Anadolu Selçuklu Dönemi Konya yapılarında taş ve tuğla süsleme
The Stone and brick decoration of the constructions of Konya in the Anatolian Seljuks Period
- Tez No: 89864
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 502
Özet
ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ Anadolu Selçuklu Dönemi Konya Yapılarında Taş ve Tuğla Süsleme Pırıl ŞAHİN Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YURTTAŞ 1999 Sayfa: Jüri: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YURTTAŞ Anadolu Türk-İslam Devri yapılarındaki taş ve tuğla süsleme genel özellikler yanında, bölgesel özellikler de gösterir. Bugüne kadar taş ve tuğla süsleme ile ilgili sanırlı sayıda araştırma yapılmıştır. Bu konuda yaptığım çalışma Konya' daki XIII. Yüzyıl eserlerindeki tezyinatın gelişimi ve Konya'ya has özelliklerin ortaya çıkarılmasını amaçlar. Anadolu'da yerli malzemenin taş olması sebebiyle taş malzeme ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Bunun yanında dayanıklılık özelliği de tercih sebebidir. Taş malzeme, dini yapılar başta olmak üzere diğer gruptaki yapılar ile pencere, kemer, kubbe, tonoz, minare gibi mimari elemanlar üzerinde kullanılmıştır. Anadolu'daki tuğla malzeme üzerindeki örnekler ise İran bölgesi Büyük Selçuklu eserleriyle bağlantı içindedir. Taş malzeme üzerindeki motifler öncesi ve sonrası olan zengin bir uzantıya sahiptir. XIII. yüzyıl, Türk mimarisi için altın bir çağdır. Bu dönemde süsleme büyük bir gelişim kateder. XIII. yüzyılın ilk çeyreğine kadar olan dönem içinde süsleme şeritlerinde boşluk-doluluk dengesi gözetilmiş, geometrik motifler sıkça kullanılmıştır. Dönemilerledikçe geometrik ve bitkisel örnekli şeritler dengelenmeye başlamış, XIII. yüzyılın son yarısında ise bitkisel motifli örnekler ağırlık kazanmıştır. Anadolu'nun her bölgesi süslemede kendine özgü biçimlere sahiptir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi 'ndeki eserlerde iki renkli taş süslemeciliği ile zengin tezyinatının etkileri görülür. Bu etkiler, Konya eserlerinde kullanılmıştır. Yapılan çalışmada süslemenin kronolojik gelişimi malzeme açısından verilmektedir. Ayrıca XIII. yüzyıl Anadolu Selçuklu Devri Konya eserlerindeki geometrikten bitkisel motiflere geçiş döneminin örneği somut bir şekilde Türk Sanatı içerisindeki yeriyle beraber sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT MASTER THESIS The Stone and brick Decoration of the Constructions of Konya in the Anatolian Seljuks Period Pırıl ŞAHİN Supervisor: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YURTTAŞ 1999 Page: Jury: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YURTTAŞ Stone and brick decoration in Anatolian Turkish - Islamic era show general characteristic as well as regional charecteristics. Restricted number of researches dealing with stone and brick decoration have been carried out so far. Study that I made on this subject aims to reveal charecteristics subject to Konya and development of ornamentation in the work of arts in XIII. century in Konya. Stone material was used in abundance due to the fact that domestic material is stone in Anatolia. Additionally charecteristics of endurance is a matter of choise. Stone material was used in religeous buildings in major such os caravanserai, medresse and bridge in the first grade; whereas a brick material wan used in buildings like small planned place of worship and in window, arch, dome, voult and minaret. Samples on brick material in Anatolia are in connection with work of arts of Great Seljuk in İran Region. Motives oh stone material has got rich extension having before and after. XIII. century is a gildet ageTor Turkish architecture, in this period ornamentation made a big progress in the period up to the first quarter of XIII century, emptiness and fullness balance in the ornamentation stripes was observed, an geometric motives were used frequently As the period goes by stripes with geometric and vegatable samples started to get balanced in the last half of XIII. century samples of vegatable motives started to be in abundance. Every field ofIV Anatolia has some shapes subject to itselt in ornamentation. In the works of arts in South Anatolia, influences of double colored stone ornamentation and zengi ornamentation are seen. These influences had been used in the work of arts of Konya. In the study made chronalogical development of ornamentation is given in terms of material. Moreover, sample of transition from geometrical to vegetable motives in the work of arts in Konya, Anatolian Seljuk period in XIII. century was presented Turkish art together with its place in a concrete manner.
Benzer Tezler
- Karatay Medresesi süslemelerinin desen ve tasarım özellikleri
Pattern and design features of Karatay Madrasa decorations
ÖNDER DÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AYŞE ÜSTÜN
- Anadolu Selçuklu Dönemi medreselerinin giriş cephelerinde bezeme
Decoration on the entrance facades of the Anatolian Seljukian Period madrasahs
İLKNUR AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- Bridging knowledge across architectural heritage and digital fabrication technologies
Mimari miras ile dijital fabrikasyon teknolojileri arasında bilgi köprüsü kurmak
BEGÜM HAMZAOĞLU
Doktora
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU
- 12. yüzyıl Anadolu Türk camileri
12th century Anatolian Turkish Mosques
MUSTAFA GÜLER
Doktora
Türkçe
2005
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR AKTUĞ KOLAY
- Characterization of masonry mortars used in some Anatolian Seljuk monuments in Konya, Beyşehir and Akşehir
Konya, Beyşehir ve Akşehirdeki bazı Anadolu Selçuklu yapılarında kullanılan harçların özellikleri
SELİM SARP TUNCOKU
Doktora
İngilizce
2001
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE NEVİN CANER SALTIK
PROF. DR. ÖMÜR BAKIRER