Çanakkale seramiklerinde çarkıfelek motifi ve çağdaş formlara yansımaları
Wheel of fortune motif in Çanakkale ceramics and reflections on contemporary forms
- Tez No: 899429
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE GÜLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Seramik ve Cam Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Yapılan bilimsel araştırmalar sonucu, çarkıfelek motifinin paleolitik çağlardan beri kullanıldığı görülmektedir. Türk kültür ve sanatına da esin kaynağı olan motifin, kültür dönemlerinde görülen biçimleri, tarihsel sıralama ele alınarak incelenmiştir. Ağırlıklı olarak dini ve mimari yapılarda varlığını sürdüren motif, gündelik kullanım eşyalarında da görülmektedir. Türklerin geçmişten günümüze sahip oldukları kültür miraslarını her alanda kullanmaları, kendilerinden önce ve sonra gelen medeniyetleri etkileyip, onlardan etkilenmeleri, geleneğin sürekliliğini sağladığı kadar, kültürel çeşitlilikte kazandırmaktadır. Türk kültüründe ki çarkıfelek motifinin görülüş tarzları araştırılırken, geleneksel Çanakkale seramiklerinde görülen bazı çarkıfelek motifleri ile benzerlik ve farklılıkları vurgulanmıştır. Birinci bölüm bu açıdan ele alındığında, geleneksel Çanakkale seramiklerinde görülen çarkıfelek motifinin geleceğe doğru bir biçimde aktarımında önemli rol oynamaktadır. Türk kültür dönemlerinde farklı biçim ve anlamlar da karşımıza çıkan motifi, içinde bulunduğumuz dönemin duyuş ve algısıyla değerlendirmek, motiften yeni ve özgün tasarımlar üretmek, geleneksel Çanakkale seramiklerinin önemini ve değerini arttıracak niteliklerdir. 17. Yüzyılın sonlarından 20.yüzyılın ilk çeyreğine kadar ilginç örnekleri ile dikkat çeken Geleneksel Çanakkale seramiklerinde Çarkıfelek motifi, özellikle 19. Yüzyılın ilk yarısı çukur tabaklarda karşımıza çıkmaktadır. Soyut görünümlerinin yanı sıra, stilize çiçek şeklinde görülen çarkıfelek motifleri de mevcuttur. Serbest fırça dekoruyla yapılan motifler dönemin ustalarının el becerileri doğrultusunda şekillenmiştir. Bu bağlamda ikinci bölümde, Çanakkale seramiklerinde görülen çarkıfelek motifinin görülüşleri incelenmiş, benzerlik ve farklılıkları görsel olarak sınıflandırılmıştır. Son bölümde eskizler ve uygulamalarıma kaynak olan kompozisyon çeşitlemelerine değinilmiş, Geleneksel Çanakkale seramiklerinde ki çarkıfelek motifine sanatsal yaklaşımla katkı sağlanması hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
Traditional Çanakkale ceramics from the late 17th century to the first quarter of the 20th century attract attention with interesting examples. These ceramics, produced using coarse red and rarely beige clay, are very rich in terms of the decorations applied on them. The passionflower motif appears on Çanakkale ceramics, especially on hollowware from the first half of the 19th century. In addition to their abstract appearance, there are also passionflower motifs in the form of stylised flowers. The motifs made with free brush decoration were shaped in line with the hand skills of the masters of the period. In this context, in the first section, the appearances of the passionflower motif on Çanakkale ceramics are analysed and their similarities and differences are visually classified. As a result of scientific researches, it is seen that the passionflower motif has been used since palaeolithic ages. The forms of the motif, which is also a source of inspiration for Turkish culture and art, are analysed by considering the historical order. The motif, which mainly exists in religious and architectural structures, is also seen in daily use items. The fact that the Turks use their cultural heritage from the past to the present in every field, influencing and being influenced by the civilisations that came before and after them, ensures the continuity of tradition as well as cultural diversity. While investigating the appearance of the passionflower motif in Turkish culture, the similarities and differences with some passionflower motifs seen in traditional Çanakkale ceramics are emphasised. When the second chapter is considered from this point of view, it plays an important role in the correct transfer of the passionflower motif seen in traditional Çanakkale ceramics to the future. Evaluating the motif, which appears in different forms and meanings in Turkish cultural periods, with the senses and perception of the current period, and producing new and original designs from the motif are qualities that will increase the importance and value of traditional Çanakkale ceramics. In the last section, the composition variations that are the source of my sketches and applications are mentioned, and it is aimed to contribute to the passionflower motif in traditional Çanakkale ceramics with an artistic approach.
Benzer Tezler
- Geleneksel Çanakkale seramiklerinden çıkışlı motif ve betimleme örnekleri
Motif and description examples from traditional Çanakkale ceramics
SONAY DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. AYŞE GÜLER
- Geleneksel Çanakkale seramikleri üslubunda desen araştırmaları
Pattern research in the style of traditional Çanakkale ceramics
SEVDA FİGAN PAZARCIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
DOÇ. HALİDE OKUMUŞ ŞEN
- Çanakkale seramiklerinde form ve dekor ilişkileri
The Relationship between the forms and the decorations of Çanakkale ceramics
HALİDE OKUMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSeramik Ana Bilim Dalı
DOÇ. GÜL ÖZTURANLI
- Çanakkale Boğazı balıklarının geleneksel Çanakkale seramikleri dekorları tekniğinde yorumlanmaları
Interpretation of Canakkale Strait fishes in traditional Canakkale ceramics decorations technique
GİZEM GÜZELYALI BIYIKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. AYŞE GÜLER
- Geleneksel Çanakkale testi ve sürahi formlarının incelenmesi ve bir seramik sergisi
Examination of Canakkale's tradional pot and jug forms and a ceramic exhibition
EMRE AYDOS
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSeramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ TEMEL KÖSELER