Kastamonu'da kadınlar arasında oynanan köy seyirlik oyunları
Dramatic theatrical village games played among women in Kastamonu
- Tez No: 892932
- Danışmanlar: PROF. DR. EYÜP AKMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 303
Özet
Geleneksel Türk tiyatrosu içinde müstesna bir yeri olan köy seyirlik oyunları ile ilgili bugüne kadar pek çok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar içinde kadınların oynadığı seyirlik oyunlarının sayısı erkeklerin oynadığı oyunlara göre oldukça azdır. Kaynaklarda kadınların icra ettiği oyunlarının az oluşu, kadın kaynak kişilerden oyun derlemenin zorluğu ve git gide icrasının azalmış olması gibi ölçütler dikkate alınarak bu çalışma gerekli görülmüştür. Çalışmanın örneklemi Kastamonu köyleri ile sınırlandırılmıştır. Derlemeler; gözlem, mülakat ve tesadüfî derleme metotları ile yapılmış, yöreden daha önce derlenmiş oyunlar da literatür taraması yapılarak incelemelere dâhil edilmiştir. Bu çalışmada 2017-2022 yılları arasında Kastamonu'da yapılan alan araştırmalarında derlenen köy seyirlik oyunları yer almaktadır. Ulakbilim TR Dizin tarafından alınan karara göre 2020 yılından itibaren yayımlanacak çalışmalar için Etik Kurul İzin şartı getirilmiştir. Alan araştırması için Etik Kuruldan gerekli izinler 2021 yılında alınmış ve kaynak kişilere bilgi verilerek gerekli bilgi ve belgeler temin edilmiştir. Kaynak kişilerden elde edilen bilgiler doğrultusunda Kastamonu'da yakın zamana kadar oynanmış ve bir kısmı da bugün hâlâ oynanan köy seyirlik oyunları incelenerek değerlendirilmelerde bulunulmuştur. Bu çalışma dokuz bölümden oluşmuş olup çalışmada Kastamonu köylerinden derlenen oyunlar ve literatür taramasıyla elde edilenlerle toplam 92 oyun metni yer almıştır. Çalışmada sırasıyla çalışmanın amacı ve gerekliliği, kadınların sosyal ortamları, oyunların kaynakları ve icra ortamları, oyunların oynanma zamanı, oyun teknikleri hakkında bilgiler verilmiş olup derlenen oyunların tasnifi, motif yapısı, kadınlar arasında oynanan oyunlarda toplumsal cinsiyet algısı üzerinde durulmuştur. Son bölümde ise Kastamonu'dan derlenen oyunlar ver oyunların varyant mukayesesi yer almıştır. Elde edilen verilerin hem halk bilimi ve kadın folkloru çalışmalarına hem de geleneksel Türk tiyatrosu araştırmalarına katkıda bulunması amaçlanmıştır. Bulgular, disiplinlerarası bir bakış açısıyla değerlendirilmiş, bu şekilde kadınların kültürel refleksleri ve bunu oyunlara yansıtma şekli tespit edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Village theatrical performances occupy a distinctive place within traditional Turkish theater, and considerable research has been conducted on these performances. However, studies focusing on those performed by women are notably fewer compared to those featuring men. The limited number of female-performed plays in existing sources, the challenges of collecting data from female informants, and the declining frequency of such performances over time underscore the necessity of this study. The research is focused on villages in the Kastamonu region. Data collection was conducted through observation, interviews, and random sampling methods, with previously documented plays from the region also included via a literature review. This study presents village theatrical performances compiled during field research conducted in Kastamonu between 2017 and 2022. Following the decision by Ulakbilim TR Dizin, Ethics Committee Approval has been mandatory for studies published since 2020. The necessary approvals were obtained in 2021, and informed consent was secured from all participants, ensuring that all required information and documentation were appropriately gathered. Drawing on the information provided by informants, the study examines and evaluates village theatrical performances that were either recently performed or are still being performed in Kastamonu. The study is organized into nine sections and includes a total of 92 play scripts collected from Kastamonu villages through both fieldwork and literature review. The study first outlines the purpose and necessity of the research, then explores the social environments of women, the sources and performance contexts of the plays, the timing of the performances, and the techniques employed. It further classifies the collected plays, analyzes their motifs, and discusses gender perceptions in the plays performed by women. The final section offers a comparative analysis of the variants of the plays collected from Kastamonu. The findings aim to contribute to both folklore studies and research on traditional Turkish theater, with a particular emphasis on women's folklore. The data are evaluated from an interdisciplinary perspective, with the goal of identifying how women's cultural expressions are reflected in these performances.
Benzer Tezler
- Köçeklik geleneği
Başlık çevirisi yok
UFUK TUNCEL NASMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı
SÜLEYMAN ŞENEL
- Mustafa Kemal Atatürk'ün Karadeniz Bölgesi gezileri (1923 - 1938)
Mustafa Kemal Atatürk's Black Sea Region trips (1923 - 1938)
İSMAİL HAKKI BARAN
- Milli Mücadele'de Kastamonu kadınları ve ilk kadın mitingi
Women of Kastamonu in the national struggle and the first women meeting
MERVE KIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLARA USLU
- Anadolu beyliklerinde kadın'ın siyasi ve sosyal rolü
The political end social role of woman in Anatolian principalities
İLKNUR GÜNDOĞDU
- İnkılapların Türk kadını üzerindeki etkisi (1919-1937)
Revolutions impact of the Turkish women (1919-1937)
NAZLI ÇİVRİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk İnkılap TarihiDicle ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA SARIBIYIK