Ortaokul öğrencilerinde arkadaş kıskançlığı, sosyal dışlanma ve siber zorbalıkla başa çıkma tarzlarının farklı zorbalık ve mağduriyet türleri ile ilişkisi
The relationship between friend jealousy, social exclusion and coping styles with different types of bullying and victimization in middle school students
- Tez No: 897562
- Danışmanlar: PROF. DR. NURSEL TOPKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinde arkadaş kıskançlığı, sosyal dışlanma ve siber zorbalıkla başa çıkma tarzlarının farklı zorbalık ve mağduriyet türleriyle ilişkisinin incelenmesidir. Araştırma, Şanlıurfa ili Siverek ilçesinde farklı ortaokulda öğrenim görmekte olan 600 ergen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara, Arkadaş Kıskançlık Ölçeği (Akan, 2019), Ergenler İçin Sosyal Dışlanma Ölçeği (Akın ve Uysal, 2019), Ergenlere Yönelik Siber Zorbalıkla Başa Çıkma Ölçeği (Peker, Özhan ve Eroğlu, 2015), Ergenler İçin Zorbalık ve Siber Zorbalık Ölçeği (Özbey, 2019) ve araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Verilerin analizi SPSS 26 istatistik programında gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde Spearman korelasyon analizi ve çoklu doğrusal bootstrap regresyon analizi kullanılmıştır. Tüm analizlerde p< .05 hata payı üst sınır olarak kabul edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda ortaokul öğrencilerinde arkadaş kıskançlığı, farklı mağduriyet türlerini (fiziksel, sözel, ilişkisel, siber ve genel mağduriyet) ve farklı zorbalık türlerini (fiziksel, sözel, ilişkisel, siber ve genel zorbalık) pozitif veya negatif yönde yordamıştır. Çevrimiçi güvenlik ve dışlanmanın fiziksel mağduriyetin negatif bir yordayıcısı iken; önemsenmeme ve arkadaş kıskançlığı fiziksel mağduriyetin pozitif bir yordayıcısı olarak bulunmuştur. Sosyal destek arama ve yardım arama sözel mağduriyetin negatif bir yordayıcısı iken; arkadaş kıskançlığı ve önemsenmeme sözel mağduriyetin pozitif bir yordayıcısı olarak bulunmuştur. Sosyal Dışlanma ilişkisel, siber ve genel mağduriyetin negatif bir yordayıcısı iken; önemsenmeme ve arkadaş kıskançlığı ilişkisel, siber ve genel mağduriyetin pozitif bir yordayıcısı olarak bulunmuştur. Çevrimiçi güvenlik ve sosyal dışlanmanın fiziksel zorbalığın negatif yordayıcısı iken; önemsenmeme ve arkadaş kıskançlığı fiziksel zorbalığın pozitif yordayıcısı olarak bulunmuştur. Sosyal dışlanma sözel zorbalığın negatif yordayıcısı iken; önemsenmeme ve arkadaş kıskançlığı sözel zorbalığın pozitif yordayıcısı olarak bulunmuştur. Çevrimiçi güvenlik ve sosyal dışlanma ilişkisel, siber ve genel zorbalığın negatif yordayıcısı iken; önemsenmeme ve arkadaş kıskançlığı ilişkisel, siber ve genel zorbalığın pozitif yordayıcısı olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular ilgili literatüre göre tartışılmıştır. Bulgular ışığında öğrencilere, ailelere, araştırmacılara ve okul psikolojik danışmanlarına önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationship between friend jealousy, social exclusion and cyberbullying coping styles with different types of bullying and victimization in middle school students. The study was conducted on 600 adolescents studying in different secondary schools in Siverek district of Şanlıurfa province. The participants were administered the Friend Envy Scale (Akan, 2019), the Social Exclusion Scale for Adolescents (Akın & Uysal, 2019), the Coping with Cyberbullying Scale for Adolescents (Peker, Özhan, & Eroğlu, 2015), the Bullying and Cyberbullying Scale for Adolescents (Özbey, 2019), and the Personal Information Form created by the researcher. The data were analyzed using the SPSS 26 statistical program. Spearman correlation analysis and multiple linear bootstrap regression analysis were used to analyze the data. In all analyzes, p< .05 error margin was accepted as the upper limit. As a result of the analyses, friend jealousy positively or negatively predicted different types of victimization (physical, verbal, relational, cyber and general victimization) and different types of bullying (physical, verbal, relational, cyber and general bullying) in middle school students. Online safety and ostracism were found to be negative predictors of physical victimization, while being ignored and friend jealousy were found to be positive predictors of physical victimization. Social support seeking and help seeking were found to be negative predictors of verbal victimization, while friend jealousy and being ignored were found to be positive predictors of verbal victimization. Social exclusion was found to be a negative predictor of relational, cyber, and general victimization, while friend jealousy and friend jealousy were found to be positive predictors of relational, cyber, and general victimization. Online safety and social exclusion were found to be negative predictors of physical bullying, whereas feeling ignored and friend jealousy were found to be positive predictors of physical bullying. Social exclusion was found to be a negative predictor of verbal bullying, whereas feeling ignored and friend jealousy were found to be positive predictors of verbal bullying. Online safety and social exclusion were found to be negative predictors of relational, cyber, and general bullying, whereas disregard and friend jealousy were found to be positive predictors of relational, cyber, and general bullying. The findings were discussed according to the relevant literature. In the light of the findings, recommendations were made to students, families, researchers and school counselors.
Benzer Tezler
- Ergenlerin, genç yetişkinlerin ve orta yetişkinlerin kardeş ilişkilerinin incelenmesi
Investigation of the sibling relations of adolescents, young adults and adults
EZGİ SUMBAS
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN SEZER
- Ortaokul öğrencilerinde cinsiyet, anne-baba tutumu, arkadaş baskısı ve bilişsel esnekliğin zorbalıkta seyirci müdahalesinin yordanmasındaki rolü
The role of gender, parent attitude, peer pressure and cognitive flexibility in predicting bystander intervention to bullying among secondary school students
GİZEM ORTAÇBAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET BİLGİN
- Ortaokul öğrencilerinde okula aidiyet duygusunun arkadaşlara bağlılık düzeyinin ve empatik sınıf atmosferi algısının incelenmesi
Investigation of the sense of school belonging, peer attachment and empathic classroom atmosphere among secondary school students
ASLI ÖZGÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEDİHA SARI
- Ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığı ve sosyal anksiyetenin incelenmesi
Investigation of peer bullying and social anxiety in secondary school students
GÖZDE NAMLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Medipol ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM AVCI
- Ebeveyn tutumlarının ortaokul öğrencilerinde yaşam doyumu ve sosyal beceriler ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of parental attitudes with life satisfaction and social skills of secondary school students
AHSEN EYLÜL ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA SAVAŞ