Vernacularization, sunnitization and martyrdom in the early Ottoman lands: A textual analysis of the Ebū Müslim-nāme
Erken dönem Osmanlı dünyasında dilde yerelleşme, sünnileştirme ve şehitlik: Ebu Müslim-name'nin metin analizi
- Tez No: 893051
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ATÇIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Sabancı Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
This thesis examines the 1590 Turkish Ebū Müslim-nāme in the context of vernacularization, sunnitization and martyrdom. Although there is data that the Turkish Ebū Müslim-nāme was first translated in the centuries when Turkish literature developed, but the oldest copies we have belong to the sixteenth century. The 1590 text examined in this thesis shows commonality with other Turkish epics and texts in the context of the Sunni-Kharijite (Muslim/Infidel) distinction and in the context of 'Alid Loyalty. Martyrdom, which is the most important theme of the text, was reshaped in the Turkish Ebū Müslim-nāme, unlike the Persian original, in the context of late medieval Anatolia, such as the conversion events from Christianity to Islam. The term Ebū Turābī, which is used for Ebū Müslim and his companions who tried to avenge the Karbala Incident, means 'Alid Loyalty and this concept is very difficult to come across in other texts. In addition to these, the Turkish Ebū Müslim-nāme also has an important place in the sixteenth century Ottoman-Safavid rivalry. While the Ebū Müslim-nāme was banned in the Safavid world, the emergence of new translations and copies in the Ottoman world shows that the popularity of the Ebū Müslim-nāme played a role in a confessional crisis of legitimacy
Özet (Çeviri)
Bu tez 1590 yılında Türkçe telif edilmiş Ebū Müslim-nāme metnini dilde yerelleşme, şehitlik ve Sünnileştirme bağlamında incelemektedir. Türkçe Ebū Müslim-nāme'nin Türkçe edebiyatın geliştiği yüzyıllarda çevrildiğine dair veriler olsa da elimizdeki en eski nüshalar on altıncı yüzyıla aittir. Bu tezde incelenen 1590 tarihli metin diğer Türkçe destanlarla ve metinlerle Sünnī-Ḥāricī (Müslüman-Kafir) ayrımı ve 'Ali Taraftarlığı bağlamında ortaklık gösterir. Metnin en önemli teması olan şehitlik Türkçe Ebū Müslim-nāme'de Farsça aslından farklı olarak Hıristiyanlık'tan İslam'a ihtida olayları gibi geç Orta çağ Anadolu bağlamında yeniden biçimlenmiştir. Kerbela Vakası'nın intikamını almaya çalışan Ebū Müslim ve yoldaşları için kullanılan Ebū Turābī kavramı ise 'Ali Taraftarı anlamına gelir ve bu kavrama diğer metinlerde rastlamak çok zordur. Bunlarla birlikte Türkçe Ebū Müslim-nāme'nin on altıncı yüzyıl Osmanlı ve Safevi rekabetinde de önemli bir yeri vardır. Safevi Devletinde Ebū Müslim-nāme yasaklanmakta iken Osmanlı dünyasında yeni çeviri ve kopyalarının ortaya çıkması Ebu Müslim-nāme'nin popülerliğinin mezhepsel ayrışma bağlamında bir meşruiyet krizinde rol oynadığını göstermektedir.
Benzer Tezler
- Rûm'da kozmopolit model kurmak: Dâ'î ve 15. yüzyıl Osmanlı metin kültürü
Making a cosmopolitan model in Rum: Dâ'î and 15th century Ottoman textual culture
CEVAT SUCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- A curious manuscript from the Beylik period: Recontextualizing Falname (No.5179)
Beylikler döneminden bir el yazması: Falname (No.5179)'nin yeniden bağlamlandırılması
RANA DEMİRİZ
- 15. yüzyıla ait manzum bir hikâye mecmuasında dinî ve ahlaki tasavvur
Religious and moral thought in a 15th century compilation of versified folktales
BETÜL SÜRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP OKTAY USLU
- Toplumsal ve iletişimsel bir dönüşüm uygulaması: Kemalist Türkiye'de dil devrimi
An implementation of a social and communicative transformation: Language reform in Kemalist Turkey
BİROL ŞEVKİ TAVLI
- Abdurrahim Karahisârî'nin tasavvufî görüşleri ve Münyetü'l-Ebrâr ve Gunyetü'l-Ahyâr isimli eseri (Metin ve inceleme)
Abdurrahim Karahisârî's mystical thoughts and his munyat Al-Abrâr wa Ghunyat Al-Akhyâr (Text and analysis)
ABDULLAH TAHA ORHAN
