Çanakkale ilinde çam balı üretim ve pazarlaması sürecinde izlenebilirlik araştırması: Çanakkale ili arı yetiştiricileri birliği örneği
Traceability research in the process of production and marketing of pine honey in çanakkale: The case of Çanakkale beekeepers association
- Tez No: 892343
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN GÜNEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
Türkiye'de üretilen çok çeşitli ballar içerisinde en fazla ihracat potansiyeline sahip olan ballardan biri de çam balıdır. Çam balının dünya genelinde sadece birkaç ülkede üretiliyor olmasının, diğer bir ifade ile çok nadir bulunmasının yanı sıra çok özel doğal koşullarda üretilebiliyor olması vb. gibi özellikler söz konusu ihracat potansiyelini yaratan temel unsurlar olarak belirtilmektedir. Türkiye dünya çam balı üretiminde lider ülke olup toplam üretimin %92'sini gerçekleştirmektedir. Bu çalışma, Çanakkale Arı Yetiştiricileri Birliği'ne kayıtlı 56 çam balı üreten arı üreticilerinden elde edilen verilerle oluşturulmuştur. Çalışmada arı yetiştiricilerinin tamamı 2023 sezonunda çam balı üretmiştir. Ayrıca arı yetiştiricileri çam balı üretiminin yanı sıra çiçek balı, polen, bahar balı, meşe balı, kestane balı, püren balı, hayıt balı, çaltı balı, propolis ve koloni satışı gerçekleştirmektedirler. İşletme başına çam balı üretim miktarı ortalama 807,5 kg iken toplam bal üretim miktarı 2.092,75 kg olmuştur. Genel olarak incelenen işletmelerde kovan başına çam balı verimi 5,38 kg, kovan başına toplam bal verimi 13,95 kg, polen verimi 349,04 g ve propolis verimi 41,1 g olarak hesaplanmıştır. Genel işletme toplamına bakıldığında, çam balı üretimi toplam üretimin %44'ünü oluşturmaktadır. İncelenen işletmelerde, üretici eline geçen çam balı ortalama perakende satış fiyatı 237 TL/kg, ortalama toptan satış fiyatı ise 4.152 TL/kg olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, incelenen işletmelerde kovan başına çam balı üretim maliyeti 4.711,2 TL olarak belirlenmiştir. İncelenen işletmelerin çam balı üretim masraflarının %59,7'si değişken masraflardan, %40,3'ü ise sabit masraflardan oluşmaktadır. Değişken masraflar içinde en önemli unsurlar sırasıyla koloni yenileme masrafları (%32,4), nakliye masrafları (%20,6) ve besleme masrafları (%18,3) olarak tespit edilmiştir. Sabit masraflar içinde aile işgücü ücret karşılığı, yani ödenmeyen işgücü (%78,2) önemli bir paya sahiptir. İşletmelerde kovan başına brüt kâr 5.683,3 TL, net kâr 3.789,8 TL, nispi kâr 1,86 olarak hesaplanmıştır. 1 kg çam balının maliyeti 74,70 TL ve 1 kg çam balının perakende satış kârı ise 162,3 TL olarak hesaplanmıştır. Çalışmada bal kavanozu üzerinde yer alan etiketler ile izlenebilirliğin sağlanacağı bir izlenebilir sistemin kurgulanması amaçlanmıştır. Bu bakımdan Çanakkale'de üretilen çam balının özgünlüğünü güvence altına alan izlenebilirlik için gerekli tüm kayıtlar incelenmiş ve Çanakkale Arı Yetiştiricileri Birliği'ne uygulayabileceği bir izlenebilirlik sistemi önerilmiştir. Ayrıca çalışma analiz sonuçları ile korunan coğrafi işaret, iyi tarım ve organik tarım vb. gibi kalite yönetim uygulamalarına ait sertifikasyon kayıtlarının sürdürülebilirliğine ve izlenebilirlik sisteminin tüm bal değer zincirlerinde uygulanmasına katkısı araştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Among the wide variety of honeys produced in Türkiye, pine honey is one of the honeys with the highest export potential. The fact that pine honey is only produced in a few countries around the world, making it very rare, along with the requirement of very special natural conditions for its production, are cited as the main factors creating this export potential. Türkiye is the world leader in pine honey production, accounting for 92% of the total production. This study was created with data obtained from 56 pine honey-producing beekeepers registered with the Çanakkale Beekeepers Association who produce pine honey. All the producers engaged in pine honey production in the 2023 season. Additionally, these producers also produced flower honey, spring honey, oak honey, chestnut honey, heather honey, vitex honey, wild thyme honey, pollen, propolis, and colony sales. In the examined enterprises, the average pine honey yield per hive was calculated as 5,38 kg, the total honey yield per hive as 13,95 kg, the pollen yield as 349,04 g, and the propolis yield as 41,1 g. When considering the overall total of these enterprises, pine honey production constitutes 44% of the total production. The average retail price of pine honey received by the producers was calculated at 237 TL/kg, while the average wholesale price was 4.152 TL/kg. Additionally, the cost of pine honey production per hive in the examined enterprises was determined to be 4.711,2 TL. In the analyzed enterprises, 59,7% of the pine honey production costs consist of variable costs, while 40,3% consist of fixed costs. Among the variable costs, the most significant components were identified as colony renewal expenses (32,4%), transportation costs (20,6%), and feeding costs (18,3%). Among the fixed costs, family labor compensation, meaning unpaid labor, held a significant share at 78,2%. In the enterprises, the gross profit per hive was calculated as 5.683,3 TL, the net profit as 3.789,8 TL, and the relative profit as 1,86. The cost of producing 1 kg of pine honey was calculated as 74,70 TL, and the retail profit for 1 kg of pine honey was calculated as 162,3 TL. The study aimed to establish a traceability system where labels on honey jars ensure traceability. In this regard, all records necessary for ensuring the authenticity of pine honey produced in Çanakkale were examined, and a traceability system that the Çanakkale Beekeepers Association can implement was proposed. Furthermore, this study investigated the contribution of certification records for quality management practices such as protected geographical indications, good agricultural practices, and organic farming to sustainability and the implementation of a traceability system across all honey value chains.
Benzer Tezler
- Çanakkale ilinde zeytin sineği (Bactrocera oleae Gmelin, Diptera: Tephritidae)'nin kışlama durumu ve mevsimsel uçuşunun belirlenmesi
Determination of overwintering and seasonal flight of olive fly (Bactrocera oleae Gmelin, Diptera: Tephritidae) in Çanakkale province
TALHA ÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÖZPINAR
- Kariyer engeli olarak cam tavanın personel güçlendirmeye etkisi
Effect of glass ceiling on empowerment as a career barrier
MERVE UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL GÜVEN
- Çanakkale ilinde tüketicilerin gıda güvenliği konusunda bilgi durumları ve çeşitli tercihleri üzerine bir araştırma
A research on information situations and various preferences of consumers on food safety in Çanakkale province
MERT BAYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FERHAN SAVRAN
- Toplumsal cinsiyet açısından yönetimde kadın ve üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Çanakkale ili örneği
Woman in management in terms of gender and the obstacles facing women's advancement to senior management positions: Example of Çanakkale province
FULYA DAĞLAR İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sağlık YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN DİNÇ
- Konutlarda ısıtma enerji performansının ve iyileştirme potansiyellerinin incelenmesi
Examining the heating energy performance and rehabilitation potentials in housing
EMRAH ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Makine MühendisliğiBalıkesir ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NADİR İLTEN