Sait Faik Abasıyanık öykülerine psikanalitik bir yaklaşım
A psychoanalytic approach to Sait Faik Abasıyanık stories
- Tez No: 897539
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEYMA BÜYÜKKAVAS KURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Psikanalitik edebiyat kuramı, Sait Faik Abasıyanık, Öykü, Carl Gustav Jung, Sigmund Freud, Psychoanalytic literary theory, Sait Faik Abasıyanık, story, Carl Gustav Jung, Sigmund Freud
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Psikanalizin uygulama alanlarından biri; mekâna ve zamana göre şekillenen, ilk çalışmalarının yapıldığı dönemde çok ses getirmiş, günümüzde geçerliliğini tartışmalı olarak sürdüren karakter çözümlemeleridir. Psikanalitik kuram, davranış bozukluklarının, tamamen taşınan genlerle ve organik yapıyla ilgili olmadığını; bozuklukların ve nevrozların, çatışmaların ve çatışmalarla mücadele için geliştirilen savunma mekanizmalarının etkisiyle ortaya çıktığını savunur. Psikanaliz mekânın, zamanın, insanın hatta bazıları için sıradan görünen bir nesnenin insan psikolojisindeki güçlü etkisini ortaya koyar. Mekân, zaman ve insanın etkisiyle yeni bir düşünce olarak doğan psikanalizin edebiyattan bağımsız olduğu düşünülemez. Psikanaliz biliminin kurucusu Freud; çocuk oyunlarının, düşler gibi cinsel isteklerin örtülü bir temsili olduğunu ileri sürer ve“Yaratıcı Yazarlar ve Gündüz Düşleri”(1999) başlıklı yazısında yaratıcı yazıların tıpkı bir gündüz düşü gibi çocukluktaki oyunların devamı olduğunu savunur. Yazar bilinçaltını istemli ya da istemsizce haz ilkesinin dürtüsüyle bir çocuk oyunu oynar ya da düş kurar gibi yazıya geçirir. Sait Faik ABASIYANIK, öykülerine kendini en fazla yansıtan yazarlardandır. Yazar, anlatıcısının ve karakterlerinin duygu durumlarını ve ruh çözümlemelerini bazen açıkça bazen örtülü olarak sunarken, bir analist gibi psikanalizin inceleme alanının içinde yer alan aşk, korku, endişe gibi duygu durumlarını anlatıcı ve karakterlerle kurguya dahil eder. Bu bağlamda yazarın öykülerinin psikanalitik incelemeye uygun olduğu tespit edilmiş, yazarın hayatı incelenmiş ve tüm öyküleri taşıdıkları psikanalitik unsurlar bakımından kapsamlı bir şekilde analiz edilmiştir. Yazarın hayatı, sanatı ve eserleriyle ilgili yapılmış çok sayıda çalışma olduğu ancak öykülerinin tamamı taranarak yapılmış psikanalitik kuramsal bir çalışma olmadığı görülmüştür. Bu çalışma, alandaki eksikliğe katkı sağlamak ve psikanalitik edebiyat eleştirisi çerçevesinde yazarın öykülerine yeni bir bakış açısı kazandırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada edebiyat ve psikanaliz ilişkisi belirlenmiş, bu çerçevede öykülerdeki anlatıcıların, karakterlerin ruh çözümlemeleri bilinç, bilinç öncesi, bilinçdışı kavramları, savunma mekanizmaları, Jung'ın arketipleri (gölge, anne, süt arketipi), ayna metaforu, narsisizm, anne-oğul ve baba-oğul dolantısı, yalnızlık olgusu, hastalık ve ölüm korkusu bağlamında incelenmiştir. Bulgular yazarın biyografisiyle psikanalitik kuram çerçevesinde ilişkilendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
One of the application fields of psychoanalysis is the character analysis which takes form according to time and place that is controversial at the present time, and creating a big influence in the first time of the work. Psychoanalysis exhibits the strong effect of time, place and human even an object which is thought as ordinary by some in the human psychology. Psychoanalysis which has appeared as a new thought with the effect of time, place and human can not be considered independent from literature. While Freud who is the founder of psycoanalysis puts forward that childhood games are hidden representatives of sexual desires like dreams, he supports the idea that creative writings are the continuations of games during childhood like daydreams in his essay“Creative Writers and Day Dreaming”. The narrater writes the subconscious either deliberate or unintentional driven by the pleasure principle as a child plays games or dreams. Sait Faik Abasıyanık is one of those writers most-reflecting himself in his stories. Sait Faik, while presenting his narrater's and chacarters' emotional states and psycoanalysis either overt or covert, he includes such emotional states as love, fear, worry which are part of psycoanalysis into the fiction like an analyst. In this concept, the writer's stories have been found to be suitable for examination, the writer's life has been inspected thoroughly and all his stories have been analyzed in depth in terms of the psychoanalytic elements they contain. It has been observed that there are many studies carried related to the writer's life, art and works; however, there is no psychoanalytical theoretical study conducted by scanning the whole story. This study has been conducted with the aim of making contributions to the deficiency in the field and gain a new perspective to the writer's stories within the framework of psychoanalytic literary criticism. In the study, the relation of literature and psychoanalysis has been determined and in this frame the psychoanalysis, conscious, preconscious, unconscious concepts have been analyzed in terms of defense mechanisms, Jung's archetypes (shadow, mother, milk archetype), mirror metaphor, narcissism, mother-son and father-son affairs of the narraters and characters in the stories. The findings have been related with the author's biography within the framework of psychoanalytic theory.
Benzer Tezler
- Özcan Ergüder'in öykücülüğü
Özcan Ergüder's storytelling
BEYZA NUR TEMİZÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBaşkent ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE KILIÇ
- Sait Faik Abasıyanık'ın öykülerinde yazınsal biçim ve etik
Literary form and ethics in Sait Faik Abasıyanık's short stories
SEMİHA ŞENTÜRK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NERMİN ZEYNEP UYSAL
- Sait Faik Abasıyanık'ın öykülerinde kurgu ve anlatım teknikleri
Narration and plot techniques in Sait Faik Abasıyanık's short stories
CELAL ASLAN
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KAPLAN
- Sait Faik Abasıyanık öykülerinde söylem: 'Semaver', 'Mahalle Kahvesi', 'Alemdağ'da Var Bir Yılan' kitapları üzerine Foucault'cu bir okuma
'Power' in Sait faik Abasıyanık's short stories: A Foucauldian analysis on 'Semaver', 'Mahalle Kahvesi' and 'Alemdağ'da Var Bir Yılan'
NEFİN HUVAJ SEVİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLİHAN ÖĞÜN BOYACIOĞLU
- Yoksulları edebiyatla görünür kılmak: Sait Faik Abasıyanık öykülerinde (1936 - 1954) yoksulluk ve kentsel yoksulluk temsilleri
Making the poor visible through literature: representations of poverty and urban poverty in Sait Faik Abasıyanık's stories (1936 - 1954)
RASİM ERDEM AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKÇE ÇATALOLUK