Akdeniz Bölgesi havzalarının kuraklık analizi ve trend değerlendirmesi
Drought analysis and trend evaluation of the basins of the Mediterranean Region
- Tez No: 895939
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET IYAD CEYHUNLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hidrolik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Kuraklık, belirli bir coğrafi bölge sınırları içinde uzun süre normal yağış miktarının altında seyrettiği meteorolojik bir durum olarak tanımlanmaktadır. Bu durum, su kaynaklarında azalması, tarımda verimliliğin düşmesi, ekosistemlerde dengesizliklerin oluşması ve su sıkıntısı gibi çeşitli etkilere neden olmaktadır. Kuraklık, doğal koşullarla birlikte insan faaliyetlerinin etkisiyle de ortaya çıkmakta veya şiddetlenebilmektedir. Yağış rejimi, toprağın nem oranı, bitki örtüsü ve su kaynakları gibi belirleyici faktörlerin incelenmesiyle kuraklık analizi yapılmaktadır. Bu analiz, kuraklık riskinin belirlenmesine ve etkilerinin önceden tahmin edilmesine yardımcı olmaktadır. Bu tez çalışmasında, Akdeniz Bölgesi'nde yer alan havzalarda kuraklık analizi ve trend değerlendirmesi gerçekleştirilecektir. Bu çalışmada, yaşamımızı önemli ölçüde etkileyen değişkenlerden biri olan toplam yağış miktarı ve ortalama sıcaklık verileri kullanılarak kuraklık analizi üzerine odaklanılmıştır. Bu verilerin temini Meteoroloji Genel Müdürlüğünden sağlanmıştır. Analizler için 1989 ile 2022 yılları arasında toplam 34 yıllık veri kullanılmıştır. Bu veriler, 43 farklı noktada bulunan meteorolojik istasyonlar tarafından kaydedilmiştir. Ancak verilerden en uygun 9 istasyon seçilmiş. Verilerin trend değerlendirmesi yapabilmek için, Mann-Kendall, Spearman's Rho, Sen's Slope, yenilikçi yöntemlerin en yenisi olan CETA yöntemi ve ilk kez bir tez çalışmasında kullanılacak olan Double IPTA kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, Double IPTA yöntemi diğer yöntemlerle karşılaştırıldığında, CETA ve Sen's Slope yöntemi ile uyumlu olduğu görülmüştür. Diğer yöntemler ile farklılıklar gösterdiği görülmüştür. Analiz sonucunda, yağış verilerinin %4'ünde trend olmadığı, %46'sında azalan trend olduğu ve %50'sinde artan trend olduğu sonucuna varılmıştır. Sıcaklık verilerinin %3'ünde trend olmadığı, %27'sinde azalan trend olduğu ve %70'inde artan trend olduğu sonucuna varılmıştır. Kuraklık verilerinin %2'sinde trend olmadığı, %51'inde azalan trend olduğu ve %47'sinde artan trend olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma sonucunda, sık ve şiddetli kuraklık olaylarının yaşanabileceğine işaret etmektedir. Bununla birlikte artan nemlilik trendi, ani kuraklık koşullarına dönüşmesini ve bu durumun ekosistemlerdeki dengesizlikleri ifade ettiğini göstermektedir. Bu durum, su kaynaklarında azalması, tarımda verimliliğin düşmesi, turizmin azalması, ekosistemlerde dengesizliklerin oluşması ve su sıkıntısı gibi çeşitli etkilere neden olabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Drought is defined as a meteorological situation in which the amount of precipitation is below normal for a long period of time within a certain geographical region. This situation causes various effects such as reduction in water resources, decrease in productivity in agriculture, imbalances in ecosystems and water shortage. Drought can be caused or exacerbated by human activities as well as natural conditions. Drought analysis is carried out by examining determinant factors such as rainfall regime, soil moisture content, vegetation cover and water resources. This analysis helps to determine the risk of drought and to predict its effects in advance. In this thesis, drought analysis and trend assessment will be carried out in the basins located in the Mediterranean Region. In this study, drought analysis is focused on using total precipitation and average temperature data, which are among the variables that significantly affect our lives. These data were obtained from the General Directorate of Meteorology. A total of 34 years of data between 1989 and 2022 were used for the analysis. These data were recorded by meteorological stations located at 43 different locations. However, 9 most suitable stations were selected from the data. Mann-Kendall, Spearman's Rho, Sen's Slope, CETA method, which is the newest of the innovative methods, and Double IPTA, which will be used for the first time in a thesis study, were used to evaluate the trend of the data. As a result of the study, when the Double IPTA method is compared with other methods, it is found to be compatible with CETA and Sen's Slope method. It was observed that it showed differences with other methods. As a result of the analysis, it was concluded that there was no trend in 4% of precipitation data, 46% had a decreasing trend and 50% had an increasing trend. It was concluded that 3% of the temperature data had no trend, 27% had a decreasing trend and 70% had an increasing trend. It was concluded that 2% of the drought data had no trend, 51% had a decreasing trend and 47% had an increasing trend. The study indicates that frequent and severe drought events are possible. However, the trend of increasing humidity indicates that it can turn into sudden drought conditions and this situation expresses imbalances in ecosystems. It is concluded that this situation may cause various effects such as decreasing water resources, decreasing productivity in agriculture, decreasing tourism, imbalances in ecosystems and water shortage.
Benzer Tezler
- İklim değişikliğinin İstanbul'un yüzeysel su kaynaklarına etkisi ve kuraklık dirençli bütünleşik su yönetimi
Climate change impacts on the surface water resources of Istanbul and drought resilient water management
GÖKHAN CÜCELOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET ÖZTÜRK
- Climate change induced water scarcity risk mapping: Coupling of multi criteria decision analysis with analytic hierarchy process methods
İklim değişikliğinden kaynaklanan su kıtlığı risk haritalaması: Çok kriterli karar analizinin analitik hiyerarşi süreç yöntemleriyle birleştirilmesi
SENA ÖDENSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Çevre MühendisliğiBoğaziçi ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK GÜVEN
- Batı Akdeniz Bölgesi akarsu havzalarının bölgesel taşkın frekans analizi
Regional flood frequency analyses of West Mediterranean river basins.
BETÜL SAF
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
İnşaat MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTUĞRUL BENZEDEN
- Doğu Akdeniz Bölgesi'nde yeralan neojen basenlerinin (İskenderun, Misis-Andırın) tektono stratigrafi bilimleri ve bunların tektonik gelişimi
Tectono-stratigraphic units of the neogene basins (Iskenderun, Misis-Andirin) and their evaluation in the eastern mediterranean reginn
HÜSEYİN KOZLU
Doktora
Türkçe
1997
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAVİT DEMİRKOL