İşlevsel iletişim öğretiminin Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların problem davranışları üzerindeki etkisi
The effect of functional communication teaching on problem behaviors of children with Autism Spectrum Disorder
- Tez No: 895580
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR YAŞAR HAYAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Bu tez çalışmasının amacı işlevsel iletişim öğretiminin Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan dört çocuğun problem davranışlarının azaltılması üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Çalışma Ordu ilinde, belirlenen önkoşul becerileri taşıyan, OSB tanısı almış dört katılımcı ile yürütülmüştür. Katılımcılar, Ordu İli Ünye İlçesinde yer alan uygulama okulunda eğitimlerine devam etmektedir. Çalışmada tek denekli araştırma yöntemlerinden yoklama evreli katılımcılar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle işlevsel değerlendirme yöntemleri kullanılarak katılımcıların ağlama/bağırma problem davranışları sergiledikleri; bu problem davranışların işlevinin ise zor görevden kaçma olduğu belirlenmiştir. Ardından problem davranış ile aynı işleve sahip işlevsel iletişim becerisi olarak mola kartını uzatma davranışı öğretilmiştir. Araştırma katılımcıların eğitimlerine devam ettikleri okulda, her katılımcı ile haftada iki gün onbeşer dakikalık oturumlar şeklinde yürütülmüştür. Çalışma kapsamında başlama, uygulama, toplu yoklama ve izleme oturumları düzenlenmiştir. Araştırma verilerini toplamak için araştırmacı tarafından hazırlanan işlevsel iletişim öğretimi veri kayıt formu ve olay kaydı formu kullanılmıştır. Problem davranışlar ve işlevlerini belirlemek için işlevsel değerlendirme aile görüşme formu ve işlevsel değerlendirme öğretmen görüşme formu kullanılmıştır. Öğretim sırasında uygun davranışlar pekiştirilmiş, problem davranışlar için sönme tekniği uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler grafiklere işlenmiş ve grafiksel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre işlevsel iletişim öğretiminin katılımcıların problem davranışlarını azalttığı ve işlevsel iletişim becerilerini arttırdığı belirlenmiştir. Katılımcıların uygulama bittikten iki ve altı hafta sonra da kazanımlarını sürdürdükleri gözlemlenmiştir. Çalışmanın sosyal geçerlik bulgularına göre katılımcıların aileleri ve uzmanlar çalışma hakkında olumlu görüş bildirmişlerdir. Araştırma sonunda elde edilen bulgular alanyazında yer alan önceki araştırmalar ile karşılaştırılmış, ileride yapılacak araştırmalar için önerilere verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this thesis study is to examine the effect of functional communication instruction on reducing the problem behaviors of four children with Autism Spectrum Disorder (ASD). The study was conducted in Ordu province with four participants diagnosed with ASD who had the specified prerequisite skills. Participants continue their education at the practice school in Ünye District of Ordu Province. In the study, a multiple probe model among participants with a probe phase, one of the single-subject research methods, was used. Within the scope of the study, primarily functional evaluation methods were used and it was determined that the participants exhibited problem behaviors such as crying/screaming. It has been determined that the function of these problem behaviors is to avoid complex tasks. Then, handing out the timeout card was taught as a functional communication skill the same function as problem behavior. The research was conducted in the school where the participants continued their education, in fifteen minute sessions with each participant, two days a week. Within the scope of the study, initiation, implementation, mass survey and monitoring sessions were organized. The functional communication teaching data recording form and event recording form prepared by the researcher were used to collect research data. Functional evaluation family and teacher interview forms were used to determine problem behaviors and their functions. During teaching, appropriate behaviors were reinforced and the extinction technique was applied to problem behaviors. The data obtained from the research were graphed and analyzed using the graphical analysis method. According to the findings obtained from the study, functional communication teaching reduced the participants' problem behaviors and increased their functional communication skills. It was observed that the participants maintained their gains two and six weeks after the application ended. According to the social validity findings of the study, the participants' families and experts expressed positive opinions about the study. The findings obtained at the end of the research were compared with previous studies in the literature and suggestions were given for future research.
Benzer Tezler
- Çocuklarında otizm spektrum bozukluğu olan ebeveynlere sunulan koçluk uygulamalarının anne-çocuk çiftleri üzerindeki etkileri
The effects of coaching offered to parents of children with autism spectrum disorder on mother-child dyads
ESİN PEKTAŞ KARABEKİR
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ERGENEKON
- Koçluk desteğinin öğretmenlerin işlevsel iletişim öğretimini uygulama becerileri ile otizm spektrum bozukluğu olan çocukların iletişim becerilerine ve problem davranışlarına etkisi
The effects of coaching on teachers' implementation of functional communication training and communication skills and challenging behaviours of children with autism spectrum disorder
EMRAH GÜLBOY
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE YÜCESOY ÖZKAN
DOÇ. DR. SALİH RAKAP
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğun problem davranışlarının azaltılmasında ve dersle ilgilenme davranışlarının artırılmasında işlevsel iletişim öğretimin etkililiğinin incelenmesi
The investigation of the efficacy of functional communication teaching to reduction of problem behaviors and increasing on-task behaviors of a child with autism spectrum disorders
YUSUF ALPDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF SAZAK PINAR
- Okul öncesi düzeydeki otizmli öğrencilere iletişim becerilerinin fırsat öğretimi süreci ile yardımcı personel tarafından öğretiminin etkililiği
The effectiveness of incidental teaching to teach functional communication skills via paraprofessionals to children with autism spectrum disorder
SEVDA CEBECİ
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN AVCIOĞLU
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara işlevsel okuma becerilerinin kazandırılmasında tablet bilgisayar aracılığı ile sunulan programın etkililiği
Teaching functional reading skills to children with autism via tablet PC program
ÖZGE ELİÇİN
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET YIKMIŞ
PROF. DR. ATİLLA CAVKAYTAR