Bir kuram olarak Abdülkâhir el-Cürcânî'nin nazım düşüncesi
Abd al-Qâhir al-Jurjânî's nazm thought as a theory
- Tez No: 896944
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAZİFE NİHAL İNCE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Din, Felsefe, Linguistics, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Abdülkâhir el-Cürcânî sözün üstünlüğünün kaynağına yönelik tartışmalara nazım düşüncesiyle dahil olmuştur. Sözün üstünlüğünü nazma bağlarken aslında onun ana hedefi Kur'ân'ın mûcizeliğinin nazmında olduğunu kanıtlamaktır. Cürcânî'nin, bu amaç doğrultusunda görüşlerini sistemli bir düşünce olarak aktardığı görülmektedir. Bu sebeple onun nazım düşüncesi bir teori olarak adlandırılmış ve Cürcânî'nin Nazım Teorisi şeklinde şöhret bulmuştur. Bu çalışmanın temel amacı da bu görüşlerin bir teori mahiyetinde olup olmadığını tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda söz konusu görüşlerin teori analizi yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Tez giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Girişte teori kavramı bilim felsefesi açısından ele alınmıştır. Teorinin tanımı üzerinde kesin bir fikir birliği olmadığı görülmüştür. Bu durum genellikle fen bilimleri sahasında kullanılan söz konusu kavramın sosyal bilimlerde özellikle temel İslam bilimlerinde kullanılabileceğini göstermektedir. Birinci bölümde Cürcânî'nin düşüncesine temel teşkil eden kavramlar ele alınmış daha sonra ise Cürcânî'yi“Kur'ân'ın mûcizesi nazmındadır”sonucuna götüren önermeler ve bunların delilleri irdelenmiştir. Cürcânî'nin bazı kavramları yeniden anlamlandırdığı bazılarını ise kendisinin kavramsallaştırdığı görülmüştür. İkinci bölümde ise nazım düşüncesinin tezahürlerine yer verilmiştir. Bir teorinin olguları konumundaki bu tezahürlerin nazım düşüncesinin hem dayanakları hem de uygulama alanı oldukları görülmüştür. Belâgat ilimlerinin bazı konularından oluşan bu tezahürler sistematik belâgatın tasnifine göre ele alınmıştır. Sonuç kısmında ise elde edilen bulgular bir bütün halinde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
ʿAbd al-Qâhir al-Jurjânî participated in the discussions about the source of the superiority of the speech with the idea of nazm. While he attributes superiority of the speech to nazm, his main purpose is to prove that the miraculousness of the Quran lies in its nazm. It is seen that Jurjânî conveyed his views as a systematic thought for this purpose. For this reason, his nazm thought was named as a theory and became famous as Jurjânî's Nazm Theory. The main purpose of this study is to determine whether these thoughts are a theory. In order to achieve the determined purpose, theory analysis of these thoughts was made. In the study, document analysis, one of the qualitative research methods, was used. The thesis consists of an introduction and two chapters. In the introduction, the concept of theory is discussed in terms of philosophy of science. It has been observed that there is no clear consensus on the definition of the theory. This situation shows that the concept in question, which is generally used in the field of science, can be used in social sciences, especially in basic Islamic sciences. In the first chapter, the concepts that form the basis of Jurjânî's thought are discussed, and then the propositions and their evidence that led Jurjani to the conclusion that“the miracle of the Qur'an is in its nazm”are examined. It has been observed that Jurjânî reinterpreted some concepts and conceptualized others himself. In the second chapter, the manifestations of the nazm thought are given. It has been seen that these manifestations, which are the phenomenon of a theory, are both the foundations and the field of application of the nazm thought. These manifestations, which consist of some subjects of the rhetoric sciences, are discussed according to the classification of systematic rhetoric. In the conclusion chapter, the findings were evaluated as a whole.
Benzer Tezler
- Arap dilinde gerçekliğin farklı tezahür biçimi olarak mecaz sorunu
The metaphor problem in Arabic language as different form of manifestation of reality
MEHMET KÖKLÜDAĞ
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. AHMET YÜKSEL
- Derin yapı yüzey yapı ayrımı çerçevesinde Kur'ân-ı Kerim'de cümle yapısı
Sentence structure in Qur'an according to deep and surface structure concepts
MEHMET KAHRAMAN
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ŞİMŞEK
- Abdulkâdir el-Fâsî el-Fihrî ve Arap dilbilimine katkısı
Abdelkader Fassi Fehri and his contribution to Arabic linguistics
HİLAL ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL GÜLER
- XV. yüzyılda makâmlar
Makams in the XVth century
ÖZGEN KÜÇÜKGÖKÇE
Doktora
Türkçe
2010
MüzikDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. HAKAN CEVHER
- el-Kevkebânî'nin Teysîru'l-Mennân fî Tefsîru'l-Kurân isimli tefsirinde Nahl Sûresi
سورة النحل في تفسير الكوكباني المسمى تيسير المنان في تفسير القرآن(دراسة وتحقيقاً)
TAHA ABDULBASIT MOHAMMED ALL MOHAMMED
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin Üniversitesiİslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Kutaı̇baFarhat