İlk atak psikozda demografik, klinik ve sosyoekonomik özelliklerin klinik seyre etkisiniz retrospektif değerlendirilmesi
The retrospective evaluation of the effects of demographic, clinical, and socioeconomic characteristics on the clinical course in first episode psychosis
- Tez No: 897289
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM TOLGA BİNBAY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: İlk Atak Psikoz, Tedavisiz Psikoz Süresi, Relaps, Sosyoekonomik Öngörücüler, Çoklu Antipsikotik Kullanımı, Özkıyım, First Episode Psychosis, Duration of Untreated Psychosis, Relapse, Socioeconomic Predictors, Multiple Antipsychotic Use, Suicide
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Giriş: Şizofreninin ilk atağından sonra 5 yıla kadar uzanan dönem erken dönem olarak bilinir. Hastalarda relaps ve işlevsellikte belirgin bozulma bu süre zarfında ortaya çıkar. Bu aşama aynı zamanda“kritik dönem”olarak da adlandırılmıştır. İzlem çalışmaları, hastaların %80'inde bu 5 yıllık süre içerisinde psikotik bozukluğun nüks edeceğini göstermiştir. Erken evredeki tedavinin olumlu klinik sonuçları öngördüğü ve uzun süre tedavi edilmeyen psikozun tedavi sonuçları üzerinde olumsuz etkisi olduğu öne sürülmüştür. Bu çalışmanın amacı ilk psikotik atak için öngörücü olabilecek; sosyodemografik veriler, sosyoekonomik ve klinik özellikleri belirlemek ve bu öngörücüler arasındaki ilişkiyi incelemektir. Yöntem: Çalışmanın örneklemini 1 Ocak 2015-31 Aralık 2019 arasında ilk psikotik atak olarak değerlendirilerek Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Servisi'nde yatışı yapılmış olan, bu tarihler arasında ayaktan psikiyatri polikliniğine başvuran ve acil ve diğer servislerden konsülte edilerek psikiyatrik görüşme yapılan hastalar oluşturmaktadır. Dahil etme ve dışlama kriterlerini karşılayan 107 katılımcı çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcılar, kurumsal telefon ile çalışma hakkında bilgilendirilmiş ve çalışmaya katılmayı kabul edenler yüz yüze görüşme sağlamak amacıyla hastaneye davet edilmiştir. Hastaneye gelmeyi kabul eden katılımcılarla belirlenen gün ve saatte görüşme yapılmıştır. Hastaneye gelmeyi kabul etmeyip, telefon görüşmesi ile çalışmaya katılmayı kabul edenlerle telefon görüşmesi üzerinden görüşme yapılmış, bu görüşmelerden elde edilen veriler ile araştırma veri formu ve ölçekler doldurulmuştur. Bulgular: Erkek ve kadın cinsiyet arasında ilk ataktaki semptom şiddeti (PANSS ve Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği puanları) ve ilk ataktan sonraki dönemde psikotik alevlenme sayısı, çoklu antipsikotik kullanımı, özkıyım girişimleri, sosyal işlevsellik açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır. Yalnızca PSP d alt ölçeğinde rahatsız edici ve agresif davranışlar kısmında erkek cinsiyetin sosyal işlevsellik puanları düşük olarak hesaplanmıştır. Aile gelir düzeyi ve sosyoekonomik konum açısından psikotik alevlenme sayısı ve ilk ataktan sonraki dönemdeki özkıyım girişimleriyle ilişkili fark gözlenmemiştir, kişisel ve sosyal işlevsellik skorunun düşük gelirli grupta daha düşük olduğu gözlenmiştir. Düşük ve orta-yüksek gelir grubu arasında madde kötüye kullanımı ve tedavisiz psikoz süresiyle (TPS) ilişkili fark bulunamamıştır. Tedavisiz psikoz süresi (TPS) fazla olan ilk atak psikoz grubunda psikotik alevlenme sayısı ve çoklu antipsikotik kullanım ihtiyacı daha fazladır, ilk psikotik ataktaki semptom şiddeti ve kişisel ve sosyal işlevsellik açısından anlamlı fark yoktur. İlk psikotik atak sırasında servis yatışı yapılmış olan hastalar ve yatışı olmayan hastalar arasında psikotik alevlenme sayısı ve çoklu antipsikotik kullanımıyla ilişkili anlamlı farklılık yoktur. İlk psikotik ataktaki servis yatışı sırasında PANSS toplam skoruna göre psikotik alevlenme sayısı, kişisel ve sosyal işlevsellik skoru ve ilaç tutumu; Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği skoruna göre ilk ataktan sonraki dönemde özkıyım girişimiyle ilişkili fark saptanmamıştır. Sonuçlar: Düşük sosyoekonomik konum, başvuru öncesi özkıyım düşüncesi ve erken psikotik belirti yaşı uzun tedavisiz psikoz süresini öngörmüştür. Erken psikotik belirti yaşı, uzun tedavisiz psikoz süresi, çoklu antipsikotik kullanımı, düşük sosyal işlevselliğin relaps varlığını öngördüğü saptanmıştır. İzmir dışında ikamet etme, uzun tedavisiz psikoz süresi, sigara kullanımı, toplam yatış sayısı, psikotik bozukluğun başlangıcındaki PANSS negatif puanı ve düşük sosyal işlevselliğin çoklu antipsikotik kullanımını öngördüğü gözlenmiştir. Uzun tedavisiz psikoz süresi, premorbid psikiyatrik tanı varlığı, erken psikotik belirti yaşı ve psikotik bozukluğun başlangıcındaki PANSS negatif puanının özkıyım düşüncesini öngördüğü görülmüştür. İlk psikotik atakta klinik sonuçları değiştirebilecek çok sayıda öngörücünün analiz edildiği araştırmamızda elde edilen bu sonuçların literatüre katkı sağlayacağını düşünmekteyiz. Klinik sonuçlarla ilişkili öngörücülerin tanımlanması, yeni tedavi modalitelerinin önünü açacaktır.
Özet (Çeviri)
Objective: The period extending up to 5 years after the first episode of schizophrenia is known as the early period. Relapse and significant impairment in functionality occur in patients during this period. This phase has also been called the“critical period”because most follow-up studies have shown that 80% of patients will relapse within this 5-year period. It has been suggested that treatment in the early stages of the disease reduces the disease burden and untreated psychosis for a long time has a negative impact on treatment outcomes. The aim of this study is to determine the factors that may be predictive of the first psychotic episode and examine the relationship between sociodemographic, socioeconomic and clinical predictors. Method: The sample of the study consists of patients who were evaluated as a first psychotic episode and were hospitalized in Dokuz Eylül University Hospital Psychiatry Service between January 1, 2015 and December 31, 2019, who applied to the outpatient psychiatry clinic between these dates, and who were consulted from emergency ,other services and had psychiatric interviews. 107 participants who met the inclusion and exclusion criteria were included in the study. Participants were informed about the study by corporate telephone, and those who agreed to participate in the study were invited to the hospital for a face-to-face clinical interview. Participants who agreed to come to the hospital were interviewed on the specified day and time. Those who did not agree to come to the hospital but agreed to participate in the study were interviewed over the phone.Research data form and scales were filled in with the data obtained from these interviews. Results: No significant difference was found between male and female gender in terms of symptom severity at the first episode (PANSS and Hamilton Depression Rating Scale scores) and the number of psychotic relapse, multiple antipsychotic use, suicide attempts, and social functioning in the period after the first episode. Only in the disturbing and aggressive behaviors section of the PSP d subscale, male gender's social functioning scores were calculated lower than female. No difference was observed regarding the number of psychotic relapse and suicide attempts in the period after the first episode in terms of family income and socioeconomic status but personal and social functionality scores were observed to be lower in the low-income group. No differences were found between low and middle-high income groups regarding substance abuse and duration of untreated psychosis (DUP). In the first-episode psychosis group with longer duration of untreated psychosis (DUP), the number of psychotic relapse and the need for multiple antipsychotic use are higher but there is no significant difference in terms of symptom severity and personal and social functionality in the first psychotic episode. There is no significant difference in the number of psychotic relapse and multiple antipsychotic use between patients who were hospitalized during the first psychotic episode and patients who were not. There was no difference in the number of psychotic relapse, personal and social functionality score and medication attitude according to the PANSS total score during hospitalization in the first psychotic episode. In addition, no difference was detected in terms of suicide attempts in the period after the first episode according to the Hamilton Depression Rating Scale score. Conclusion: Low socioeconomic status, pre-admission suicidal ideation, and early onset of psychotic symptoms predicted longer duration of untreated psychosis. It has been found that early onset of psychotic symptoms, long duration of untreated psychosis, multiple antipsychotic use and low social functionality predict the presence of relapse. It was observed that living outside of the İzmir, long duration of untreated psychosis, smoking at the beginning of the disease, total number of hospitalizations, PANSS negative score at the beginning of the disease and low social functionality predicted the use of multiple antipsychotics. Long duration of untreated psychosis, presence of premorbid psychiatric diagnosis, early onset of psychotic symptoms and PANSS negative score at the onset of the disease were found to predict suicidal ideation. We think that results of our research, in which many predictors that may change clinical outcomes in the first psychotic episode will contribute to the literature. Identification of predictors associated with clinical outcomes will pave the way for new treatment modalities.
Benzer Tezler
- İlk atak psikozda risk etmenlerinin ve başlangıçtaki pozitif, negatif, afektif, bilişsel belirti boyutlarının şiddetinin, 6 aylık izlemdeki işlevsellik düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi
The severity of risk factors and initial positive, negative, affective, and cognitive symptom dimensions in first episode psychosis, investigation of the relationship between functioning level at 6-month follow-up
SAKİNE AKTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT KIRLI
- İlk atak psikozda korpus kallozum hacmi ile negatif belirtiler arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi: Geriye dönük manyetik rezonans görüntüleme çalışması
Relation with corpus callosum volume and negative symptoms in first attack psychosis: Retrospective magnetic resonance imaging study
ONUR AĞDANLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÖKSAL ALPTEKİN
- Prodromal ve ilk atak psikozda beyin ağları
Brain networks in prodromal and first-episode psychosis
CEMAL DEMİRLEK
Doktora
Türkçe
2024
BiyoteknolojiDokuz Eylül ÜniversitesiSinirbilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA
- İlk atak şizofreni hastalarında tedaviye yanıt ile plazma asimetrik dimetilarginin düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between treatment response in patients with first- episode schizophrenia and plasma asymmetric dimethyilarginine (ADMA) levels
SERKAN ZİNCİR
- İlk atak psikotik bozuklukta ve şizofrenide galektin-1, galektin-3, galektin-4, IL-33 ve sST2 düzeylerinin değerlendirilmesi
The evaluation of galectin-1, galectin-3, galectin-4, IL-33 and sST2 levels in first episode psychosis and in schizophrenia
HÜSEYİN UÇAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN YETKİN