Geri Dön

Ortaçağ Hâkimiyet Telâkkîsi'nde rüyâ motifi

Dream motif in the Medieval Conception of Sovereignty

  1. Tez No: 899534
  2. Yazar: KÜRŞAT KOÇYİĞİT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER SUBAŞI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Atatürk Üniversitesi
  10. Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 143

Özet

Siyasî tarih açısından kendine yer edinmiş olan hâkimiyet telâkkîsi ve rüyâ motifleri'nin, ulûhiyetle bezeli bir takım hadiseler sonucunda elde edinmiş olan erk ve ilâhî menşeîn, meşruîyet zemininde kut anlayışını daha da kuvvetlendirmiştir. Nitekim ortaçağ'da görülmüş olan rüyâlara, sembolik manalar atfedilmiş ve özel bir mevkîde öneme tabi tutulmuştur. Her rüyâ kendine hâs olguları barındırmış, rüyâ sahibine ya müjde yahut rehberlik görevi atfetmiştir. Temelde yatan meşruluk ilkesi hep saklı kalmış ve buradan hareketle, hükümdâr birçok hadisede devletin varlığını, tahta çıkma hakkını, sefer, fetih, gâzâ ve zaferlerini konu alan olguların, rüyâda aldığı ilâhî nişâne doğrultusunda hakîkâte erdirmiştir. Semâvî dinlerde rüyâ motiflerine sıklıkla rastlanılmış olması dolayısıyla, diğer inanç biçimlerinde de rüyâ olgusuna ehemmiyet gösterilegelmiştir. Yahudilik, Hrıstiyanlık ve İslâm dinlerinin ortak paydası olarak rüyâ kıssaları sıklıkla öne çıkmıştır. Râhmânî, nefsânî ve şeytânî rüyâ türleri olarak tasnif edilmiştir. Tasâvvufun vazgeçilmez olgusu olan rüyâ hadiseleri, birçok müellifin eser yazma gayeleride yine rüyâ motifleriyle bezeli hal almıştır. Rüyânın, bilimsel temelde pisişik yapısı ve soyut durum arz etmesi, psikolojik, fizyolojik ve diğer dalların somutlaşarak argümanları arasında yerini almıştır. Tasnifsel rüyâ türleri ortaya çıkmakla beraber, uyku ve rüyâ bağlamında basamaklar oluşarak, deneysel ve işlevsel bulgularla veriler elde edilmiştir. Rüyâ motiflerinin yer aldığı hadiseler, dinî inanış biçimleri, menkıbeler ve destânlar değerlendirildiğinde; Peygamberler'in telkin ve nebevî emirleri dolayısıyla, rüyâ telâkkîsi olgunluk kazanmıştır. Bunun en bariz örneğini ise kitleler halinde İslâmı seçen Karahanlılar başlatmıştır.

Özet (Çeviri)

The notion of sovereignty, which has gained a place in terms of political history, and the power and divine origin of the dream motifs, which were acquired as a result of a number of events adorned with divinity, further strengthened the understanding of kut on the ground of legitimacy. As a matter of fact, dreams seen in the Middle Ages were attributed symbolic meanings and given a special significance. Each dream harboured its own unique facts, and the dreamer was attributed with the duty of heralding or guiding. The underlying principle of legitimacy has always remained hidden and from this point of view, the ruler has realised the existence of the state, the right to ascend the throne, the facts about the expedition, conquest, gâzâ and victories in many events in line with the divine insignia he received in the dream. Since dream motifs are frequently encountered in the Abrahamic religions, the phenomenon of dreams has been given importance in other forms of belief. As a common denominator of Judaism, Christianity and Islam, the parables of dreams have often come to the fore. They have been classified as rāhmānī, nafsānī and satanic dream types. The dream events, which are the indispensable phenomenon of Tasawwuf, have become adorned with dream motifs in the purposes of writing works of many authors. The psychic structure of the dream on a scientific basis and its abstract situation has taken its place among the arguments of psychological, physiological and other branches by becoming concrete. Although classificatory dream types have emerged, steps have been formed in the context of sleep and dream, and data have been obtained with experimental and functional findings. When the events, religious beliefs, myths and epics in which dream motifs take place are evaluated, the telâkkîsi of dream has gained maturity due to the Prophets' indoctrination and prophetic orders. The most obvious example of this is the Qarakhanids who converted to Islam in masses.

Benzer Tezler

  1. Aşıkpaşazade'de Türk kültürü unsurları

    Başlık çevirisi yok

    TUĞRUL YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    TarihGazi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KAZIM YAŞAR KOPRAMAN

  2. Eyyûbî Devleti teşkilâtı

    Başlık çevirisi yok

    AYŞE DUDU KUŞÇU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    TarihGazi Üniversitesi

    Ortaçağ Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. KÂZIM YAŞAR KOPRAMAN

  3. Moğol hâkimiyet sahasında bir Türk Atabeyliği; Salgurlular

    A Turkish Atabeylik on the Mongolian domination site; Salgurs

    SİBEL KARATAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    TarihNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA AKKUŞ

  4. Kıbrıs'ta hakimiyet mücadelesi; 648-1571

    Struggle for mastery in Cyprus; 648-1571

    HAKAN ÖZKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    TarihMarmara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞCI

  5. Türk idare tarihinde hakimiyet anlayışı (Türkçe kaynaklara göre başlangıçtan XI. yüzyılın sonuna kadar)

    Başlık çevirisi yok

    SELİM KARAKAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    TarihGazi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. REŞAT GENÇ