Palyatif bakım servisinde tedavi gören geriatrik hastalarda polifarmasinin; ''Türkiye yaşlıda uygunsuz ilaç kullanım kriterleri'' ile değerlendirilmesi
Polypharmacy in geriatric patients treated in palliative care service; evaluation of 'Turkish inappropriate medication use in the elderly' criteria
- Tez No: 894763
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAHCUBE ÇUBUKÇU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Samsun Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tıp Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Amaç: Dünya nüfusu yaşlanmaktadır. Yaşlanmayla beraber kronik hastalıklar ve kanser oranında artış görülmektedir. Yaşam sonu bakımı için de palyatif bakım ihtiyacı doğmaktadır. Palyatif bakım tedavisi alan yaşlı bireyler multiple komorbiteye ve beraberinde çoklu ilaç kullanımına sahiptir. Farmakokinetik ve farmakodinamik süreçler yaşa bağlı değişiklik göstermektedir. Yaşlı bireyler ilaç yan etkilerine karşı daha hassastır. Bazı ilaç yan etkileri, yeni bir klinik durum olarak algılanıp reçete kaskadına neden olabilmektedir. Bunun sonucunda ciddi sağlık problemleri görülebilmektedir. Birçok ilaç yan etkisinin altında uygunsuz ilaç kullanımı yer almaktadır. Bu çalışmada Samsun'daki kamu hastanelerinde palyatif bakım servislerinde tedavi gören geriatrik bireylerin kullandığı ilaçları ''Türkiye Yaşlıda Uygunsuz İlaç Kullanım Kriterleri (TIME)'' ile incelemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve analitik türdeki çalışmamızın evrenini 1 Nisan-15 Ekim 2022 tarihleri arasında Samsun ili merkez ve ilçelerindeki palyatif bakım servislerinde yatarak tedavi görmüş hastalar oluşturmaktadır. Çalışmaya 65 yaş ve üstü, en az bir ilaç kullanan hastalar dahil edilmiştir. Hastaların sosyodemografik özellikleri, primer tanıları, komorbiditeleri, kullandığı ilaçlar ve laboratuvar değerleri kaydedilmiştir. Hastaların MNA-SF, Katz GYA ve Charlson komorbite indeksi skorları hesaplanmıştır. 5 ve üzeri ilaç kullanmak polifarmasi olarak kabul edilmiştir. Hastaların kullandığı ilaçlar TIME kriterleri ile analiz edilmiştir. Çalışmada veri analizi için SPSS 25.0 paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Yaş ortalaması 78,00±9,08 yıldır. Hastaların %54,0'ü kadındır. Hasta başına 5,28±2,72 ilaç kullanımı vardır. En sık görülen kronik hastalık %52,6 oranında hipertansiyondur. Hastaların %59,2'sinde polifarmasi, %10,8'inde hiperpolifarması mevcuttur. Polifarmasi ile üst kol çevresi (p=0,010), baldır çevresi (p=0,003) baş dönmesine bağlı düşme (p=0,022) ve medeni durum (p=0,017) ile aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır. Hastaların %56,3'ünde en az bir uygunsuz ilaç kullanımı mevcuttur. TIME to START kriterlerine göre %18,3 ve TIME to STOP kriterlerine göre %48,4 potansiyel uygunsuz ilaç (PUİ) kullanımı vardır. TIME to START kriterlerinden en sık ihmal edilenler; aşılar, gastrointestinel sistem ve supleman bölümüdür. TIME to STOP kriterlerinden en sık ihmal edilenler; kas iskelet sistemi kriterleri ve analjezik ilaçlar, kardiyovasküler sistem kriterleridir. PUİ kullanımı ile PLT (p=0,040), kreatin (p=0,010) ve GFR (p=0,034) değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. Ayrıca çalışmamızda polifarmasi olan grupta daha yüksek oranda TIME to STOP kriterlerince uygunsuz ilaç kullanımı mevcuttur (p
Özet (Çeviri)
Aim: The world population is aging.There is an increase in the rate of chronic diseases and cancer with aging.Palliative care is also needed for end-of-life care. Elderly individuals receiving palliative care treatment have multiple comorbidities and concomitant use of multiple drugs. Pharmacokinetic and pharmacodynamic processes show age-related changes. Elderly individuals are more susceptible to drug side effects. Some drug side effects can be perceived as a new clinical situation and cause a prescription cascade. As a result, serious health problems can be seen. Many drug side effects are caused by inappropriate drug use. In this study, we aimed to examine the drugs used by geriatric individuals who were treated in palliative care services in public hospitals in Samsun with the“Turkey Inappropriate Medication Use Criteria in the Elderly (TIME)”Criteria. Materials and Methods: The population of our cross-sectional and analytical study consists of patients who were hospitalized in palliative care services in Samsun city center and its districts between April 1 2022 and October 15 2022. Patients aged 65 and over and using at least one drug were included in the study. Sociodemographic characteristics, primary diagnosis, comorbidities, drugs used and laboratory values of the patients were recorded. MNA-SF, Katz ADL and Charlson comorbidity index scores of the patients were calculated. Using 5 or more drugs was accepted as polypharmacy. The drugs used by the patients were analyzed by TIME criteria. SPSS 25.0 package program was used for data analysis in the study. Results: The mean age was 78.00±9.08 year. %54.0 of the patients were women. There was 5.28±2.72 drug use per patient. The most common chronic disease was hypertension with a rate of %52.6. Polypharmacy was present in %59.2 and hyperpolypharmacy in %10.8 of the patients. There was a statistically significant correlation between polypharmacy and falls due to dizziness (p=0,022), upper arm circumference (p=0.010), calf circumference (p=0.003) and marital status (p=0.017). There was at least one inappropriate drug use in %56.3 of the patients. Potentially inappropriate drug (PUI) use was %18.3 according to the TIME to START criteria and %48.4 according to the TIME to STOP criteria. The most frequently neglected TIME to START criteria are; vaccines, gastrointestinal system and supplement section. The most frequently neglected TIME to STOP criteria are; musculoskeletal system criteria and analgesic drugs were cardiovascular system criteria. There was a statistically significant correlation between the use of PUI and PLT (p=0.040), creatine (p=0.010) and GFR (p=0.034) values. In addition, there was a higher rate of inappropriate drug use according to TIME to STOP criteria in the group with polypharmacy in our study (p
Benzer Tezler
- Palyatif bakım hastalarına uygulanan sırt masajının uyku kalitesi ve ağrıya etkisi
The effect of back massage applied to palliative care patients on sleep quality and PAİN
HİLAL DURMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikEskişehir Osmangazi ÜniversitesiHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİL PAMUK CEBECİ
- Palyatif bakım servisinde yatan bası yarası mevcut hastalarda mortalite ve morbidite üzerine etki eden faktörlerin retrospektif analizi
Retrospective analysis of factors influencing mortality and morbidity in patients with pressure ulcers admitted to palliative care services
ŞENDA YILDIRIM POLAT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL ÖZKAYA
DR. SİBEL BAKTIR ALTUNTAŞ
- Pediatrik palyatif bakım hastalarında D vitamini düzeyinin değerlendirilmesi
Evaluation of vitamin D levels in paediatric palliative care patients
BEGÜM OĞLAKCIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GANİME AYAR
- Pediatrik palyatif bakım merkezlerinde tedavi gören hastaların özellikleri ve onlara bakım veren bireylerin bakım yükleri ve tükenmişlik durumları
Characteristics of patients treated in pediatric palliative care centers and care loads and burnout conditions of the individuals WHO care for them
MEHTAP AKBULAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞANLIAY ŞAHİN
- Palyatif bakımda sosyal destek algısı: Ankara örneği
Perception of social support in palliative care: the case of Ankara
ÖZLEM KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sosyal HizmetlerSelçuk ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE MAVİLİ