1980 sonrası Türkiye'de Post-Kemalist paradigmanın inşası: Resmi ideolojinin hegemonik dönüşümü
The construction of the Post-Kemalist paradigm in Turkey after 1980: The hegemonic transformation of the official ideology
- Tez No: 894699
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜVEN GÜRKAN ÖZTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 261
Özet
Post-Kemalizm kavramı literatürde, Kemalizm, resmî ideoloji ve Erken Cumhuriyet Dönemini eleştirel perspektiften inceleyen akademik çalışmalar ile Türkiye'de demokratikleşmeyi konu alan kamusal-entelektüel çalışmaların bütününe atıfla kullanılmaktadır. Akademik ve kamusal alanlarda üretilen post-Kemalist argümanlar, 1990'lı yıllarda siyasal görünürlük kazanarak da popülerleşmiştir. Esas olarak 1980 öncesi Türkiye'de hegemonik niteliğe sahip olan yaklaşımlardan farklı olarak, küreselleşme ve yeni sağın yükselişiyle konjonktürel olarak değerlenen liberal kavram setini analiz çerçevesine alan post-Kemalizm'in, modern Türkiye tarihi çalışmalarında bir paradigma kaymasını/epistemolojik kopuşu ortaya çıkardığı ileri sürülmektedir. 12 Eylül Askeri Darbesi de tepkisel bir karşılıkla post-Kemalist söylemi, neo-Kemalist siyasal pratiklerin karşısında konumlandırarak, Kemalist paradigmayı ve resmî ideolojiyi aşma iddialarını güçlendirmiştir. Türkiye'de post-Kemalist paradigmanın ortaya çıktığı 1980'li yıllar, dünyada refah devletine karşı otoriter-popülist bir reaksiyon ile neo-liberal dönüşümün yaşandığı yıllar olduğu kadar, yeni bir siyasal kültürü bununla birlikte tamamlayan post-modernizmin de değer kazandığı yıllar olmuştur. Ulusal kalkınmacılığın gerilediği, ulus-devlet sisteminin çözüldüğü, post-modernizm ile kimlik siyaseti ve yeni toplumsal hareketlerin yükseldiği, örgütlü modernliğin çözüldüğü bu dönem, post-Kemalist paradigmanın inşasında belirleyici rol oynamıştır. Bob Jessop'ın devlet teorisi bağlamında incelendiğinde, Türkiye'de neo-liberal devlet inşası ve sermayenin uluslararasılaşması sürecinde ekonomi alanıyla sınırlı kalmayan politik, toplumsal ve ahlaki bir hegemonik dönüşümün hedeflendiği gözlemlenmektedir. Öyle ki Jessop, hegemonik projelerin, toplumsal reform, politik istikrar ve ahlaki yenilenme gibi ekonomi dışındaki çeşitli hedefleri kapsadığını belirtmektedir. Bu bakımdan, Türkiye'nin neo-liberal dönüşümü ve küresel kapitalizm ile eklemlenmesindeki politik ve toplumsal hedeflerin belirlenmesinde, Kemalist paradigmayı ya da Kemalizm'e atfedilen politikaları aşmayı hedefleyen yaklaşımların da ortaya çıktığı söylenebilir. Post-Kemalist paradigmaya dahil olan ekonomi-politik yaklaşımların da ana hedefi Türkiye'de burjuvazinin neden gelişmemiş olduğunu ve dolayısıyla Türkiye'de piyasa mekanizmalarının neden ve nasıl kurulması gerektiğini gerekçelendirmek ve açıklamak olmuştur. Bu bağlamda, devlet-toplum ilişkilerine dair yeni yaklaşımlar geliştiren post-Kemalist paradigmanın, demokratikleşmenin siyasal liberalizm ile özdeşleştirildiği söylemi temel alarak, Türkiye'nin içinde bulunduğu neo-liberal hegemonik dönüşüm projesinin düşünsel arka planını oluşturduğu ileri sürülebilir.
Özet (Çeviri)
The concept of post-Kemalism in the literature refers to the body of academic studies that critically examine Kemalism, the official ideology, and the Early Republican Period, as well as public-intellectual discussions on democratization in Turkey. Post-Kemalist arguments, produced in academic and public spheres, gained political visibility and became popular in the 1990s. Unlike the hegemonic approaches prevalent in Turkey before 1980, Post-Kemalism is argued to represent a paradigm shift/epistemological break in the study of modern Turkish history, framing its analysis within the context of the globally valued liberal set of concepts that emerged with the rise of globalization and the new right. 1980 coup d'état, in a reactive response, positioned post-Kemalist discourse against neo-Kemalist political practices, thereby strengthening claims of transcending the Kemalist paradigm and official ideology. The 1980s in Turkey, when the post-Kemalist paradigm emerged, were marked not only by a global reaction against the welfare state and a neoliberal transformation but also by the rise of a new political culture and post-modernism. This period, characterized by the decline of national developmentalism, the dissolution of the nation-state system, the rise of identity politics and new social movements with post-modernism, and the breakdown of organized modernity, played a decisive role in the construction of the post-Kemalist paradigm. When examined in the context of Bob Jessop's state theory, it is observed that the neoliberal state construction and the internationalization of capital in Turkey targeted a hegemonic transformation that went beyond the economic sphere, aiming at political, social, and moral changes. Jessop notes that hegemonic projects encompass various goals beyond the economy, including social reform, political stability, and moral renewal. In this context, it can be said that approaches aiming to surpass the Kemalist paradigm, or the policies attributed to Kemalism also emerged in determining the political and social objectives of Turkey's neoliberal transformation and integration with global capitalism. The main goal of the economic-political approaches within the post-Kemalist paradigm has been to justify and explain why the bourgeoisie in Turkey has remained underdeveloped and consequently, how and why market mechanisms need to be established in Turkey. In this context, it can be argued that the post-Kemalist paradigm, which develops new approaches to state-society relations and bases its discourse on associating democratization with political liberalism, constitutes the intellectual background of Turkey's neoliberal hegemonic transformation project.
Benzer Tezler
- 'Kimsenin Müslüman Kadınları' Müslüman kadınların alternatif medya platformları aracılığıyla karşı kamusal alan oluşturmaları: Türkiye ve Almanya örneği
'Nobody's Muslim Women' construction of Muslim women's counter public sphere through alternative media platforms: The case of Turkey and Germany'
SÜMEYRA SOYDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE
- Volunteers or governors rethinking civil society in Turkey beyond the problematic of democratization: The case of TEGV
Gönüllüler veya yönetenler Türkiye'de sivil toplumu demokratikleşme problematiğinin ötesinde yeniden düşünmek: TEGV örneği
YASEMİN İPEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP ÇAĞLAYAN GAMBETTİ
- Cumhuriyet Türkiye'sinde laiklik tartışmaları çerçevesinde belirlenen modernist ve postmodernist temalar: Kemalist ideoloji ve radikal İslamcı ideoloji üzerinde bir inceleme
Modernist and postmodernist themes determined under the frame of secularism debates in the republic's Turkey: A Research on the Kemalist ideology and radical Islamic ideology
OYA YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiSiyaset ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT KÖKER
- 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası yapılan iletişim çalışmalarında kimlik oluşturma çabaları
Efforts for creating identitiy in communation science studies after September 12th 1980 military coup
FIRAT GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim BilimleriMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERHAT ULAĞLI