Genç yetişkin bireylerin evrim teorisine yönelik tutumlarının, dindarlık, dini kimlik, din-evrim arasında algılanan çatışma ve evrim bilgisi ile ilişkisi
The relationship between young adults' attitudes towards evolutionary theory and religiosity, religious identity, perceived conflict between religion and evolution, and knowledge of evolution
- Tez No: 894096
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN KAYIKLIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Evrim Teorisi, Din-Evrim Arasında Algılanan Çatışma, Dindarlık, Dinî Kimlik, Evrim Bilgisi, Theory of Evolution, Perceived Conflict between Religion and Evolution, Religiosity, Religious Identity, Knowledge of Evolution
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Evrim teorisi birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de din ile ilişkisi açısından tartışmalıdır. Bireylerin, evrim ve din ile olan ilişkisi, evrim teorisine yönelik tutumları farklılaştırmaktadır. Bu sebeple evrim teorisine yönelik tutumları din psikolojisi açısından araştırmak bu araştırmanın amacıdır. Araştırma genç yetişkin 720 birey üzerinde yapılmıştır. Katılıımcıların 479'u kadın, 241'i erkektir. Katılımcıların 630'u kendisini“Müslüman”olarak tanımlamış, 90'ı ise Müslüman olmadığını ifade etmiştir. Araştırma verileri,“Evrim Teoirisi Ölçeği”,“ Dindarlık Ölçeği”,“ Dinî Kimlik Ölçeği”,“Evrim Bilgi Testi”,“Din-Evrim Arasında Algılanan Çatışma Ölçeği”ve ek sorular ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; evrim teorisini kabul etme bağımlı değişkeni ile din-evrim arasında algılanan çatışma, dindarlık ve dinî kimlik bağımsız değişkenleri arasında negatif yönde anlamlı ilişki vardır. Evrim teorisini kabul etme ile evrim bilgisi arasında ise pozitif yönlü anlamlı ilişki vardır. Aracılık analizine göre; evrim teorisini kabul etme ile dindarlık, dinî kimlik, evrim bilgisi arasındaki ilişkiye, din-evrim arasında algılanan çatışma etki etmektedir. Eğitim düzeyine göre, lisansüstü düzeydeki bireyler, lisans ve altı düzeydeki bireylere göre evrim teorisini daha yüksek düzeyde kabul etmekte ve evrimi daha yüksek düzeyde bilmektedir. Ayrıca katılmcıların %76,77'si evrim üzerine resmi ders almamışlardır. Katılımcıların, %36,53'ü evrim teorisini kabul etmekte, %32,64'ü reddetmekte, %30,83'ü ise kararsız olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %53,33'ü evrim teorisi ile İslam dininin çeliştiğini belirtirken, %25,97'si ise çelişmediğini belirtmektedir. Katılımcıların %31,71'i evrim teorisinin Tanrı'nın varlığı ile çeliştiğini belirtirken, %46,45'i çelişmediğini belirtmiştir. Katılımcılara, evrim teorisinin Kur'an'da doğrulanması ya da yanlışlanması konusunda bir bilgi yer alıp almadığı sorusu yöneltilmiş ve %46,3'lük bir oranla en fazla“bilmiyorum”cevabını verdikleri tespit edilmiştir. Katılımcılardan evrim bilgilerini puanlanmaları istendiğinde (1=bilgim yok, 10=çok iyi biliyorum) 4,86 ortalama ile yetersiz bilgiye; İslam dini hakkındaki bilgilerini puanlamaları istendiğinde (1=bilgim yok, 10=çok iyi biliyorum) ise 6,66 ortalama ile orta düzeyde bilgiye sahip oldukları tespit edilmiştir. Elde edilen bulgulardan, katılımcıların; evrim teorisi, İslam dini, evrim ve İslam dini arasındaki ilişki, evrim teorisi ile Kur'an ilişkisi gibi konularda yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadıkları ve bu durumun farkında oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Buna rağmen katılımcıların %69'u evrim teorisini kabul ya da ret yönünde fikir belirtirken %31'i kararsız olduğunu belirtmiştir. Bu verilerden yola çıkarak evrim teorisine yönelik tutumlar üzerinde, bilgiden ziyade duyguların etkili olduğu söylenebilir. Sonuç olarak evrim teorisininin kabul ya da reddedilmesi dindarlık, dinî kimlik, evrim bilgisi ve din-evrim arasında algılanan çatışma ile ilişkilidir. Ancak din-evrim arasında bir çatışma olduğu algısının kabul/ret anlayışı üzerinde belirleyici değişken olarak ön plana çıktığı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The theory of evolution is controversial in Turkey, as in many other countries, in terms of its relationship with religion. The relationship between evolution and religion differentiates attitudes towards evolution theory. Therefore, the aim of this study is to investigate the psychological foundations of attitudes towards the theory of evolution. The study was conducted on 720 young adults. 479 of the participants were female and 241 were male. All participants were born in a Muslim family, 630 of the participants stated that they were Muslim and 90 of the participants stated that they were not Muslim. The research data were collected with the“Evolution Theory Scale”,“Religiosity Scale”,“Religious Identity Scale”,“Evolution Knowledge Test”,“Perceived Conflict Between Religion and Evolution Scale”and additional questionnaire questions. According to the findings of the study, there is a significant negative relationship between acceptance of the theory of evolution and religiosity, religious identity, and perceived conflict between religion and evolution. There is a significant positive relationship between acceptance of the theory of evolution and knowledge of evolution. On the other hand, the relationship between acceptance of the theory of evolution and religiosity, religious identity, and knowledge of evolution is affected by the perceived conflict between religion and evolution. According to the level of education, individuals at the graduate level accept the theory of evolution at a higher level and know evolution at a higher level than individuals at the undergraduate level and below. Also, 76,77% of the participants have not taken formal courses on evolution. 36.53% of the participants accepted the theory of evolution, 32.64% rejected it, and 30.83% were undecided. While 53.33% of the participants stated that the theory of evolution and Islam contradict, 25.97% stated that they do not. While 31.71% of the participants stated that the theory of evolution contradicts the existence of God, 46.45% stated that it does not. The participants answered“I don't know”in the first place with %... regarding the confirmation or falsification of the theory of evolution in the Qur'an. When asked to rate their knowledge of evolution (1=no knowledge, 10=very good knowledge), the participants indicated that their knowledge was insufficient with an average of 4.86. When participants were asked about their perceived level of knowledge about Islam (1=no knowledge, 10=very good knowledge), they indicated that they had a moderate level of knowledge with an average of 6.66. From the findings obtained, the participants' knowledge about the theory of evolution, their level of knowledge about the Islamic religion, their level of knowledge about the relationship between evolution and the Islamic religion, and their level of knowledge about the relationship between the theory of evolution and the Qur'an are not sufficient. Participants are also aware of this situation. Despite this, 69% of the participants stated that they either accepted or rejected the theory of evolution, while 31% were undecided. This result led to the conclusion that emotions rather than knowledge come to the fore in attitudes towards the theory of evolution. In conclusion, although attitudes towards the theory of evolution are related to many variables, the perceived conflict between religion and evolution is a determinant of attitudes towards the theory of evolution. This conflict is emotion-based.
Benzer Tezler
- Disrupting factors in Cameroonian families: A focus on polygyny practice of contemporary Bamun people
Kamerunlu aileleri yıkan faktörler: Çağdaş Bamunların çok eşlilik uygulamalarına odaklanma
ROUKAYA MEFIRE NJOYA
Doktora
İngilizce
2024
SosyolojiSelçuk ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ALTUNSU SÖNMEZ
- Music non-literate virtuosi: the 'Alaylı' metal band performer
Nota okuyamayan virtüyözler: 'Alaylı' metal grubu icracısı
HALE FULYA SOĞANCI
- Genç yetişkin bireylerin toplumsal cinsiyet rol tutumları ile aile planlamasına yönelik tutumları arasındaki ilişki
The relationship between young adults' gender role attitudes and their attitudes to family planning
AYŞENUR TUNÇEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Aile PlanlamasıOndokuz Mayıs ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY AKMAN
- Genç yetişkin bireylerin kişilik ve mizaç özellikleri ile evlilik beklentisi arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of the relationship between marriage expectations and temperament and character in young adult individuals
BEGÜM SELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiAile Danışmanlığı Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA GÖKÇE TURAN
- Examining the relationships among young adults' resilience, cognitive flexibility and emotion regulation difficulties
Genç yetişkin bireylerin psikolojik dayanıklılık, bilişsel esneklik ve duygu düzenleme güçlükleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
YASİN ATEŞÇAKMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERKE KIRIKKANAT