermektedir. Adölesanların hastalığını etkili yönetmesinde bilgi, motivasyon ve davranış becerilerinin değerlendirilmesi ve IMB modeline dayalı eğitim programlarının tercih edilmesi önerilir.
Özet (Çeviri)
The study was conducted in a single centre in a single-blind, randomised controlled, parallel groups experimental design to examine the effect of training based on the Information Motivation Behaviour Skills (IMB) model on the disease management of adolescents with epilepsy. The research was conducted in two stages. In the first stage, the measurement tool used in the study,“Epilepsy Information Test for Adolescents”was developed by the researcher and validity and reliability studies were conducted. The reliability coefficient of the knowledge test was KR-20=0,843 and the test was found to be valid and reliable. In the second stage, the effect of IMB model-based training on the disease management of adolescents with epilepsy was examined. The IMB model-based training programme was conducted with a total of 42 adolescents with epilepsy who applied to Mersin University Hospital Child Neurology Polyclinic between January and April 2024. The sample size of the study was calculated by power analysis. Participants were assigned to intervention (n=21) and control (n=21) groups by block randomisation. The research data were collected using the Adolescent Descriptive Information Form, Epilepsy Information Test for Adolescents, Attitude Towards the Child's Own Disease Scale, Multidimensional Perceived Social Support Scale, and Seizure Self-Efficacy Scale. The adolescents in the intervention group received training based on the IMB model in a total of eight sessions for four weeks, while the adolescents in the control group continued to receive routine care. In the analysis of the data, Kolmogorow-Simirnow test and kurtosis-skewness coefficients, mean, standard deviation, frequency, ratio, minimum and maximum values, Pearson chi-square and Fisher Exact chi-square tests, independent groups t-tests, repeated measures variance analyses were used. The significance level was accepted as 0.05. As a result of the study, it was determined that both groups were homogeneous in terms of descriptive characteristics of adolescents (p>0.05). Statistically significant increases were found in the knowledge level, perceived social support, attitude towards the disease and seizure self-efficacy. As a result, it was determined that the training programme based on the IMB model was effective in increasing the level of knowledge, perceived social support, attitude towards the disease and seizure self-efficacy of adolescents with epilepsy and contributed greatly to the adolescent's management of the disease. These findings demonstrate that IMB is an effective, clinically useful model. It is recommended that knowledge, motivation and behavioural skills should be evaluated and training programmes based on the IMB model should be preferred for adolescents to manage their illness effectively.
Benzer Tezler
- Bilgi, motivasyon, davranış becerileri modeli'ne dayalı çevrimiçi verilen ebeveynlik eğitimi programının maternal ve paternal bağlanma üzerine etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of online parenting education programme based on information, motivation, behavioural skills model on maternal and paternal attachment
SEMRA TUNCAY YILMAZ
Doktora
Türkçe
2023
HemşirelikAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiHemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SENA KAPLAN
PROF. DR. ÖZLEM MORALOĞLU TEKİN
- Bilgi-motivasyon-davranış becerileri modeline dayalı cinsel danışmanlığın çiftlerin gebelik ve doğum sonu dönemdeki cinsel yaşamına etkisi
The effect of information motivation behavioral skills model based sexual counseling on pregnancy and postpartum sexual life
CEYDA ESEN
Doktora
Türkçe
2022
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaKadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMRAN OSKAY
- Tip 1 Diyabetli adölesanların izleminde bilgi, motivasyon ve davranış becerileri modelinin kullanımının metabolik kontrol üzerine etkisinin incelenmesi
The effects of information–motivation–behavioral skills model on metabolic control in the follow-up of adolescents with Type 1 Diabetes
ELİF BAKIR
Doktora
Türkçe
2020
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİCRAN ÇAVUŞOĞLU
- Bilgi, motivasyon, davranış becerileri modeli'ne dayalı verilen eğitimin emzirme başarısına etkisi: Bir varsayımsal model
The effect of information,motivationn,behavior skills model-based training on breastfeading success:A hypothetical model
PINAR AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikAfyonkarahisar Sağlık Bilimleri ÜniversitesiDoğum, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KOYUN
- Exploring design graduates' understandings towards the concept of sustainability: A phenomenological study from Türkiye
Tasarım mezunlarının sürdürülebilirlik kavramına yönelik anlayışlarının incelenmesi: Türkiye'den fenomenolojik bir çalışma
SEHER NAZ AYHAN ARDA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY GELMEZ