Bilim felsefesi bağlamında bilim-sahte bilim ve aşı-aşı karşıtlığı tartışması
The debate between science and pseudoscience and vaccine and anti-vaccine within the context of philosophy of science
- Tez No: 897093
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ TAŞKIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Felsefe, Science and Technology, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Bilim, Sahte Bilim, Aşı, Aşı Karşıtlığı, Sınırlandırma Ayracı, Bilim Felsefesi, Science, Pseudoscience, Vaccine, Anti-Vaccination, Demarcation Problem, Philosophy of Science
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Bu çalışma, aşı ve aşı karşıtlığı tartışmalarını bilim ve sahte bilim bağlamında felsefi bir perspektiften ele almayı amaçlamaktadır. Çalışma, bireysel, toplumsal ve hatta küresel olarak çağımızın en tehlikeli sorunlarından biri kabul edilen aşı karşıtlığının nedenlerini belirlemeye yönelik nicel bir anket çalışmasından ve aşı karşıtlığının nedenlerinden hangisi ya da hangilerinin sahte bilimle ilişkili olduğunun soruşturulmasından oluşmaktadır. Modern toplumların en önemli unsurlarından biri olan bilim, bilimsel bilgi ve teknolojinin ilerlemesi sayesinde sağlık alanında önemli yeniliklerin ortaya çıkmasına katkı sağlamıştır. Bu katkılardan biri olan aşılar, özellikle bulaşıcı hastalıkların kontrol altına alınmasında önemli rol oynamıştır. Modern çağda bilimin, hayatın pek çok yönünü şekillendirdiği görülmektedir. Ancak bilimin sınırlarının göz ardı edilmesi, bilimsel bilginin her zaman ve her koşulda üstün ve yeterli olduğu yanılgısı, bilimin mutlak ve hatasız olduğu inancı bilimin sahtesinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bilimsel yöntemi ve prensiplerini taklit ederek bilimsel gibi görünen ancak bilimsel standartlara uymayan veya gerçek bilimsel bilgi üretmeyen sahte bilimin her alanda zararları olabilir, fakat söz konusu sağlık olduğunda bu zararlar daha da tehlikeli olabilir. Bu nedenle bilimin sahte bilimden ayrılması sadece felsefe alanında değil sağlık alanında da önemli bir konudur. Bu doğrultuda çalışmanın temelini oluşturmak için birinci bölümde, bilimin tanımı, yöntemi, işlevi ve teknolojik ilerlemelerle olan ilişkisi ele alınmış ve özellikle sağlık teknolojileri bağlamında bilimin pratikteki uygulamaları vurgulanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde sahte bilim kavramı tanımlanmış, bilim ve sahte bilim arasındaki sınırların belirlenmesinde kullanılan yöntemler üzerinde durulmuştur. Popper'ın yanlışlanabilirlik ilkesi, Kuhn'un paradigma değişimleri ve Feyerabend'in bilimsel yöntem eleştirileri bağlamında aşı karşıtlığı hareketi analiz edilmiştir. Aşı karşıtlığına dayandırılan iddiaların, sahte bilim ve istatistiksel çarpıtmalar doğrultusunda nasıl şekillendiği ve özellikle aşı-otizm ilişkisi konusundaki yanlış bilgilerin nasıl yayıldığı incelenmiştir. Ayrıca, Covid-19 salgını sürecinde düşüncelerini paylaşan düşünürlerin görüşleri de değerlendirilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, aşının tanımı ve tarihçesi ele alınmıştır. Aşı karşıtlığının tarihsel gelişimi ve bu hareketin nedenleri incelenmiştir. Çalışmanın son kısmında ise aşı karşıtlığına dair yapılan saha çalışmasından elde edilen bulgular ışığında aşı karşıtlığına dair teorik tartışmalarla, ampirik veriler birleştirilerek kapsamlı bir analiz sunulmuştur. Çalışmanın özgünlüğü, çağımızın önemli ve tartışmalı konularından biri olan aşı ve aşı karşıtlığı konularını bilim ve sahte bilim bağlamında felsefi bir perspektifle incelemede yatmaktadır. Bilim felsefesinin temel kavramlarından yola çıkarak, sahte bilimin aşı karşıtlığı hareketinde nasıl rol oynadığını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda çalışma, bilimsel bilginin kullanımının toplumsal etkilerini ortaya koyarak,eleştirel düşüncenin önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This study aims to address the debates on vaccination and anti-vaccination from a philosophical perspective within the context of science and pseudoscience. The study consists of a quantitative survey aimed at determining the reasons behind anti-vaccination, which is considered one of the most dangerous problems of our age on an individual, societal, and even global scale, and an investigation into which of these reasons are related to pseudoscience. Science, one of the most critical elements of modern societies, has contributed to significant innovations in the field of health thanks to the advancement of scientific knowledge and technology. Vaccines, one of these contributions, have played a crucial role in controlling infectious diseases. In the modern age, science shapes many aspects of life. However, overlooking the limits of science, the misconception that scientific knowledge is always and under all circumstances superior and sufficient, the belief that science is absolute and infallible, and have led to the emergence of pseudoscience. Pseudoscience, which imitates scientific methods and principles but does not adhere to scientific standards or produce genuine scientific knowledge, can have harmful effects in all areas, but these effects can be particularly dangerous when it comes to health. Therefore, distinguishing science from pseudoscience is important not only in the field of philosophy but also in the field of health. To lay the groundwork for this study, the first chapter addresses the definition, nature, method and relationship of science with technological advancements, with a particular emphasis on the practical applications of science in the context of health technologies. The second chapter defines the concept of pseudoscience and focuses on the methods used to delineate the boundaries between science and pseudoscience. The anti-vaccination movement is analysed in the context of Popper's principle of falsifiability, Kuhn's paradigm shifts, and Feyerabend's criticisms of the scientific method. The study examines how the claims based on anti-vaccination are shaped by pseudoscience and statistical distortions, particularly how misinformation regarding the vaccine-autism link is spread. The ideas of philosophers who shared their opinions during the Covid-19 pandemic are also evaluated. The third chapter covers the definition and history of vaccines. The historical development of anti-vaccination and the reasons behind this movement are examined. In the final chapter of the study, a comprehensive analysis is presented by combining theoretical discussions on anti-vaccination with empirical data obtained from field studies on anti-vaccination. The originality of this study lies in its examination of the important and controversial issues of vaccination and anti-vaccination from a philosophical perspective within the context of science and pseudoscience. By drawing on fundamental concepts from the philosophy of science, it reveals how pseudoscience plays a role in the anti-vaccination movement. In this context, the study highlights the societal impacts of the use of scientific knowledge and demonstrates the importance of critical thinking.
Benzer Tezler
- Fârâbî ve İbn Sinâ'da akıl varlığı olarak Tanrı
God as the presence of mind in al-Fârâbî and İbn Sînâ
MERVE ADİYAMAN ÇAĞIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR AYDINLI
- Fârâbî'de siyaset felsefesi kaynakları ve etkileri
Fârâbî of politics philosophical spring and effect
ADNAN AYAZ
- The third space, the desert and a new genesis: Bodies, hallucinatory spaces and hum/animals in Angela Carter's and Edward Abbey's fiction
Angela Carter ve Edward Abbey'nin eserlerinde üçünçü alan, çöl ve yeniden varoluş: Bedenler, halüsinasyon yaratan mekanlar ve hayvan/insanlar
DİLEK ÇALIŞKAN
Doktora
İngilizce
2017
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GILLIAN MARY ELIZABETH ALBAN
- Deleuze'ün oluş kavramı çerçevesinde 2010 sonrası Türk sinemasında minör anlatılar
Minor narratives in post-2010 Turkish cinema in the context of the Deleuzian concept of becoming
KADRİYE TÖRE ÖZSEL
Doktora
Türkçe
2021
FelsefeEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE KABADAYI
- Toplumsal ekoloji felsefesi bağlamında animasyon filmlerde ekolojinin temsili; Pixar örneği
Representation of ecology in animation films within the context of social ecology; Pixar example
EGE ÜNDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Felsefeİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY NİŞANCI