Kadınların sosyo-ekonomik statüsüne göre ülkelerin çok kriterli karar verme yöntemleri ile analizi
Analysis of countries according to multicriteria decision-making methods based on women's socio-economic status
- Tez No: 897940
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR KAYA SAMUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Ülkelerin sürdürülebilir kalkınmalarında ve ekonomik gelişimlerini sağlamada kadının işgücüne katılımının önemi her geçen gün artmaktadır. Kadın istihdamının artması, kadınların yaşam standardını ve özgüvenlerini arttırmanın yanı sıra, ülke refahını da arttırmaktadır. Dünya nüfusunun neredeyse yarısını oluşturan kadınlar; sağlık, ekonomi, politik ve eğitim alanları olmak üzere birçok alanda sorunlarla karşılaşmaktadır. Kadınların işgücüne katılımını etkileyen faktörler toplumun kültürel yapısına ve işgücü piyasası şartlarına göre değişiklik göstermektedir. Çalışmada, kadınların sosyal ve ekonomik statülerini etkileyen faktörleri içeren cinsiyet eşitliği endeksinin genişletilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, kadınların sosyo-ekonomik statüsünü etkileyen faktörleri ele alan İnsani Gelişme Endeksi (İGE), Cinsiyet Gelişim Endeksi (GDI), Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi (CEE) ve Küresel Cinsiyet Farkı (Uçurumu) Raporunda yer alan Küresel Cinsiyet Farkı Endeksi (KCFE) değişkenlerinin yanısıra, literatür destekli yeni değişkenler de önerilmiştir. Ayrıca, GDI da bir faktör olarak endekse eklenerek; sağlık, ekonomi, politik ve eğitim boyutlarında toplam 9 değişken ile endeks oluşturulmuştur. Önerilen genişletilmiş cinsiyet eşitliği endeksi 68 ülkenin 2022 yılı verileri için elde edilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında CRITIC yöntemi ile değişkenler ağırlıklandırılmış, ikinci aşamasında ise WASPAS ve ARAS yöntemleri ile sıralamalar elde edilerek karşılaştırılmıştır. Kriterin önem düzeyleri sırasıyla; en az ortaöğretim eğitimini tamamlamış kadın oranı, genç anne oranı, kadınların parlamentodaki koltuk sayısı, üst ve orta düzey yönetimdeki kadınların oranı, anne ölüm oranı, kadınların ortalama yaşam süresi, Cinsiyet Gelişim Endeksi (GDI), kadınların işsizlik oranı ve son olarak kadınların istihdam oranı şeklinde elde edilmiştir. WASPAS yöntemi ile yapılan sıralama sonucunda ilk üç ülke Norveç, Belarus ve İzlanda ve son üç ülke Bangladeş, Pakistan, Afganistan olurken; ARAS yöntemine göre ise ilk üç sırayı Belarus, Norveç ve İzlanda; Iran, Bangladeş ve Afganistan son üç sırada yer almaktadır. Türkiye, WASPAS yönteminde 40. sırada, ARAS yönteminde ise 35. sıradadır.
Özet (Çeviri)
The importance of women's participation in the workforce in ensuring sustainable development and economic development of countries is increasing day by day. The increase in women's employment not only increases women's living standards and self-confidence, but also increases the country's welfare. Women, who constitute almost half of the world's population, face problems in many areas including health, economy, politics and education. The factors affecting women's participation in the workforce vary according to the cultural structure of the society and labor market conditions. The aim of the study is to expand the gender equality index, which includes the factors affecting women's social and economic status. In this context, in addition to the variables of the Human Development Index (HDI), Gender Development Index (GDI), Gender Inequality Index (GEE) and the Global Gender Gap Index (GGFE) included in the Global Gender Gap Report, new variables supported by literature have also been proposed. In addition, GDI was added to the index as a factor; and an index was created with a total of 9 variables in the dimensions of health, economy, politics and education. The proposed expanded gender equality index was obtained for the 2022 data of 68 countries. In the first stage of the study, variables were weighted with the CRITIC method, and in the second stage, rankings were obtained and compared with the WASPAS and ARAS methods. The importance levels of the criterion were obtained as follows; the rate of women who have completed at least secondary education, the rate of young mothers, the number of seats of women in parliament, the rate of women in upper and middle management, the maternal mortality rate, the life expectancy of women, the Gender Development Index (GDI), the unemployment rate of women, and finally the employment rate of women. As a result of the ranking made with the WASPAS method, the first three countries were Norway, Belarus and Iceland, and the last three countries were Bangladesh, Pakistan and Afghanistan; while according to the ARAS method, the first three places were Belarus, Norway and Iceland; Iran, Bangladesh and Afghanistan were in the last three places. Turkey was in the 40th place in the WASPAS method and in the 35th place in the ARAS method.
Benzer Tezler
- OECD ülkelerinde kadınların sosyo-ekonomik statüsünün Entropi-ARAS bütünleşik yöntemiyle incelenmesi
Examining the socio-economic status of women in OECD countries with the integrated method of Entropy-ARAS
MÜGE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜDİYE ŞİMŞEK
- Türkiye'de NEET olmak: Balıkesir örneği
Being NEET in Turkey in case of Balıkesir
ONUR ÖZAYDIN
Doktora
Türkçe
2024
EkonomiBandırma Onyedi Eylül Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURAK DARICI
- Kırsal alanda kadın yoksulluğu: Samsun ili Ayvacık ilçesi özelinde bir inceleme
Female poverty in rural: an examination specific to Ayvacık district of Samsun province
MÜCELLA YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiOndokuz Mayıs ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE IŞIL ALKAN
- Yerel kapsayıcı politika ve uygulamaların Suriye kökenli göçmenlerin sosyal uyumu üzerindeki etkisi: Zeytinburnu örneği
The effect of local inclusive policies and practices on the social cohesion of Syria origin immigrants: The case of Zeytinburnu
PAPATYA BOSTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
- Ev hizmetlerinde çalışan göçmen kadınların sağlık sorunları ve sağlık hizmetlerinden yararlanma deneyimleri
Health problems of the migrant domestic workers and their health service using experiences
IRMAK BİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk SağlığıMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL KALAÇA