Anonim ortaklığın temsili
Representation of corporations
- Tez No: 894702
- Danışmanlar: PROF. DR. ABUZER KENDİGELEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Anonim ortaklık, organsal temsil, temsil yetkisinin kapsamı ve sınırlandırılması, temsil yetkisinin kullanılması ve devri, yetkisiz temsil
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 521
Özet
Anonim ortaklık tüzel kişilik olması nedeniyle hak ve borçlara ehil, diğer bir deyişle hukuki işlemlere taraf olabilmek için, organlara ihtiyaç duymaktadır. Anonim ortaklıkta bu ihtiyacı karşılayan organ, kural olarak, yönetim kuruludur (TK m. 365). Anonim ortaklığın yönetim kurulu tarafından temsil edilmesi kuralına; kayyım, konkordato komiseri, tasfiye memuru, iflas masası ile delegasyon halinde murahhas üye veya müdürler şeklinde kanuni istisnalar getirilmiştir. Mülga Kanun döneminde anonim ortaklıkların hak ehliyetini ve dolayısıyla temsil yetkisini işletme konusu ile sınırlandıran ultra vires ilkesi, kanun koyucunun AB Yönergelerine uyum hedefi doğrultusunda terk edilmiştir. Ancak ortaklığın esas sözleşmesinde yazılı bulunan işletme konusu, mevcut düzende temsile yetkili olanların temsil yetkisine -kanunda işaret edilen belli şartların sağlanması halinde- bir sınırlandırma teşkil etmeye devam etmektedir. Şöyle ki; temsile yetkili olanların işletme konusu dışında yaptığı işlemler ilke olarak ortaklığı bağlar; ancak üçüncü kişinin konu dışı işlemi bildiği veya bilebilecek durumda olduğu, esas sözleşmenin ilanı dışında bir yolla ispat edilirse, o takdirde ortaklık işlemle bağlı olmadığını ileri sürebilecektir. Yönetim kurulunun ortaklığı temsil yetkisinin kapsamı gerek işlem gerekse konu bakımından kural olarak sınırsızdır. Bununla birlikte; özellikle kanun koyucu tarafından genel kurulun yetkisine bırakılmış işlemler ve ortaklık ile organsal temsilci arasında menfaat çatışması doğuran işlemler, belli şartlar dahilinde, yönetim kurulunun temsil yetkisinin kanuni kapsamı dışında kalmaktadır. Dolayısıyla yönetim kurulu bahse konu işlemler bakımında ortaklığı temsile yetkili değildir. Yönetim kurulunun ortaklığı temsil yetkisi bakımından sınırlandırılamazlık ilkesi geçerlidir. Bu ilkeye; ilk olarak kanunen tescil ve ilanına cevaz verilen (birlikte temsil ile merkez-şube işlerine özgülenme), ikinci olarak ise iyiniyetli olmayan üçüncü kişinin varlığı halinde ona karşı ileri sürülebilen iç ilişkide talimat niteliğinde olan sınırlandırmalar istisna teşkil etmektedir. Yönetim kurulu anonim ortaklığı temsil yetkisini çift imza prensibi çerçevesinde kullanır, meğer ki esas sözleşmede aksi öngörülsün veya yönetim kurulu tek kişiden oluşsun (TK m. 370/1). Ortaklık adına imza yetkisini haiz kişiler, ortaklık unvanı altına imza atarak temsil yetkisini geçerli bir şekilde kullanmaktadır (TK m. 372). Ayrıca yönetim kurulu temsil yetkisini bizzat kullanmak zorunda değildir, bir veya daha fazla murahhas üye veya müdür olarak üçüncü kişilere devredebilir. Ancak her durumda, en az bir yönetim kurulu üyesi temsil yetkisini taşımak zorundadır (TK m. 370/2). Yönetim kurulunun, ortaklığı temsile yetkili kişileri ve bunların temsil şeklini gösteren kararının noter tarafından onaylanmış suretini ticaret sicilinde tescil ve ilan ettirme yükümlülüğü vardır (TK m. 373/1). Bununla birlikte ticaret siciline tescil edilmiş olan temsile yetkili kişilerin seçiminde veya atanmasında herhangi bir hukuki sakatlık mevcut ise, hukuki görünüşe güven ilkesinin gereği olarak bu sakatlık üçüncü kişilere ancak müspet vukuflarının ispatlanması halinde ileri sürülebilecektir (TK m. 373/2). Anonim ortaklık adına yapılan işlemin yetkisiz temsilci marifetiyle gerçekleşmesi halinde ise, TK hükümlerinde özel bir düzenleme bulunmadığından borçlar hukukunun genel hükümleri kapsamındaki yetkisiz temsile ilişkin düzenlemeler niteliğine uygun düştüğü ölçüde kıyasen uygulama alanı bulacaktır.
Özet (Çeviri)
Since a corporation is a legal entity, it needs organs in order to be entitled to rights and obligations, in other words, to be a party to legal transactions. The organ that fulfills this need in a corporation is, as a rule, the board of directors (Art. 365 TCC). There are legal exceptions to the rule of representation of the joint stock company by the board of directors in the form of trustees, concordat commissary, liquidation officer, bankruptcy board and executive directors or managers in case of delegation. The principle of ultra vires, which restricted the legal capacity of corporations and thus the representation authority of corporations to the subject matter of their business, has been abandoned in line with the legislator's objective of harmonization with the EU Directives. However, the subject matter of the company's business, which is written in the articles of association of the company, continues to constitute a restriction on the representation authority of those authorized to represent under the current system, provided that certain conditions specified in the law are fulfilled. Namely, in principle, the transactions made by the persons authorized to represent outside the subject matter of the company's business are binding on the company; however, if it is proved by means other than the announcement of the articles of association that the third party knew or could have known about the out-of-subject matter transaction, then the company may claim that it is not bound by the transaction. The scope of the authority of the board of directors to represent the corporation is, in principle, unlimited in terms of both transaction and subject matter. However, especially the transactions that are left to the authority of the general assembly by the legislator, and the transactions that cause conflict of interest between the corporation and the organ representative are outside the legal scope of the representation authority of the board of directors under certain conditions. Therefore, the board of directors is not authorized to represent the corporation regarding the aforementioned transactions. The principle of unrestrictability applies to the representative authority of the board of directors. The exceptions to this principle are, firstly, the limitations that are permitted by law to be registered and announced (co-representation and exclusive representation for headquarter-branch affairs), and secondly, the limitations that are in the nature of directives in the internal relationship, which may be claimed against the non-bona fide third party. The board of directors exercises its authority to represent the corporation within the framework of the principle of double signature, unless otherwise stipulated in the articles of association or the board of directors consists of a single person (Art. 370/1 TCC). Persons authorized to sign on behalf of the corporation validly exercise the representation authority by signing under the title of the corporation (Art. 372 TCC). Furthermore, the board of directors is not obliged to exercise the representation authority itself; it may delegate it to third parties as one or more directors or managers. However, in any case, at least one member of the board of directors must hold the authority of representation (Art. 370/2 TCC). The board of directors is under an obligation to register and announce the notarized copy of its resolution indicating the persons authorized to represent the corporation and the manner of their representation in the trade registry (Art. 373/1 TCC). However, if there is any legal infirmity in the selection or appointment of the persons authorized to represent the corporation registered in the trade registry, this infirmity may be alleged to third parties only upon proof of their positive knowledge, as required by the principle of confidence in the legal appearance (Art. 373/2 TCC). In the case that the transaction made on behalf of the corporation is carried out through an unauthorized representative, since there is no special provision in the TCC, the regulations on unauthorized representation within the scope of the general provisions of the obligations law will be applied mutatis mutandis by analogy. Keyword: Corporations, organs representation, scope and limitation of representation authority, exercise and delegation of representation authority, unauthorized representation.
Benzer Tezler
- Sona erme hallerinde anonim ortaklığın temsili
Representation in cases of termination of a joint-stock company
EREN ÇITIR
Doktora
Türkçe
2024
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSMAİL KAYA
- Anonim ortaklıklarda organ eksikliği davası (TTK m. 530)
Organ lack lawsuit in joint stock companies (TCC art. 530)
ALİ ALTAN MİRİ
- Anonim ortaklıklarda yönetim kurulunun temsil yetkisinin devri
Delegation of representative authority of board of directors in corporations
AHMET ABDULLAH ÇITLAK
- Anonim ortaklıkta yönetim ve temsil yetkisinin devri
Transfer of management and representation in joint stock companies
ZEHRA SEYİS
- Anonim şirket yönetim kurulu üyeleri aleyhine açılacak hukuki sorumluluk davası
Civil liability case to be filed against the members of the board of directors of the joint stock company
İLAYDA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukMarmara ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRGÜL SOPACI ÖZTUNA