Gelişmekte olan ülkelerde devlet kırılganlığının dinamiklerinin belirleyicileri: BMA ve WALS yöntemleri ile ekonometrik bir inceleme
Determinants of state fragility dynamics in developing countries: An econometric analysis using BMA and WALS methods
- Tez No: 894996
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUĞBA AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonometri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Günümüzde kırılganlık durumu ve kırılgan devletler konusunda tam bir fikir birliği bulunmasa da genellikle temel hak ve hizmetlerin yerine getirilememesi, politik istikrarsızlık, zayıf altyapı, şiddet ve çatışma olaylarının sıkça görüldüğü ve meşruiyetlerini sürdürebilme konusunda sıkıntı yaşayan devletler“Kırılgan”veya“Başarısız”devletler olarak nitelendirilmektedir. Günümüz uluslararası ilişkilerinde, gelişmekte olan ülkeler, içsel ve/veya dışsal ekonomik, sosyal ve politik kaynaklı çeşitli engellerle karşılaşmaktadırlar. Bu olumsuz engeller, ülkelerin kırılganlığını arttırmakta ve uluslararası alanda daha savunmasız hale getirmektedir. Özellikle serbest piyasa ekonomilerine geçiş sürecinden sonra, ülkeler arasındaki yakın ilişkilerin artması ticari ilişkilerin gelişmesini sağlarken, ülkelerin birbirleriyle daha yakın hale gelmesi, ekonomik dalgalanmalar, küresel krizler ve iklim değişikliği gibi evrensel sorunların daha hızlı yayılmasına neden olmaktadır. Bu durum, ülkelerin kırılganlık düzeylerinde artışları tetikleyebilirken zayıf altyapı, politik istikrarsızlık, yönetim eksiklikleri ve kurumsal kapasite yetersizliklerinin daha çok yaşandığı kırılgan devletlerde bu durum daha belirgin halde hissedilmektedir. Bu çalışmada, gelişmekte olan ülkelerde devlet kırılganlığının dinamiklerinin belirleyicileri yanı sıra kırılganlığı etkileyen avantajlı ve dezavantajlı faktörlerin neler olduğu ve gelişmekte olan ülkelerde kırılganlığını etkileyen faktörler arasında hangilerinin daha etkili olduğu ekonometrik yöntemler ile araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada, gelişmekte olan 70 ülkede kırılganlığın belirleyicileri kişi başına düşen GSYİH büyüme oranı, işsizlik oranı ve enflasyon oranı değişkenleri ile birlikte kontrol değişkenleri olarak ülkeler için nispeten avantaj ve dezavantaj yaratan resmi kalkınma yardımları, nüfus, kırsal nüfus, okullaşma oranı (İlkokul), insani gelişme endeksi, hükümet etkinliği ve politik istikrar değişkenleriyle gelişmekte olan ülkelerin kırılganlığı üzerindeki etkisi 2007-2022 dönemine ait yıllık verileri kullanılarak değişkenler arasındaki ilişki“temel”model,“avantajlı”model,“dezavantajlı”model, avantaj ve dezavantajlı faktörlerin temel model ile birlikte ele alındığı“birleştirilmiş”model ve“genel panel”modelleri sınıflandırması ile altı ayrı model kullanılarak ekonometrik yöntemler ile incelenmiştir. Ampirik yöntemler olarak sırasıyla En küçük kareler, Bayesyen hareketli ortalamalar ve Ağırlıklı ortalama en küçük kareler yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, işsizlik oranı, enflasyon oranı, resmi kalkınma yardımlarının, nüfus ve kırsal nüfus değişkenleri kırılgan devletler endeksi üzerinde pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu bulgusu ortaya çıkmıştır. Ayrıca, okullaşma oranı (ilkokul), politik istikrar ve hükümet etkinliği değişkenlerinin ise kırılgan devletler endeksi üzerinde negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca değişkenlerin modele dahil olma sonsal olasılıklarına bakıldığında ise okullaşma oranının (ilkokul) avantajlı modellerde; insani gelişim endeksi, hükümet etkinliği ve politik istikrarın dezavantajlı ve genel panel modellerinde; resmi kalkınma yardımları, nüfus ve kırsal nüfus değişkenlerinin ise avantaj, dezavantaj ve genel panel modellerinde modele dahil edilme noktasında güçlü etkiler sergilediği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
While there is no consensus on the concept of fragility and fragile states, generally states that fail to deliver basic rights and services, experience political instability, weak infrastructure, frequent violence, and conflict, and struggle to maintain their legitimacy are referred to as“fragile”or“failed”states. In today's international relations, developing countries face various internal and/or external economic, social, and political obstacles. These negative barriers increase the fragility of countries and make them more vulnerable internationally. Particularly after the transition to free-market economies, closer relations between countries facilitate the development of trade relationships, but also make countries more interconnected, leading to faster spread of universal issues such as economic fluctuations, global crises, and climate change. This situation can trigger increases in the fragility levels of countries, especially in fragile states where weak infrastructure, political instability, governance deficiencies, and institutional capacity constraints are more pronounced. This study aims to investigate the determinants of the dynamics of state fragility in developing countries, as well as the advantageous and disadvantageous factors affecting fragility. Additionally, the study seeks to identify which factors among those influencing fragility in developing countries are more effective using econometric methods. In the study, the impact of determinants of fragility in developing countries, along with control variables such as per capita GDP growth rate, unemployment rate, and inflation rate, is examined using annual data from 2007 to 2022 in 70 developing countries, with variables including official development assistance, population, rural population, primary school enrollment rate, human development index, government effectiveness, and political stability. The relationship between variables is examined using six different models categorized as“basic”model,“advantageous”model,“disadvantageous”model,“integrated”model combining advantageous and disadvantageous factors with the basic model, and“general panel”models. Empirical methods including Ordinary least squares, Bayesian moving averages, and Weighted average least squares methods are employed. The findings reveal that the unemployment rate, inflation rate, official development assistance, population, and rural population variables have a positive and statistically significant impact on the fragile state index. Additionally, the variables of primary school enrollment rate, political stability, and government effectiveness have a negative and statistically significant impact on the fragile state index. Furthermore, when examining the conditional probabilities of variables being included in the model, it is found that primary school enrollment rate is influential in advantageous models, while human development index, government effectiveness, and political stability are influential in disadvantageous and general panel models, and official development assistance, population, and rural population variables demonstrate strong effects on inclusion in advantageous, disadvantageous, and general panel models.
Benzer Tezler
- Petrolün ülke politikalarına etkisi: Kuveyt örneği
The effect of oil to policies of countries: Kuwait case
DERYA SÜRMELİOĞLU PARLAR
Doktora
Türkçe
2016
Uluslararası İlişkilerKaradeniz Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ERKAN
- The 2008 financial crisis and European integration
2008 Finansal krizi ve Avrupa entegrasyonu
BAŞAK TARAKTAS DEDE
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
EkonomiSabancı ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
PROF. DR. MELTEM MUFTULER BAC
- Türk bankacılık sektörünün aktif kalitesi 2000 yılı istikrar programı
Asset quality of Turkish banking sector and stabilisation program in 2000
NEZİH TUNALITOSUNOĞLU
- Gelişmekte olan ülkelerde devlet borçlarının kalkınma üzerindeki etkisi ve Türkiye örneği
The effect of state's debts on development in developing countries and the sample of Turkey
MÜZEYYEN ÖZLEM ÇETİN